Сабақтың тақырыбы : § Термодинамиканың бірінші заңын изопроцестерде қолдану Cынып: 10 Сабақтың мақсаты

Әр түрлі табиғат құбылыстарын зерттеудің термодинамикалық тәсілінің ерекшелігі сонда, нақты бір процесті қарастыру барысында алдымен ондағы энергияның айналуының қандай екендігі анықталады. Осыған байланысты термодинамикадағы жұмыс та жүйенің ішкі энергиясын өзгерту тәсілі ретінде, сонымен бірге энергияның бір түрден екінші түрге айналуының өлгемі ретінде қарастырылады.

Термодинамиканың бірінші заңы ішкі энергияның өзгеруі қандай себептерге байланысты екенін көрсетеді.

Термодинамиканың бірінші заңының формуласы: ∆U=A+Q (мұнда ∆U – жүйенің ішкі энергиясының өзгеруі, A – сыртқы күштер жұмысы, Q – жүйеге берілген жылу мөлшері) тура термодинамикалық процесс нәтижесіндегі жүйенің ішкі энергиясының өзгеруін көрсетеді. Сондықтан да, термодинамикалық процесс кезінде энергияның сақталуы туралы айтқанда, оқушыларға осы процеске қамтылған барлық денелердің энергиясы туралы болып отырғандығын түсіндіремін.

2. Егер идеал газ қоршаған денелерге жылу мөлшерін бергенде уақыттың кез келген мезетінде берілген жылу мөлшері газдың ішкі энергиясының ΔU өзгеруіне тең болса, онда процесс изохоралық деп аталады.

3. Идеал газдың жұмысы қай процессте нөлге тең? Изохоралық

4. Уақыттың кез келген мезетінде берілген жылу мөлшері газдың атқарған жұмысына тең болатындай етіп, идеал газға жылу берілу қай процесте жүзеге асырылады? Изотермиялық

5. Термодинамиканың бірінші заңында қандай заң жатыр? Энергияның сақталу заңы

6. Изотермиялық процесс үшін термодинамиканың бірінші заңының математикалық өрнегін көрсетіңдер. Q=A

7. Изохоралық процесс үшін термодинамиканың бірінші заңының математикалық өрнегін көрсетіңдер. Q=ΔU

8. Изобаралық процесс үшін термодинамиканың бірінші заңының математикалық өрнегін көрсетіңіз. Q=ΔU+A

9. Газдың сығылу жұмысы оның ішкі энергиясының өзгерісіне тең болып шықты. Бұл қандай процеске сәйкес келеді? Адиабаттық

10. Қандай процесс кезінде ең көп жұмыс атқарылады? Изобаралық

1. 
   Газ заңдары дегеніміз не?
   

1. 
   Параметрлерінің біреуінің мәні өзгермей қалған кездегі процестер*
   
2. 
   Газдың бір параметрінің мәні тағайындалып қалған екі мәндер арасындағы сандық тәуелділік
   
3. 
   Газдың екі параметрлерінің мәні тұрақты болған кездегі процестер
   

2. 
   Бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын анықтайтын формула
   
   1. 
      ΔU=A+Q
      
   2. 
      U=RT
      
   3. 
      U=3m/2M RT*
      
3. 
   Адиабаталық процесс
   
   1. 
      Параметрінің біреуінің мәні өзгермей қалған кезде өтетін процесс
      
   2. 
      Қысым тұрақты болған кезде термодинамика жүйе күйінің өзгеру процессі
      
   3. 
      Жылу алмайтын, жылу бермейтін процесс*
      
4. 
   Термодинамика ғылымы нені зерттейді?
   
   1. 
      Жұмыс атқармай энергияның бір денеден екінші денеге берілу процессі
      
   2. 
      Жылу құбылыстарына арналған энергияның сақталу заңы
      
   3. 
      Денелердің молекулалық құрылымы ескерілмейтін жылулық процестер теориясы*
      
5. 
   Ішкі энергия дегеніміз не?
   
   1. 
      Барлық молекулалардың кинетикалық энергиясымен осы бөлшектердің өзара әсерлесуін потенциялдық энергиясының қосындысына тең*
      
   2. 
      Жылу алмасу (жылу беру) кезінде дене алатын не жоғалтатын энергия
      
   3. 
      Механикалық жұмыс жасау кезінде дененің энергия бөлуі
      
6. 
   Менделеев-Клапейрон теңдеуі:
   
   1. 
      P=nKT
      
   2. 
      P₁V₁=P₂V₂
      
   3. 
      *
      
7. 
   Молекула жылдамдығын алғаш өлшеген ғалым
   
   1. 
      Штерн *
      
   2. 
      Шарль
      
   3. 
      Гей-Люссак
      
8. 
   Жылдамдық квадратының орташа мәні неге тең:
   
   1. 
      *
      
   2. 
      
      
   3. 
      
      
9. 
   Қаныққан бу деп нені айтамыз?
   
   1. 
      Сұйық бетінде өтетін бу түзілуі
      
   2. 
      Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу*
      
   3. 
      Будың қайта сұйыққа айналу процесі
      
10. 
    Термодинамиканың бірінші заңы
    
    1. 
       Денелердің молекулалық құрылымы ескерілмейтін жылулық процестер теориясы
       
    2. 
       Жылу құбылыстарына арналған энергияның сақталу заңы*
       
    3. 
       Ішкі энергияның механикалық түрге айналу процесін көрсететін заң
       

5.1 Оқушылар өздерін-өздері бағалайды (бағалау тәсілі көрсетіледі)