Сабақтың тақырыбы: Ұсақ моншақтан жасалған білезік Пән мұғалімі: Серікқызы Алтынай 2015-2016 оқу жылы

А) Амандасу, оқушыларды түгендеу

Б) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Оқушыларды екі топқа бөлу.

1 топ. Шеберлер

2 топ Өнерлілер

1. 
   «Ат» ойыншығы қандай бөлшектерден тұрады?
   
2. 
   Ою - өрнектің қандай түрлерін білесің?
   
3. 
   Қандай үй құстарын білесіңдер?
   
4. 
   Шидің қандай түрлерін білесің?
   

Қызығушылықты ояту.

Сөзжұмбақ

А

1. 
   Үстіміздегі киім неден тігіледі?
   
2. 
   Апам киізге ............. өрнек салды.
   
3. 
   Киімді не арқылы тігеміз?
   
4. 
   Кілемнің жиегінде не болады?
   
5. 
   Үйде жерге не төсейміз?
   
6. 
   Үйдегі заттарды немен қиямыз?
   

Моншақ деген сөздің өзі ірі моншақтарға берілген жалпы түсінік. Бисер - ұсақ моншақтарға берілген түсінік. Стеклярус - ұзындығы 3 мм түтікше тәріздес су моншақ түрі. Моншақпен сәнді жұмыс жасау тарихы өте, арыдан басталған екен. Өнертанушы ғалымдарымыз қлданбалы сән шеберлерінің әйгілі, осы укақытқа дейін сақталып келген өте әдемі, сапалы орындалған жұмыстарын зерттеу арқылы дәлелденген. Адам баласы ерте кездің өзінде тұрмысына қолданатын заттарды түрлі дән, жидек, ұлу және түрлі тастарды қолдан езілген үзілмейтін шөптерге, аттың қылына тізіп, тігу, тоқу арқылы безендіре білген. Моншақты неолит дәуірінде тастан және сүйектен, қола дәуірінде матадан жасаған. Уақыт өте келе моншақты өте бағалы және аса қымбат емес тастар, әйнек өндіру нәтижесі моншақ, су моншақтар алмастырды.

Су моншақты ең көп шығаратын ел Жапония. Моншақ ертеде тау хрусталі мен ақық тастардан даярланған.Ақық, меруерт, маржан, інжу моншақтар барлық халықтарда, қазақ арасында да кең тараған.Моншақ мойынға тағылатын сәндік бұйым. Оның формасы ірі және ұсақ болады. Моншақ сөзінің шығуы «Мойын – шақ» немесе «Мойын – тақ» деген сөздерден құралған. Қазақ зергерлері көбінесе қыз келіншектердің ажарын ашатын, сұлу етіп көрсететін зергерлік бұйымдар жасаған. Сол зергерлік бұйымдардың сәнін келтіруге моншақтарды кеңінен қолданған. Атап айтсақ әйел бас киіміне тағатын үлкен моншақ маржанды - былқылдақ сәукеленің екі жағына кеудеге төгіліп тұратын моншақтарды – жырға деп атаған.Шолпы, шашбаудағы алтын, күмістен жасалған зергерлік бағалы бұйымдарды тізілген моншақтармен өзара қосып әшекейлеген. Алқаны су моншақтан, күмістен соғып домалақтап, асыл тастардан тізіп салпыншақ етіп жасайды.

Моншақтың түрлеріне: домалақ, сопақша, таяқша жатады.

Моншақты неден жасайды? Шыныдан, керамикадан, хрустальдан, металдан жасайды.

Моншақты қандай бұйымдарға қолданылады?

Кестелеуде, киімдерге, аяқ киім, сөмке, әмиян, көз әйнектің қорабын сәндеуде т.б. қолданылады.

V. Сарамандық жұмыс.

Қауіпсіздік ережесін еске түсіру.

1. 
   Қайшыны ойын құралына айналдырма
   
2. 
   Қайшыны арнайы орында немесе қорапта сақта
   
3. 
   Қайшыны берер кезде сап жағын қаратып ұсын.
   
4. 
   Қайшыны ашық күйінде сақта.
   

1. Су моншақты ең көп шығаратын ел?

2. Моншақты неолит дәуірінде неден жасаған

3. Моншақтың формасы

4,Моншақты қандай бұйымдарға қолданады?

VІІ. Сабақты бекіту.

Оқушылар , моншақтан білезік тоқу білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, шеберлікті талап ететін жұмыс. Біз осылайша моншақтың тарихымен таныстық.

1. 
   Үстіміздегі киім неден тігіледі?
   
2. 
   Апам киімізге қандай өрнек салды?
   
3. 
   Киімді не арқылы тігеміз?
   
4. 
   Кілемнің жиегінде не болады?
   
5. 
   Үйде жерге не төсейміз?
   
6. 
   Үйдегі заттарды немен қиямыз?
   

1. 
   Ұсақ моншақтарды не деп атаймыз?
   
2. 
   Бөлшектердің біріккен орны?
   
3. 
   Қағазды бір – біріне жапсыратын зат?
   
4. 
   Киімді не арқылы тігеміз?
   
5. 
   Ою - өрнектің түрі?
   
6. 
   Ұшақ тәріздес жәндік?
   
7. 
   Төрге жайылатын төсенішті не деп атаймыз?