Сабаќтыњ таќырыбы

жүктеу 1,32 Mb.

бет	4/6
Дата	23.11.2018
өлшемі	1,32 Mb.
	#23919
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5 6

Нүктенің жазықтықтағы орнын анықтау үшін бір - бірімен санақ басы нүтелерінде қиылысатын өзара перпендикуляр екі координаталық түзуден, тік бұрышты координаталық жүйе құрастыру қажет. Санақ басы О нүктесінде қиылысатын өзара перпендикуляр екі координаталық түзу тік бұрышты координаталар жүйесін құрайды.

у

У - ордината осі

х

Х-абсцисса осі

0

х

«Координаталар» сөзі латынның сөзінен алынған, қазақша «реттелген» деген мағына береді. Координаталық түзулер - координаталық осьтер деп аталады.

Көлденеңінен сызылған координаталық түзу абсциссалар (Ох) осі деп аталады да, солдан оңға қарай бағытталады. Тігінен сызылған координаталық түзу ординаталар (Оу)осі деп аталады да, төменнен жоғары қарай бағытталады.

Абсциссалар осі мен ординаталар осінің қиылысу нүктесін координаталар басы деп атайды. Координаталар басы О әрпімен белгіленеді.Бұл латынша origo - « басталу» сөзінің бірінші әрпінен алынған. Берілген нүктенің абсциссасы мен ординатасы нүктенің координаталары деп аталады.

Координаталық жазықтықтағы А нүктесінің координаталарын табу үшін:

А нүктесінен абсциссалар осіне перпендикуляр түсіріп, оның Ох осімен қиылысу нүктесінің координатасын табу керек.Сол А нүктесінің абсциссасы болады.
А нүктесінен ординаталар осіне перпендикуляр түсіріп, оның Оу осімен қиылысу нүктесінің координатасын табу керек.Сол А нүктесінің ординатасы болады.

А нүктесінің абсциссасы 4 – ке тең, ал ординатасы 3 –ке тең нүктенің координаталары жақша ішіне жазылады: А (4;3).Оқылуы: «А нүктесінің координаталары 4 және 3». Нүктенің координаталарын жазғанда абсциссасы бірінші орынға, ординатасы екінші орынға жазылады.Нүктенің жазықтықтағы орны сандар жұбымен анықталады.

Х осіндегі кез келген нүктенің ординатасы 0 – ге тең: (х;0)

Мысалы: Е (-3;0). К (4;0)

У осіндегі кез келген нүктенің абсциссасы 0 – ге тең: (0;у)

Мысалы: Т(0;2). С (0;-4)

жүктеу 1,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6