10
Эволюциалық модельдер жоқ деп те айтуға болады, тек эволюциалық
алгориттмдер ғана бар, бірақ эволюциалық зерттеулер кезінде алынған
модельдер өзіне ғана тəн ерекшеліктерге ие, бұл оларды басқа класқа
бөлуге мүмкіндік береді.
Барлық аталған зерттеулер бір-бірінен тəуелсіз дамыған, тек ақырғы
кезде ған олардың жақындасуына дол ашылғандай. Өте жиі аралас
жүйелер кездеседі, мұнда жұмыстың бір бөлігі бір тип бойынша, екіншісі
басқа тип бойынша орындалады.
1.2.
Жасанды интеллектті зерттеулердің негізгі бағыттары
Эксперттік жүйелердің жасауы ( ЭЖ ) жасанды интеллект
мамандарына классикалық дəстүрлі жұмыс болып есептеледі. ЭС тұйық
бағытпен қайта-қайта көмілді, мойындалды, əйткенмен, компьютерлер нақты
адамдық қызмет облыстарында кеңес беруге үйренді жақсы эксперттердің
деңгейінде кеңес беруге үйренді. Ең басты акцент ЭЖ-мен замандастарды
уақыттардың нақты масштабында шапшаң шешімдердің қабыл алуында
істеледі. Ол замандас кəсіпкерлік мұқтаждықтарымен түсініседі. ЭЖ мен
саудалар ірі өнеркəсіпті процестерді бақылайды, шеттегі құрылғылардың
жүздерінің көрсетулерінің нəтижелерімен шешімдерді қабылдайды, үлкен
аулармен басқарады, қалай күрделі жағдайда түсу, ал сындарды жағдайларда,
талап ететіндердің - шешімнің, басқаруды өзіне алады.
C-PRS интелекттік шешкіш (Procedural Reasoning System in С), ANSI С
стандартында жазылған, NASA қолданыады, авиаөнеркəсіпте, асқарудың
тасулармен жəне мобиль роботтармен.
Робототехника
Автономды үй құрылғыларды құру кезінде кем емес кедергілер əскери
жəне ғарыш роботтарын жасаудан кем емес кедергілер болады. Максималды
түрде қауіпсіздіктің сұранысына байланысты, өңдеушілерге бұл жай қатты
кедергі болады. Шаңсорғыш автономды үй машиналар рыногы даму үстінде.
Құрылғылар неше түрлі навигациялық жүйемен жəне барынша түрлі
перефириялық датчиктармен қамтылған. Робот- шаңсорғыштар үй ішінде
кез-келген траекториямен қозғалып, қоқысықтарды жинай отыра, статикалық
заттарға немесе жанды заттарға жақындағана олар қашады. Ақылды
шаңсорғыштар өздерінін тұратын орнына қайтып бара алады.
Басқа
перспективалы
рынок-
автономиялық
гүлзар
шабу
(газонокосилки). Мысалыға, Electrolux фирмасы шабу машинасының күн
батареясына зарядталып, тəулік бойы жұмыс істей алатын машиналарын
шығарады. Бұданда интеллектуалды машиналар иелеріне сусындар мен
аяқкиімдерін апарумен қоса ,түрлі басқа функцияларды орындайды. Probotics
фирмасының Суе деген роботы əрқашан компьютерге қосылып, компьютерге
орнатылған арнайы программа арқылы дистанционды түрде басқарылады.
Ыңғайлы виртуалды инструмент арқылы қолданушы үй планы бойынша Суе-
ға пəтер территоиясындағы керекті траектория маршрутын белгілеп қоя
алады. Роботпен контакт протокол бойынша жүзеге ашады. Ол протоколда
11
35 команда жəне роботтың 20 жауап қайтаруы енгізілген. Болашақта Суе
роботы тек пəтер территориясында ғана емес, аулада да жүре алады.
Cog роботының басқару жүйесі бір жүйе. Көптеген
Cog түйіндерінде
Motorola 68 332 16 МГц процессорлары орнатылған. Ол процессорларда
L
(версия Common Lisp) интерпритаторы орындалады. Каролина университеті
адамдарды түрлі катастрофадан болған түрлі қоқысықтардың астынан
шығарып алатын роботтарды жасау үстінде.
NASA кішкене доп көлеміндегі робот жасап шығарды. Ол робот дауыс
командаларын түсіне отыра, камерамен, температура датчигімен қамтылған.
Огайо штатындағы мемлекеттік университетінің медициналық орталығы
хирург-роботын жасап шығарды. Ол робот камера жəне екі қолмен
қамтылған. Ол роботты адам компьютер арқылы басқарады.
Автономды агенттер
Автономды агент техналогиясының басты бір ыңғайлылығы дұрыс
шешімін нақты білмейтін өндірушіге агент прототипін құрып қана мəселені
оңай шешуге болады. Ол кейіннен компьютер ортасына жүктеледі. Microsoft
Agent технологиясы бойынша жұмыс жүріп жатыр. Ол Windows
интерактивты персонаждарына кіреді. Онымен араласуға жəне ақыл сұрауға
болады.
Кейбірелердің ойы бойынша агент Internet қолданушысының орнына
барін жасау керек. Тек қолданушы оған керекті файл немесе ақпаратқа
жіберу керек. Ол сол ақпаратты өзі дайын əкелу керек.
Ми ұқсас- сандық құрылғы
Нероинформатика
институты
мен
Мачестер
технологиялық
институтының швеция жəне америка ғалымдары кəгімгі адамның миының
функцияларын орындайтын техналогия құрды. Ол бір уақытта сандық жəне
аналогтық информацияны қабылдайды. Бұл жаңа техналогия мықты
компьютерлердің шығуына əкеледі.
Жасанды өмір
Кибернетикалық құрылғыларды жасау мəселесі- мүмкіндігінше
электорндалған немесе тірі ағзаға қарап, оның функцияларын орындайтын
техналогияны жасап шығару көптеген өндірушілердің назарын алады.
DARPA финанстайтын проектілердің бірі – Лего кубиктарын жинайтын
ситема. Ол видеокамера, манипулятор жəне компьютерден тұрады.
Microsoft-тың басқа бір проектісі - Microsoft Ball тұлғаның эмоциялық
жағдайын моделдеуіне арналған.Қолданушымен араласа отырып, оның
эмоционалды жағдайын байқау керек. Көптеген эксперементтерге қарап,
қолданушылардың бұл программадан алған əсерлеріне қарап, қолданушы
разылығы көрінеді.
Чат- роботы
Барлық қолданушылар Generic Artificial Consciousness (GAC) жасанды
еспен араласып, оған иə немесе жоқ жауабын беретін сұрақтарды қоюға
болады. GAC-тың құрушысы, компьютерлік фанат Крис Мак-Кинли 12
жасында микрокомпьютерге шахмат TRS-80 программасын жасап шығарды.
