Рабочая учебная программа для технических и профессиональных учебных заведений Пән: «Өндірістік және экономикалық үрдісін модельдеу»

И. Алтынсарин атындағы Рудный әлеуметтік-гуманитарлық колледжі

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Рудненский социально-гуманитарный колледж им. И. Алтынсарина

БЕКІТЕМІН УТВЕРЖДАЮ

директордың оқу Зам. директора

ісі жөніндегі орынбасары по учебной работе

____________________ ____________________

Ибраева Т.О. Ибраева Т.О.

«______» ________2014 ж. «______» ________2014 г.

Орта кәсіптік оқу орындарына арналған

жұмыс оқу бағдарламасы

Рабочая учебная программа

для технических и профессиональных учебных заведений

Пән: «Өндірістік және экономикалық үрдісін модельдеу»

мамандық: 1304043 «Электрондық есептеуіш техника және бағдарламалық қамтамасыздандыру»

«Өндірістік және экономикалық үрдісін модельдеу» пәнінен типтік

бағдарлама негізінде құрастырылды

Тіркеу № 595

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің

бастауыш және орта кәсіптік білім жөніндегі оқу-әдістемелік кеңесінің

2009 жылдың 25.12. шешімімен бекітілді

Хаттама № 4

Ақпараттық және қолданбалы Рассмотрено на заседании

пәндік циклдік комиссия предметной цикловой комиссии

отырысында информационных и прикладных

қарастырылды дисциплин

«____» ________________________ «_____» ____________________

№ 1 хаттама Протокол № 1

ПЦК төрайымы Председатель ПЦК

Жуванышева У.С.___________ Жуванышева У.С.___________

Құрастырушы: Торебеков Е.Г., арнайы пәндер оқытушысы

Күндізгі оқу бөлімі –ІІ,ІІІ курс. Жалпы сағат саны – 106 с.

Бұл үлгілік оқу бағдарламасы өндірістік экономикалық процестерді модельдеу есептерінің шешімдерін нақты «математикалық емес» объектілерге зерттеу жүргізуге мүмкіндік бере отырып, жүйелерді, желілік және балансты модельдеу.

Экономика- матеметикалық әдістердің көмегімен басқару және жобалаудың түрлі есептері шығарылады: сызықтық емес тапсырмаларды бағдарламалау мінездемесін, ортақ қойылым тапсырмалық сызықтық бағдарламалауды.

Біліктілікті іс-әректті ұйымдастыру формасы ұсыныс түрінде берілген.

Бәсекеге қабілетті мамандарды дайындау мақсатында үлгілік оқу бағдарламасын іске асыруды дәстүрлі оқу жүйесін, жаңа технологияларды (модульдік, кредиттік және т.б); дидактикалық және көрнекті құралдар: плокаттар, модельдер , оқу бейне фильмдері, электрондық оқулықтар, оқу және оқу-әдістемелік құралдар қолдануға ұсынылады.

«Өндірістік және экономикалық үрдісін модельдеу» пәнінің үлгілік оқу бағдарламасын құрастыруда оқытуды ұйымдастыруды келесі түрлері: лекциялар, семинарлар, тәжірибелік сабақтар (зертханалық жұмыстар), бақылау жұмыстары және басқалар ұсынылады.

Теориялық білімдерді бекіту және қажетті тәжірибелік дағдылары мен біліктілікті қалыптастыруды пән бағдарламасында зертханалық жұмыстар өткізу қарастырылған.

Үлгілік оқу бағдарламасы білім алушылардың пәндерден алған білімдеріне, біліктіліктеріне және дағдыларына негізделеді:

- Жоғарғы математикалық негіздері;

- Математикалық статистика;

- Сандық әдістер;

- Нарықтық тэкономика негіздері.

Пәнді келесі пәндермен байланыстырып оқыту ұсынылады;

-Алгоритімдеу және бағдарламалау негіздері;

-Объектілі- бағытты бағдарламалау негіздері;

-Бағдарлама мен қамтамасыздандыру өндеу технологиясы;

Пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы білім беру мекемелері үшін жұмыстық оқу бағдарламасын құрудың негізі болып табылады.

Жұмыстық оқу бағдарламасын құруда білім беру мекемесі құқылы:

- Циклға бөлінген оқу уақыты көлемін сақтай отырып, үлгілік оқу жоспарында пәнді оқытуға бөлінген оқу уақыты көлемін 10-20 % аралығында өзгертуге ( КР МЖМБС 4.05-2008 «ОРТА БІЛІМ. техникалық және кәсіптік. Негізгі ережелер»);

- оқудың жалпы сағат көлемін бөлімдер мен тақрыптарға бөлуге (пәнді оқытуға бөлінген жалпы бюджеттік сағат көлемде);

- бағдарлама материялдарын оқытуда бір ізділікті сақтай отырып өзгертуге;

- жекелеген тәжіребелік және зертханалық жұмыстарды мазмұндас жұмыстармен алмастыруға;

Бөлімдер мен тақрыптардың тізімі аймақты компонентердің енгізілуі есебінен , жұмыс берушінің талабы және жергілікті ерекшіліктерді ескеле отырып өзгертілуі мүмкін.

Есептеуіш техника құралдарының тұрақты және қарқынды дамуы пәннің мазмұнын үнемі өсзерістер енгізуді қажет етеді.

Есептеуіш техника құралдарының қарқынды дамуы пәннің мазмұнына үнемі өзгеріс енгізіп отыруды қажет етеді.
2. Сағат бойынша бөлу

Пәннің мақсаты мен мазмұны-бағдарламаушы технигі және ақпараттық қорғау технигі даярлау орны.

Жүйені түсіну элементін білу,жүйенің әдістері ұғыну.Экономикалық әдістемелік ұғыну. Экономикалық әдістемелік модельдеу. Объектімен экономикалық математикалық модель жүйесінің құрлымы.

Модель және модельдеудің түсінігі.

Экономикалық жүйедегі математикалық модельдің негізігі түсінігі мен қағидалары.Экаономикалық математикалық модель жүйесінің құрылымы.

Экономикалық математикалық әдістермен модельдердің классификациясы макроэкономикалық және микроэкономикалық құрылымы теориялық және оптимациялық тепе-теңдік,статистикалық және динамикалық т.б.

Модель түрлері мен типтері және түпнұсқасы.

Жүйелік модель және оның элементі. Жүйелік модель.Жүйелік графиканың пайдалануы мен құрылуы.Критикалық жолды ізду,жол туралы ұғымдар жүйелік графигін реттеу,жұмыс орындалу уақытын резервын есптеу.

Желілік графикті құру түрлері мен тәртібі.

Жүйелік графиканы талдау мен оптимизациясы. Жұмыс коэффиценті. Оптимизацияның талдау күнтізбегін есептеу.

Статистикалық салааралық баланс экономикасының математикалық модельдің балансы. Тапсырмалар мен баланс модельінің көмегімен анықтау.

Матрицалық әдістеме шешімі. Капиталды қордың тікелей және толық шығыны мен ішкі өндірістің шығыны, еңбек коэффиценті, матрицалық элементі мен толық қисық сызығы.

Баланстық модел. Экономика – математикалық матрицалық моделі.

Математикалық арнаулы әдістер жолымен үйретілетін экономикалық есеп шешімдер әдісі.Графикалық әдіспен шешу жолдары. Жүелік тәсілінің сызықтық бағдарламалау есеп шешімінің алгоритимі.

Сызықтық бағдарламалау моделі.

Сызықтық бағдарламалау моделі.

Симплекс әдісі. Графикалық тәсілмен сызықтық бағдарламалау есеп шешімінің алгоритімі. Симплекс әдістің алгоритімі мен шешімі. Симплекс кестесі.

Есеп шешімінде жоспарды жүйелі жақсарту әдісі. Симплекс кесте жолдары мақсатты функцияның коеффицентің индексі.

Тәжірибелік жұмыс №6

Есепті шығарудың графикалық әдісі

Есепті шығарудың симплекс әдісі

Сызықтық бағдарлмалау есептерінің қосарластығының түсінігі.Қосарлас есеп құру ережесі.Қосарлас есептің геометриялық интерпритациясы .Қосарлас есеп және оның оптималдық жоспары экономикалық мағынасы.Қосарлас бағанның талдану төзімділігі.

Сызықтық бағдарламаның қосарластығы

БСБ есебінің геометриялық және экономикалық интерпритациясы.БСБ есептерінің шешімін оптикамалдық жолдары.Гомори әдісі,оның алгоритімі мен геометриялық интерпритациясы.Тармақтар және шекара әдістері.

Бүтін санды сызықтық бағдарламалау.

Есеп шешімінде жоспарды жүйелі жақсарту әдісі.Сиплекс кесте жолдары мақсаты функцияның коэффицентінің индексін шығару.Қосарланған линиялық бағдарлама тұтас бағдарламалау тапсырмасв көлік құралдары тапсырмасы потенциалды әдістеме модифицировалық бөліне әдістемесі,оптималдық жоспардың анықталуы динамикалық бағдарламаның тапсырмасы.

Көлік есебі.

Динамикалық бағдарлама жалпы мінездемесі.Есеп қойылымы.Геометриялық және экономикалық интерпритациясы.Функционалдық қатынастары.Динамикалық бағдарламаның есеп жолдарын табу.Динамикалық бағдарлама.Траектория таңдауы,оборудование алмасуы,оптималды сурстарды үлестіру.

Барлық тапсырмалар құрылымы мен линиялық емес бағдарламалар.

Математикалық арнаулы әдістер жолымен үйретілетін экономикалық есеп шешімдер әдісі.Жүйелік әдіспен шешу жолдары.Жүйелік тәсілмен сызықтық бағдарламалау есеп шешімінің алгоритмі.
5.2 тақырып. Стохастикалық бағдарламалау .Модельдеу ықтималдылығы.

Стохастикалық бағдарламалау есептерінің ерекшеліктері.

Белгіленбеген жағдайда шешімдерін таңдау.Стохастикалық бағдарламалаудың сызықты және сызықты емес моделі.

Тәжірибелік жұмыс №7

Басқару қорының стохастикалық әдісі.

Ойын моделінің түсінігі.Төлем матрицасы.Жоғарғы және төлем ойын құны.Ершекті нүктесіз ойын шешімі.

Ойын теориясының элементтері.

Негізгі анықтамалары.Ойын теориясының негізгі теоремасы (Нейман теоремасы).Геометриялық интерпритациясы.

Экономикалық жүйедегі математикалық модельдің негізгі түсінігі мен қағидалары. Экономиаклық математикалық модель жүйесінің құрылымы.

салааралық баланстық әдіс.Статистикалық салааралық баланс экономикасының математикалық модельдің балансы.Тапсырмалар мен баланс моделінің көмегімен анықтау.

Басқару қорларының әдісі.

Негізгі түсінігі.Жүйенің көлемді қызмет көрсету классификациясы.

Жүйенің көлемді қызмет көрсету негізгі құрамдары.Көп каналды жүйенің көлемді қызмет көрсетудегі кезек және қарсылық.

Тәжірибелік жұмыс №10

Модульдік жүйенің көлемді қызмет көрсету түрлері.

Жүйелік модель және оның элементі.Жүйелік модель.Жүйелік графиканың пайдалануы мен құрылуы.Критикалық жолды іздеу,жол туралы ұғымдар жүйелік графигін реттеу,жұмыс орындалу уақытын резервін есептеу.

«Өндірістегі экономикалық процестері модельдеу» пәнінен курстық жобаны орындауы oқушылардың тәжірбиелік білімнің бағдарламалық электрондық есептеуіш техникада ұлғайту мақсатында оқып үйренуде, соңғы бекіту кезені болып табылады.

Курстық жобаны орындау кезінде оқушылар өз бетінше жұмыс істей отырып ғылыми техникалық әдебиеттермен, бағдарламадағы жаңа техникалармен, стандартқа сай бағдарламалық құжаттарды толтыруды және көпшіліктің алдында жұмысын қорғауды үйрену.

Курстық жоба студентті күрделі тапсырмалар жасау, үшін дайындайды.

Жұмысты жасау кезінде студент модель құрлымдары мен математикалық тапсырмаларды бағдарламалық электрондық есептеуіш техника көмегімен өзіндік құрлым әдістерімен шешім қабылдау, интерпритациясын жүргізу және қорытындығы талдау жасау арқылы түсініктеме талдау жасау арқылы түсініктеме хатты тіркейді.

Берілген модельдеу объектісі және сандық реті бойынша текстік жазуына:

• 
  математикалық модель есептерін тандау немесе құру;
  
• 
  қажет еткен жағдайда модельді жеңілдету;
  
• 
  алгоритм шешімін жасау және оны қорғау;
  

Түсінік хат жасау. Оның ішінде курстық жобаның этаптары мен қорытындылары көрсетілуі керек. Түсінік хат 20-25 беттен аспау керек, хатты бағдарламалар мен жүйелер болу керек барлығы стандарт талабына сәйкестендірілуі тиіс.

Түсінік хатта курстық жоба келесі бөлім бойынша көрсетілуі тиіс:

• 
  титулды парақ;
  
• 
  аннатация ( реферат, тапсырмалар және басшының қолы);
  
• 
  сандық реті көрсетілген мазмұны;
  
• 
  кіріспе;
  
• 
  негізгі бөлім және бөлімшелер;
  
• 
  қорытынды;
  
• 
  әдебиеттер тізімі;
  

Пән аралық бақылауда айлық аттестациясының негізгі формасы- тест пен сынақ.

Сынақ пен аралық уақытында жүргізіледі.

Оқу бағдарламасында міндетті түрде тәжірибелік жұмыс пен тапсырмалар, тест формалары болуы керек.

Тестік тапсырма бөлім және тақырып бойынша күрделі деңгейіне ( минималды орташа және күрделі) біліктілік квалификацияға сәйкес болуы керек.

Әдебиеттер

1. 
   Таха Х.Введение в исследование операций. Т. 1,2.М. .Мир,2002г.;
   
2. 
   Экономика математические методы и прикладные модели./Под редакции Федосеева В.В.М.ЮНИТИ.2003г.;
   
3. 
   Оспанов С.С. Экономикадағы математикалық модельдер. Алматы, 2006г.;
   
4. 
   Сабитова Х.К.Экономика –математические методы.Алматы,2003г.
   
5. 
   Шелобаев С.И.Математические методы и модели в экономике,фининсах,бизнесе.М.ЮНИТИ,2000г.;
   
6. 
   Сабитова Х.К. Экономика –математические методы.Алматы,2003г.
   
7. 
   Устенова О.Ж . моделирование производственных и экономических процессов.Алматы.ОАТЭК.2004г.;\
   
8. 
   Нусупбеков С.И., Устенова О.Ж. Математические методы моделирования экономических систем.Алматы.ЭВЕРО.2002г.