Сәрсеке М. Шығармалары

86
Медеу СӘРСЕКЕ
ларынан Әлімхан Ермеков, жұмысшылардан Төленов кіріпті. 
Қырғыздардың мұңын жоқтап, сойылын соғушы осы үшеуі бол-
ғандықтан, бұ лар туралы өзім нің ойымды ашық білдіруді қа-
жет деп білдім: Ермеков – Алашорда пар ти ясының атақты 
Бөкейхановтан кейінгі бе делді һәм білік ті басшыларының бірі... 
Ал Әуезов – соңғы класта оқып жүрген семинарист /?/, жас ком-
мунист бола тұра, Ермековке жан-тәнімен берілген адам. Сол 
себепті ол Ермековтің айтқанымен жүріп-тұрады... Тө 
 
ленов 
бол 
са қара жұмыскер, аздап оқып, жа 
за білгенімен, белсенді 
іске қабілеті мардымсыз, төң керістік жұмысқа мүлдем жара-
майтын бо саң адам...»
– деген пәле-жаласы мол ақпар жолдап-
ты Сибревкомның татар-қырғыз секциясын басқаратын Самат 
Шарафутдинов 1920 жылдың 6 наурызда Омбыға жолдаған баян-
хатында. Семей ревкомындағы түрік халықтары секциясы-
ның жұмысын жандандыруға Омбыдан жіберілген лауазым-
ды өкілдің ақпары «Семей губерниясындағы саяси ахуал жә не 
Сібір өлкесіндегі кеңес аппаратының пиғылы жат элементтермен 
былыққандығы туралы» деген пәрмені зор айдармен жіберілгені 
айқын...
II
Қазақ даласының қиыр шетінде, Ресеймен теріскей-батыс ше-
біндегі Орынборда ірге тепкен Кирревком «күллі қазақ жерін 
бір орталықтан басқаратын тұтас өлкеге біріктіру» жұмысына 
ырғалып-жырғалып кіріскенше, сол өлкеге ұрымтал Омбыдағы 
Сібір комитетінің төрағасы, қажырлы қайраткер деген дабы-
ра атаққа ие, Ресей Компартиясы ОК-нің Сібірдегі бюросының 
бірінші хатшысы, әріптестері қолпаштап «Сібірдегі Ленин» 
атанған И.Н. Смирнов өз құзырындағы барлық губерния, облыс, 
уездерді едел-жедел «кеңестендіріп», Орталық үкімет жарияла-
ған қарарларды тезірек жүзеге асыруға ерекше құштар болған.
Қалың ел зарыға күткен түбегейлі өзгеріс Баянауылға да жетті.
Наурыздың бас шенінде шабарман келіп, әкесінің үйінде жан 
күйттеп жатқан Қанышты станицаға шақырады. Естуінше, уезд 
орталығынан төтенше өкілдер келген. Осы маңайдағы елде кеңес 
билігін орнатпақ. Кеудесіндегі дерт ерекше өршитін, жілік майы 
түгесілген қатерлі мезгіл болса да сырқат жігіт тәуекел деп атқа 
мінді, күйзелген ел тірлігі шешілер сәт туғанда жан сауғалап жата 
алмады.

87
ШЫҒАРМАЛАРЫ
Баянаула атырабына келген өзгерістің бүге-шігесін Семей гу-
берниялық төңкеріс комитетіне Баянауыл станицасынан 1920 
жылдың 18 наурызы күні жолданған телеграф ақ парынан біле-
міз: 
«Уездік ревкомның жүк 
теуі бойынша, губревкомның осы 
жайындағы жеделхаты негізінде мен Баянауылдың аудандық рев-
комын ұйымдастырдым. Ревкомның төрағасы болып Богаченко, 
мү 
ше 
леріне Қаныш Сәтбаев, Зарембо,
 
Калачин, Айтбакин 
жолдастар кірді. Осы құрамды тезірек бекітуіңізді сұраймын. 
Керейбаев».
Баянауыл ревкомы алғашқы мәжілісінде еңбекшілер ара-
сында мәдени және ағарту жұмыстарын жүргізуге екі бөлім 
ұйымдастырады. Қаныш соның қазақ бөліміне меңгеруші, ал 
екіншісіне басқарма мүшесі болып тағайындалады.
Станица жаңа тірлікке бет бұрған. Сол күнде ол әлденеше 
болыстың басын қосқан ірі аймақтың орталығы. Ревкомның 
міндеті де соған орай сан алуан: «Әр болыста мектептер ірге 
көтеріп, әр ауылда сауаттандыру оқулары ашылады, әйелдерге 
бостандық беріледі, ұрлық пен барымтаға тыйым салынып, 
жалшы-кедейлердің құқығы мал-мү лік иесімен теңеседі. Жаңа 
өкіметтің жарлықтарын бұқара халыққа жеткізетін, әрі соны 
бұлжытпай орындатуға үгітшілер керек. Олар білімді, көзі ашық, 
көкірегі ояу азаматтар болуға тиіс...» 
Қаныш та сол дүрмекке елігіп, жан күйт теп бос жатуды біл-
мейтін, аттан түспейтін беймаза қызметкерге айналған. Ол енді 
жаңа өкіметтің жалынды үгітшісі.

жүктеу 3,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: