Атына байланыссыз барлық қарыз құралдары заемщиктерден тура немесе жанама пайызды төлеуін талап етеді. Бұл уақытқа байланысты ақшаның құнсыздануына жол бермеу үшін жүргізіледі. Ұзақ мерзімдік міндіттеме бойынша кезеңдік пайыз сомасы бұл – негізгі қарыз сомасы • пайыздық қойылым • уақыт = пайыз сомасы. Белгіленген пайыздық қойылым – бұл қарыздың құжаттарда көрсетілген пайыз нормасы. Белгіленген пайыздық қойылым қарыздың негізгі сомасына төленетен пайыздық төлемдердің негізгі сомасын анықтайды. Пайыздық қойылым қаржы нарығында толығымен экономикалық жағдайынан және осы уақыт аралығында өзгереді және ол кредиттің ұзақтығы да байланысты.
Нақты қарыз бойынша пайыздық қойылым – деп сондай уақыт мерзіміне алынған қаржыны заемға алу кезіндегі нақты пайыздық қойылыммен әйкес келеді. Нақты пайызды қойылым болашақта ақшалай қарыздарды төлеуде дисконттағы қолданылады. Заемщиктен алынған ақша қаражаттарының немесе ақша эквивалентінің сомасына нақты пайыздық қойылым қолданылады.
Қарыздың толық сомасы – бұл қарызды өтеу күнінде төленуі керек сома, осы күнде жүргізілуі тиіс әр қандай пайыздық төлемдерді алып бастағанда.
«Пайыздық емес» деген сөз мұндай типтегі векселге ең жақсы анықтама емес, өйткені бұндай векселдер шын мәнінде төлеуге жұмылдырады. Мұндай векселдердің номиналды құнының құрамына қарыз сомасы мен төлену мерзіміне бырыңғай соманы құрайтын осы қарызға байланысты пайыздар. Қарыз алушы векселдің номиналды құнына емес, ал вексельдің номиналды сомасы мен пайызының айырмашылығына тең соманы алады. Алыну ақша қаражаты түрінде вексельде көрсетілген сома – бұл нақты пайыздық қойылымды қолданумен номиналды соманың дисконтталған құны. Ақша қаражатының дисконттық құны мен вексельдің номиналды құны арасындағы айырмашылықтың қалған сомасы пайыз болып табылады. Нақты пайыздық қойылым тәуекелділіктің нақты ұқсатушы деңгейімен құжаттарда қолданылатын нарықтық пайыздық қойылымға қарап анықталады. Нақты пайыздық қойылым вексельде көрсетілмейді, бірақ қысқа мерзімдік пайыздық емес векселдерге белгілі бір нақты шартпен пайыздық қойылым анықталуы керек.
&&&
$$$002-011-002$3.2.11.2 Сұрақ атауы 2
{Дәріс конспекті}
Несие –бір заңды тұлғаның екінші бір заңды тұлғаға немесе жеке адамның заңды тұлғағаәдетте келісілген мөлшерде пайыз алу үшін белгілі бір уақытқа заттай немесе ақшалай уақытша қаржы беруге байланысты пайда болатын экономикалық қарым-қатынас жүйесі болып табылады.
Нарықтық экономика жағдайында несие коммерциялық және банктік болып екіге бөлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |