Сабақтағы кері байланыс. Оқытудың мақсаты

• 
  Міндеті: Ұстаздардың жаңашылдыққа, ізденімпаздыққа, үздіксіз білім алып, инновациялық әдіс-тәсілдерді тәжірибелеріне ендіре отырып, еңбектенуге деген көзқарастарын қалыптастыру.
  
• 
  Жаңа қоғамдағы адамгершілік, патриотизм және ұлттық педагогиканың ұйытқысы ретінде нәтижеге бағытталған білім беру іскерліктерін дамыту.
  
• 
  Ұстаздардың өз кәсібіне деген ынтасын арттырып, құлшынысын ояту.
  

Коучинг барысы. Ұйымдастыру кезең.

1. Психологиялық дайындық.

2. Жемістер арқылы топқа бөлу.

3.Сізге қандай жеміс-жидектер ұнайды (жемістер таңдайды) түсінік беру.

4. Үлестірме тарату (үлестірмедегі суреттерге қарап, суретті сөйлету керек).

5. Топты бағалау (критерий қою)

а) суретті дұрыс сөйлету 1, 2, 3

ә ) әсемдігі 1,2,3

Қорытынды: а) «Кім тапқыр» (алфавит ретін тауып, мақал-мәтел жазу) ә) Пантомимо арқылы топтар бір-бірлерін табу. Б) түстер арқылы коучингтен алған әсерлерін түйіндеп жазу.

Әлде –бір жеміс –жидектерге деген жеке адамның құштарлығы оның «мінез-құлқындағы кейбір құпиялардың құлпын ашады» екен. Американдық психолог И.Канн өз тәжірибелері негізінде осындай қорытындыға келген. Ұнайтын себептерін түсіндіріңіз.

Егер алма өте ұнайтын болса, жігерлі, бірақ аздап ескі көзқарастағы адамсыз. Өз бастығыңызға шын берілгенсіз, оның қандай тапсырмасын болса да, жана сала тиянақты атқаруға тырысасыз. Аздап ақын жанды, өз-өзіңізге риза адамсыз.

Шабдалы ұнататын адамдар көпшіл, кез келген адаммен тіл табыса алатын ашық жар-қын болып келеді. Сізден сыпайылық пен мәдениетті адамның белгілері айқын аңғарылып тұрады. Қиындықтарды ауыр көтересіз, кейде оларды жеңуге дәрменсіздік танытасыз.

Құлпынайды жақсы көрсеңіз сіз көңілді, қонақжай адамсыз. Елмен тіл табысы аласыз. Сізге сыпайылық тән, талғамыңыз нізік. Ешкімге тәуелді емессіз. Дегенмен, қызғаншақтығыңыз жоқ емес.

Қарбызды ұнататындар орнықты адамдар. Олар шиеленіске, жан-жал, дау-дамайға бара бермейді.Еш уақытта еш нәрсеге шағымданбайды. Тұрмыс пен көңіл күйін тек қана, өз күшімен жақсартуға ден қояды. Отбасында да үлгілі, артық-ауыз сөзі жоқ.Кейде табандылық жағы ғана жетіспейді.

Жүзімді ұнататындар өзінің де, өзгенің де сырын сақтай білетін жандар. Бірақ мұндай тұйықтық, кейде шектен асып кетеді де, ел ондай адамдарға сенімсіздікпен қарауы мүмкін.

Егер сіз шиені ұнатсаңыз, мінезіңіз жұмсақ, кішіпейілсіз. Өзгеге қуаныш пен жақсылық жасау үшін, кейде өзіңізге зиян келтіріп алуыңыз мүмкін. Алып-қашпа сөзге жоқсыз, есесіне қалжындасқанды ұнатасыз. Ал, махаббат жөнінде сәби тәріздісіз, сізді оп-оңай өкпелете салуға болады.

Үлестірме салынған парақ әр топқа таратылады және ұстаздар сол суреттерге қарап, суретті сөйлету керек.

Ақ қағазға сызылған төртбұрыш ішінде қара нүкте орналасқан

1-тапсырма бойынша: «Ортасында қара ноқаты бар үлкен ақ кеңестік. Бұл балаға алғаш дүниеге келгенде осы ақ қағаздай пәк, сол қағазға ата-анасымен бірге біздер, яғни ұстаздардың салған бейнеміз қаншалықты дұрыс болса, сол нәтижесімен салыстыруға болады»

Оның болашағы да соншалықты жарқын шуағын төккен күн астына әр сыныптың балалары қол ұстасып тұрғаны бейнеленген.

2-тапсырма

«Әрбаланың қабілеті әртүрлі болғанымен, бұл балалардың жан дүнйесі бірдей, сондықтан да ұлағатты ұстаз оларға күн сәулесіндей, бірдей мөлшерде мейірім шуағын төгеді»

3-тапсырма

Түнгі аспан, жымыңдаған жұлдыздар, жарығы сөнбеген бір үй бейнеленген.

3-тапсырма

Түн. Айнала жым-жырт. Аспанда жымыңдаған жұлдыздар. Түгел ел ұйқыда, бірақ ояу бір кісі бар. Бұл мұғалім. Ол қанша жыл ұстаз болғанымен, мектепте де, үйде де ертеңгі сабағына үлкен жауапкершілікпен дайындалып келеді.

Алдарыңызда берілген кеспе қағаздағы сандарды альфавиттегі әріптердің қатар сандары бойынша жазып шыққанда мақал-мәтелдер құралды.

Мимика арқылы бір-бірлерін табу керек. Мұғалімдерге ән жазылған қағаздар таратылады. Осы қағаз арқылы бір-бірлерін ым арқылы тауып, басқа топқа өздерінің әндерін мимика арқылы басқа топқа таныстырады. Соңынан тобымен өлеңнің бір шумағын айтып беру.

• 
  Міндеті: Ұстаздардың жаңашылдыққа, ізденімпаздыққа, үздіксіз білім алып, инновациялық әдіс-тәсілдерді тәжірибелеріне ендіре отырып, еңбектенуге деген көзқарастарын қалыптастыру.
  
• 
  Жаңа қоғамдағы адамгершілік, патриотизм және ұлттық педагогиканың ұйытқысы ретінде нәтижеге бағытталған білім беру іскерліктерін дамыту.
  
• 
  Ұстаздардың өз кәсібіне деген ынтасын арттырып, құлшынысын ояту.
  

Коучинг барысы. Ұйымдастыру кезең.

1. Психологиялық дайындық.

2. Жемістер арқылы топқа бөлу.

3.Сізге қандай жеміс-жидектер ұнайды (жемістер таңдайды) түсінік беру.

4. Үлестірме тарату (үлестірмедегі суреттерге қарап, суретті сөйлету керек).

5. Топты бағалау (критерий қою)

а) суретті дұрыс сөйлету 1, 2, 3

ә ) әсемдігі 1,2,3

Қорытынды: а) «Кім тапқыр» (алфавит ретін тауып, мақал-мәтел жазу) ә) Пантомимо арқылы топтар бір-бірлерін табу. Б) түстер арқылы коучингтен алған әсерлерін түйіндеп жазу.

Әлде –бір жеміс –жидектерге деген жеке адамның құштарлығы оның «мінез-құлқындағы кейбір құпиялардың құлпын ашады» екен. Американдық психолог И.Канн өз тәжірибелері негізінде осындай қорытындыға келген. Ұнайтын себептерін түсіндіріңіз.

Егер алма өте ұнайтын болса, жігерлі, бірақ аздап ескі көзқарастағы адамсыз. Өз бастығыңызға шын берілгенсіз, оның қандай тапсырмасын болса да, жана сала тиянақты атқаруға тырысасыз. Аздап ақын жанды, өз-өзіңізге риза адамсыз.

Шабдалы ұнататын адамдар көпшіл, кез келген адаммен тіл табыса алатын ашық жар-қын болып келеді. Сізден сыпайылық пен мәдениетті адамның белгілері айқын аңғарылып тұрады. Қиындықтарды ауыр көтересіз, кейде оларды жеңуге дәрменсіздік танытасыз.

Құлпынайды жақсы көрсеңіз сіз көңілді, қонақжай адамсыз. Елмен тіл табысы аласыз. Сізге сыпайылық тән, талғамыңыз нізік. Ешкімге тәуелді емессіз. Дегенмен, қызғаншақтығыңыз жоқ емес.

Қарбызды ұнататындар орнықты адамдар. Олар шиеленіске, жан-жал, дау-дамайға бара бермейді.Еш уақытта еш нәрсеге шағымданбайды. Тұрмыс пен көңіл күйін тек қана, өз күшімен жақсартуға ден қояды. Отбасында да үлгілі, артық-ауыз сөзі жоқ.Кейде табандылық жағы ғана жетіспейді.

Жүзімді ұнататындар өзінің де, өзгенің де сырын сақтай білетін жандар. Бірақ мұндай тұйықтық, кейде шектен асып кетеді де, ел ондай адамдарға сенімсіздікпен қарауы мүмкін.

Егер сіз шиені ұнатсаңыз, мінезіңіз жұмсақ, кішіпейілсіз. Өзгеге қуаныш пен жақсылық жасау үшін, кейде өзіңізге зиян келтіріп алуыңыз мүмкін. Алып-қашпа сөзге жоқсыз, есесіне қалжындасқанды ұнатасыз. Ал, махаббат жөнінде сәби тәріздісіз, сізді оп-оңай өкпелете салуға болады.

Үлестірме салынған парақ әр топқа таратылады және ұстаздар сол суреттерге қарап, суретті сөйлету керек.

Ақ қағазға сызылған төртбұрыш ішінде қара нүкте орналасқан

1-тапсырма бойынша: «Ортасында қара ноқаты бар үлкен ақ кеңестік. Бұл балаға алғаш дүниеге келгенде осы ақ қағаздай пәк, сол қағазға ата-анасымен бірге біздер, яғни ұстаздардың салған бейнеміз қаншалықты дұрыс болса, сол нәтижесімен салыстыруға болады»

Оның болашағы да соншалықты жарқын шуағын төккен күн астына әр сыныптың балалары қол ұстасып тұрғаны бейнеленген.

2-тапсырма

«Әрбаланың қабілеті әртүрлі болғанымен, бұл балалардың жан дүнйесі бірдей, сондықтан да ұлағатты ұстаз оларға күн сәулесіндей, бірдей мөлшерде мейірім шуағын төгеді»

3-тапсырма

Түнгі аспан, жымыңдаған жұлдыздар, жарығы сөнбеген бір үй бейнеленген.

3-тапсырма

Түн. Айнала жым-жырт. Аспанда жымыңдаған жұлдыздар. Түгел ел ұйқыда, бірақ ояу бір кісі бар. Бұл мұғалім. Ол қанша жыл ұстаз болғанымен, мектепте де, үйде де ертеңгі сабағына үлкен жауапкершілікпен дайындалып келеді.

Алдарыңызда берілген кеспе қағаздағы сандарды альфавиттегі әріптердің қатар сандары бойынша жазып шыққанда мақал-мәтелдер құралды.

Мимика арқылы бір-бірлерін табу керек. Мұғалімдерге ән жазылған қағаздар таратылады. Осы қағаз арқылы бір-бірлерін ым арқылы тауып, басқа топқа өздерінің әндерін мимика арқылы басқа топқа таныстырады. Соңынан тобымен өлеңнің бір шумағын айтып беру.

Құрметті ата - аналар! «ҰБТ ата - ана көзімен» атты коучинг сабағымызға хош келдіңіздер! Сабағымызды бастамас бұрын сиқырлы қобдиша ішінен сурет бөлшектерін аламыз. Қолымыздағы сурет бөлшектерін біріктіру арқылы топқа бөлінеміз. Бірінші топ қарындаш суреті, екінші топ жапырақтар, үшінші топ гүлдер суретін құрастыруы керек. (пазл) Ендеше топқа бөлініп алдық, енді үстел үстінде тұрған сөздердің ішінен өзімізге ұнаған сөзді таңдап аламыз. Сол сөзге қатысты көршімізге жылы лебізімізді білдіреміз.

«ҰБТ ата - ана көзімен» коучинг сабағымызға 3 топ қатысады және 3 кезеңнен тұрады.

І - кезең. «ҰБТ – ата - ана көзімен» тақырыбында постер қорғау.

3 топқа ватман қағаздары және түрлі - түсті маркерлер беріледі. Әр топқа өз ойларын ақылдаса отырып қағазға түсіру сұралады. Топқа ойларын ортаға салуға 5 минут уақыт беріледі. Болған топ қал шапалақтайды.

3 топ өкілдері өздерінің постерлерін қорғады.

ІІ - кезең. Жағдаят шешу. Бұл кезеңде үш топқа жағдаят беріледі. Топ бірлесіп жағдаяттан шығу жолдарын іздеп, бір өкіл қорғап шығады.

І - топқа жағдаят

ҰБТ. Айтулы күн жақындаған сайын мектеп бітіруші баланың ұйқысы қашып, мазасыздана бастады. Ең алдымен ол мектептің, ата - анасы және өзінің абыройын ойлады. Осыған дейін тер төгіп дайындалған еңбегінің еш кеткенін қаламады. Оның үстіне ата - анасы баласына тым жоғары талап қойып отыр. ҰБТ күні ол төмен ұпай жинады. Баланың ата - анасы ретінде балаға қандай қолдау көрсетесіз. Оның төмен ұпай жинаған себебі?

Балаңыз 11 сынып оқушысы. Ол мамандық таңдауға қатысты өз шешімін жасап қойған. «Болашақ дәрігермін» дейді. Ал Сіз болсаңыз балаңыздың медицинаға еш қабілеті жоқ екендігін нақты білесіз. Тәжірибелі үлкен, жанашыр адам ретінде Сіз балаңызға қалай кеңес берер едіңіз? Оның өз бейімділігіне қарай мамандық таңдауына қалай бағыттар едіңіз?

Сіздің 16 жасар қызыңыз және 2 жасар ұлыңыз бар. Сіз екі мезгіл жұмыс жасайсыз. Қызыңыз биыл 11 сыныпқа келді. Алдында ҰБТ күтіп тұр. Әдетте, үй шаруасын тыңдырып, баланы да бағатын үлкен қызыңыздың күн тәртібін енді Сіз қалай өзгертесіз? Қызыңызға өз тарапыңыздан қандай қолдау көрсетіп, оның алдында күтіп тұрған емтиханға дайындалуына қалай жағдай жасайсыз?

Әр топ жағдаяттарды шешті.

ІІІ - кезең. Арман терегі.

«Арман терегі» бейнеленген плакат ілінеді. Әрбір ата - ана өз баласына деген жылы лебізін, арман тілектерін стикерге жазып, «Арман терегіне» іледі.

Сабағымыздың соңында Ж. Ж. Руссо: «Бала туғанда ақ қағаздай болып таза туады, оның үстіне шимақты қалай салсаң, қағаз бетіне солай түседі, бала тәрбиесі де солай сияқты, өзің қалай тәрбиелесең, ол солай тәрбиеленеді» - деген сөзін ескере отырып, қолымыздағы алтынымызды жақсылап тәрбиелейік және біздер оларға үлгі болар бейне екендігімізді ұмытпайық дегім келеді. Келесі кездескенше сау болыңыздар!

Толығырақ: http://alashainasy.kz/ent/ubt-ata-ana-kozmen-kouching-sabagyi-62123/

Зал іші шар, тақырыбы және нақыл сөздер жазылған плакаттар мен мазмұнды суреттермен әсем безендірілген.

Құрметті ата-аналар! Бүгін біздің «Қызғалдақ» тобында «Отбасы, бала, балабақша …» деген дөңгелек үстел өткізіліп жатыр. Біз бала, оның тәрбиесі, отбасы және балабақшаның бала тәрбиесіндегі орны туралы пікірлерімізді, өз ойымызды, көзқарасымызды ортаға салып сұхбатасамыз, бір-бірімізбен тәжірибе алмасамыз.

Балабақшаға келер алдында бала отбасында тәрбиеленеді. Отбасы деген не? Отбасы адам баласының алтын діңгегі. Өйткені адам ең алғаш шыр етіп дүниеге келген сәтінен бастап, осында ер жетіп, отбасының тәрбиесін алады.

Отбасы – шағын мемлекет әр мемлекеттің өзіне тән өндіріс, өнім, сыртқы және ішкі саясаты, кіріс – шығыс бюджеті, тәртібі, заңы болады .

«Ел болам десең – бесігінді түзе» деген нақыл сөзді біздің ата-бабамыз мұра болып қалдырған. Бұл нақыл сөзді қалай түсінуге болады?

Қазақ отбасында өз баласың мейірімділікке, имандылыққа бауылып өсірген. Үнемі жанұясында осылай тәрбие көрген бала ақырында, өздігінен тіл алғыш, адал, тиянақты, ұқыпты болып шыға келеді.

Тәрбие басы әдептілік деп білген ата-ана  әуелі баласына өздерін сыйлап – құрметтеуді, өзгелерге, әсіресе үлкендерге, сипайлық танытуды, ешкімді мұқатпауды үйреткен. Сонымен қатар, балаларының ер-азамат болып, халқына еңбек етулерін басты міндет етіп қойған.

Отбасы – жақын туыстық қатынас. Қазақтың отбасы негізінен үш ұрпақтан тұрады. Ол – ата, әке, бала.

Ата — әжелер ауыл – аймақ, ағайын арасының берекесі, ақылшысы болып келеді. Олардың әрқашанда мәртебесі биік болып, сый – құрметке бөленген. Олар жыр, дастан, ертегі айтып немере – шөбелеріне рухани байытып тәрбиелеп отырған.

Әке – әулет басшысы, отбасы мүшелерінің тірегі, асырап сақтаушы, қамқоршысы.Әке үйі барлық балалары үшін үлкен үй, қара шаңырақ деген киелі ұғымдармен сыйлы да құрметі.

Әйел, ана – отбасының ұйытқысы, берекесі, мейір – шапағат көзі. Аналардың басты міндеті – отбасы беріктігін сақтау, бала тәрбиелеу, ерлерін барынша сыйлау, рухани қолдау көрсету болып табылады.

«Әкеге қарап ұл өсер, шешеге қарап қыз өсер» дегендей ата-ана отбасында балаларына қандай тәрбие берсе, ертең сондай бала өседі, ата-анасына сондай абырой алып береді. Сол себептен қазақ халқы бала тәрбиесіне ерекше назар аударған.

Бала – әке-шешесінің перзенті, ұрпағы. Бала – ата-ананың көз нұры, көңіл қуанышы.

Баланың ата-ана алдындағы ұлы парызы – мейіріммен, жақсылықпен қартайған кезенде бағу, еңбектерін қайтару.

Дүниедегі мақсатының да, міндетінің де ең үлкені – ол ертеңгі күнге өнегелі, парасатты ұрпақ қалдыру.

Қазіргі заманда ата-әжелер немерелеріне ертегі, жыр айтып бермейді, ал әке-аналар бірыңғай тұрмыс жағдайға, ақша табуға көп назар аударады. Бала тәрбиесін балабақша, мектепке жүктеген. Мектепке дейін тәрбиесін міндеті баланы жан-жақты тәрбиелеу, дамыту болса да «Алты аға бірігіп – әке болмас, Жеті жеңге бірігіп – ана болмас» — дегендей ата-ананың орыны бөлек. Ол орынды ешкім баса алмайды. Балабақша баланың отбасында алған тәрбиесін толықтырады, бағыт беріп тұрады. Балабақша отбасымен бірлесіп болашақ ұрпақ тәрбиелейді.

ҚР Конституциясының 27 бабында былай деп жазылған: «Балаларына қамқорлық жасау және тәрбиелеу – ата-ананың табиғи құқығы, әрі парызы».

ІІ. Пікірталас. Осы тақырыпқа, баяндамаға байланысты ата-аналардың пікірін, ойларын тыңдау.

ІІІ. Сұрақ-жауап. Мына сұрақтарға қалай жауап бересіздер?

«Отбасы – алтын бесік» деген сөзді қалай түсінесіз?

ХХІ ғасырдың ата-аналары қандай?

Баланыздың тәрбиесіне ата-ененіз араласқанын қалайсыз ба?

Балабақшаға балаңызды не себептен алып келдіңіз?

«Тәрбие» деген, сіздің ойыңызша не?

Балабақшадан не күтесіз?

Сіз өзіңізді жақсы білесіз бе?

Сіз өзіңізді кім деп санайсыз (Наполеон, Президент, қожайын, құл, квартирант т.б.)?

Балаңызға көп назар аударасыз ба?

Балабақшаның қандай қажеттілігі бар? т.б. сұрақтар

IV. Ассоциация. Бала (балабақша, әке, ана) дегенде сіздерге қандай ой, елес бірден келеді? (бос орынды толтырыңыз, ойыңызды жазыңыз)

V. Венн диаграммасы. Отбасы мен балабақшаның жалпы ұқсастығын айту.

VI. Ойын – тренинг. «Балық, құс, аң»

VII. «Бала, бала, болашақ …». Теледидардан балалардың сұрақтарға жауап бергенін көру, тыңдау.

Ата-аналардың пікірлерін тыңдау, сұрақтар арқылы бағыт беру.

Қазіргі балалар қандай?

Не себептен қыз бала пысықтау, батыл, ашық болып келеді? Ал ұл бала керісінше?

Балалар неге әкесі туралы аз айтады? т.б. сұрақтар

VIII. Жағдаят. Пікірлерін айту.

— Үйде сіздің екі балаңыз ұрсып қалды. Сіздің шешуіңіз қандай?

— Баланыз үйге мысық алып келді. Сіз мысықты жақсы көрмейсіз. Сіз не дейсіз?

— Үйге қонақ шақырдыңыз. Қонақ келетін уақыт жақындады, сіз үлгермей жатырсыз. Ал үлкен балаңыз кіші балаңызбен бірге компьютерде ойын ойнап отыр. Сіз көмек сұрадыңыз. Балаңыз тыңдамады. Сіз не істейсіз?

— Балаңызды балабақшадан алып келдіңіз. Баланың қолында бөтен біреудің затын көрдіңіз. Не істейсіз?

— Жұмыстан келіп үйдің тіршілігіне кірістіңіз. Жолдасыңыз теледидар көріп жатыр. Балаңыз қайта-қайта келіп сіздің мазаңызды алды. Шешуіңіз қандай?