Сабақтың тақырыбы: Терезелер Мақсат

элементтерін оқушыларға меңгерту

§9 бойынша тест тапсырмасы

Өзіңді тексер

1. 
   Жұмыс үстелі нысандарының артығын көрсетіңдер:
   

В) Нысан белгішелері

С) Есептер тақтасы

Д) Бастау батырмасы

2. Экранның сағатты көруге болатын аймағы:

А) Жұмыс үстелі

С) Бас мәзір

Д) Нысан белгішелері

3. Компьютерді өшіру үшін ... жеткілікті.

В) Компьютердің жүйелік блогындағы өшіру батырмасын басу

С) Менің компьютерім белгішесін пайдалану

Д) Тілдер тақтасын қолдану

4. Бас мәзірді шақыру үшін ... керек.

А) Менің компьютерімді ашу

С) Есептер тақтасын ашу

Д) Қоржынды ашу

5. Бас мәзірдің Құжаттар бұйрығы:

А) Музыкалар топтамасын ашады

В) Файлдарды іздетеді

С) Бейнелер топтамасын ашады

Д) Құжаттар топтамасын ашады.

6. Бас мәзірдің Бейнелер бұйрығы:

А Музыкалар топтамасын ашады

В) Құжаттар топтамасын ашады.

Д) Файлдарды іздетеді

7. Бас мәзірдің Басқару тақтасы бұйрығы:

А Компьютердің параметрлерін баптайды

В) Файлдарды іздетеді

С) Бейнелер топтамасын ашады

Д) Принтерді баптау терезесін шығарады

Қайталау сұрақтары:

1. 
   Программалық жабдықтамалар дегеніміз не ?
   

2. 
   Қандай программалық жабдықтаманы білесіңдер ?
   

3. 
   Операциялық жүйе дегеніміз не ?
   

4. 
   Біз қандай ОЖ-мен жұмыс істейміз ?
   

Сөзжұмбақ «Терезелер»

1. 
   Ақпаратты алу, жинақтау, сақтау,түрлендіру, жөнелту туралы ғылым
   
2. 
   Компьтер түрлері
   
3. 
   Ақпаратты шығару құрылғысы
   
4. 
   Ақпаратты енгізу құрылғысы
   
5. 
   Принтердің бір түрі
   
6. 
   Қағазға басып шығару құрылғысы
   
7. 
   Ақпарат тасығыш құрылғы
   
8. 
   Суреттерді,сызбаларды және т.б қағаздан компьютерге енгізу құрылғысы
   
9. 
   Компьютердің «миы», ол қай құрылғы
   

и

н

ф

о

р

м

а

т

и

к

а

с

е

р

в

е

р

м

о

н

и

т

о

р

п

е

р

н

е

т

а

қ

т

а

л

а

з

е

р

п

р

и

н

т

е

р

ф

л

е

ш

к

а

с

к

а

н

е

р

п

р

о

ц

е

с

с

о

р

IV Жаңа сабақ:

Бүгінгі сабақта терезе құрылымын, терезелердің қандай болатынын,олармен қалай жұмыс істеу керектігін үйренеміз.

Windows операциялық жүйесінің негізгі нысаны болып табылатын – терезе. Терезе-лерде қосымшалар,хабарламалар және т.б. ашылады.

Құжаттар терезесін ашамыз

Артқа (1) және Алға (2) батырмалары бұрынырақ ашылған бумаға, веб-бетке немесе басқа нысанға тез ауысуға мүмкіндік береді. Егер меңзерді алға немесе артқа батырмасына жақындатсаңдар,онда осы батырманы басқанда ашылатын буманың аты көрсетілген қалқып шығатын сілтемені көруге болады . Тақырып жолының оң жағында терезені басқару батырмалары (3,4,5) орналасқан. Олардың көмегімен терезені жиыруға,бүкіл экранға жаюға, жабуға,оның бастапқы өлшемдерін қайта қалпына келтіруге болады.

Жиыру (Свернуть) батырмасы (3) терезені экраннан алып тастағанмен, программамен орындалып жатқан жұмысты аяқтамайды. Ашылған терезенің белгішесі Есептер тақтасында көрсетіліп қалады.

Жаю (Развернуть) батырмасы (4) – терезенің өлшемін өзгертеді. Терезені экранның бетіне толық жаюға немесе керісінше,оның мөлшерін кішірейтуге болады.

Жабу (Закрыть) батырмасы (5) – программаның жұмысын аяқтайды. Программаның терезесін (мысалы,мәтін немесе сурет бейнеленген) жабар алдында өз жұмыстарыңды міндетті түрде сақтап қою керек.

Терезені Alt+F4 пернелерінің тіркесімдері көмегімен де жабуға болады..

Терезенің ең төменгі жолы жай күй жолы деп аталады. Онда осы сәтте терезеде не таңдалғаны жөнінде қосымша ақпарат жазылады.

Айналдыру жолақтары вертикаль және горизанталь болуы мүмкін.Егер ақпарат терезеге

толық сиып тұрса,онда айналдыру жолақтары болмайды.

Терезелермен жұмыс істеу

Терезенің өлшемін тек терзелерді басқару батырмаларымен ғана өгертіп қоймайды. Терезенің мөлшерін еркін өзгерту үшін тышқанның сілтемесін терезенің шекарасына немесе бұрышына апарып, сілтеме екі бағытты жебеге ( ) айналғанда, терезенің бір немес екі бүйірін жылжытыңдар.

Ашық терезелердің біріншісінен екіншісіне олардың есептер тақтасындағы батырмаларын немесе Alt+Tab пернелерін басып ауысуға болады.

Түйін

• 
  Терезе – экранның қоршаулармен шектелген тікбұрышты аймағы.
  
• 
  Тақырып жолының оң жағында терезені жиыруға,бүкіл экранға жаюға жабуға, оның бастапқы өлшемдерін қайта қалпына келтіруге болатын терезені басқару батырмалары орналасқан.
  
• 
  Терезенің түрлері: бумалар терезесі, қосымшалар терезесі,сұхбаттық терезелер, анықтама терезелері.
  
• 
  Ашық терзелердің біріншісінен екіншісіне олардың есептер тақтасындағы батырмаларын немесе Alt+Tab пернелерін басып ауысуға болады.
  

1. 
   Компьютер нысанының терезесін ашыңдар.
   
2. 
   Терезенің мөлшерін айналдыру жолақтары көрінетіндей етіп өзгертіңдер. Айналдыру жолақтарымен жұмыс істеп машықтаныңдар. Терезенің оңтайлы (өз қалауларыңмен) мөлшерін таңдаңдар.
   
3. 
   Терезенің бос жеріне контекстік мәзір шақырыңдар (49-сурет)
   
4. 
   Әртүрлі белгішелерді таңдаңдар.
   
5. 
   Терезедегі белгілердің орнын жылжыту арқылы өзгертіңдер.
   
6. 
   Анықтама терезесін шақырыңдар.
   
7. 
   Есептер тақтасын пайдаланып,ашық терезелердің бірінен екіншісіне ауысыңдар.
   
8. 
   Пернетақтаны пайдаланып,терезелерді жабыңдар.
   

2. Paint графикалық редакторы программасын іске қосыңдар (50-сурет)

3. Дөңгелектің суретін салыңдар.

4. Екі терезенің екеуі де толық көрінетіндей етіп орналастырыңдар.

5. Екі терезені де жиырыңдар.

6. Терезелередің біріншісінен екіншісіне пернетақтаның көмегімен ауысыңдар.

7. Компьютер терезесінде белгішелердің түрлерін әртүрлі тәсілмен өзгертіңдер.

8. Графикалық редакторды жабыңдар.

9. Жұмыстарыңды сақтаңдар.

С деңгейі

1. 
   Компьютер терезесін ашыңдар. Терезені кейін оның негізгі элементтерінің атын жаза алатындай етіп орналастырыңдар.
   
2. 
   Print Sreen перенесімен компьютер экранының фоторграфиясын жасаңдар.
   
3. 
   Графикалық редакторды ашыңдар.
   
4. 
   Кірістіру бұйрығын таңдаңдар (51-сурет). Графикалық редакторда экранның бейнесін алыңдар.
   
5. 
   Алынған суреттегі негізгі нысандардың аттарын жазып шығыңдар.
   
6. 
   Жұмыстарыңды мұғалімге көрсетіп,оны Құжаттар бумасында өз тектеріңді көрсетіп сақтаңдар.
   

1. 
   Терезе деген не?
   
2. 
   Терезелердің түрлерін атаңдар.Әртүрлі терезелердің мысалын келтіріңдер.
   
3. 
   Ашық терезелердің бірінен екіншісіне қалай ауысуға болады ?
   
4. 
   Терезенің мөлшерін қалай өзгертуге болады ? Терезенің мөлшерін не үшін өзгертеміз ?
   
5. 
   Терезені басқару батырмаларының қызметін сипаттаңдар.
   
6. 
   Терезе айналдыру жолақтарынсыз болуы мүмкін бе ?
   
7. 
   Айналдыру жолақтары неге екеу ?
   
8. 
   Айналдыру жолақтарын қалай қолданамыз?
   
9. 
   Пернелердің Alt+F4 тіркесімдерінің қызметі қандай ?
   
10. 
    Жұмыс үстелінің қандай тақырыптары мен бетперделереін білесіңдер ?
    

1. 
   Windows – те қандай терезелер жоқ ?
   

В) Қосымша терезесі

С) Сұхбаттық терезелер

Д) Бас терезелер

2. 
   Пернелердің Alt+F4 тіркесімдерінің қызметі ?
   

В) Терезені жабады

С) Барлық ашық терезелерді жабады

Д) Келесі ашық терезеге ауыстырады

3. Қандай терезелердің мәзір жолдары,жиыру және жаю батырмалары жоқ?

А) Бума терезелерінің

В) Қосымшалар терезесінің

С) Сұхбат терезелерінің

Д) Анықтама терзелерінің

4. Терезеде не таңдалғаны туралы қосымша ақпарат қайда көрсетіледі ?

А) Тақырып жолында

В) Жүйелік мәзірде

С) Жай-күй жолында

Д) Терезенің жұмыс аймағында

В) Терезенің мөлшерін азайтады

С) Терезені толық экранға жаяды

Д) Терезені жиырады

В) Терезенің мөлшерін азайтады

С) Терезені толық экранға жаяды

Д) Терезені жиырады

7.. Мына батырма қандай қызмет атқарады ?

В) Терезенің мөлшерін азайтады

С) Терезені толық экранға жаяды

Д) Терезені жиырады