Тақырыпты пысықтауға арналған сұрактар
1.
Тәуекел және кәсіпкерлік тәуекел түсініктерін
сипаттацыз.
2.
Кэсіпкерлік тәуекелдің пайда болу себептерін атаңыз.
3.
Кэсіпкерлік тәуекелге ішкі ж әне сыртцы фактор-
лардан басца талы цандай факторлар эсер етеді.
4.
Тәуекелді әр түрлі белгілері бойынша жіктеп,
қысцаша сипаттама беріңіз.
5.
Тәуекелді талдау әдістері және олардыц айыр-
маиіылыцтарын атацыз.
6.
Тәуекелді талдаудыц сандыц әдістерінің әрцайсы-
сына цысцаша сипаттама жасаңыз.
7.
Тәуекелді басқару және оның негізгі әдістеріне
тоқталыңыз.
1.4. Бизнес-жоспар және оны
әзірлеу ерекшеліктері
Кәсіпкерлік қызметті үйымдастыру мен жүзеге
асыру
кезінде жоспарлау жетекші орынға ие болады. Әсіресе, қазіргі
1-тарау. Кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру негіздері
25
экономикалық жағдай фирма ішіндегі жоспарлаудың жаңа прогрес-
сивті тэсілдерін қолдануды талап етеді. Ал, бизнес жоспар фирма
ішіндегі жоспарлаудың негізі болып табылады және ол ағымдағы
немесе болашақтағы жағдайды (бизнес жасауға немесе кеңейтуге
арналған жағдайлардың болуы) талдауға мүмкіндік береді.
Бизнес-жоспар - бұл жоспарланған істің (жобаның) нақты
іске асатындығын көрсететін экономикалық негізделген ана-
литикалық құжат. Оны бизнестің жаңа сферасын құруға не
месе кәсіпорын қызметінің жаңа сферасын меңгеруге қажетті
кәсіпорынның даму жоспары деп те атауға болады. Тәжірибеде
бизнес-жоспардың мынадай түрлері едәуір жиі қолданады:
ұйымның бизнес-жоспары, несие алуға арналған бизнес-жос
пар, инвестициялық жобаның бизнес-жоспары, құрылымдық
бөлімшенің бизнес-жоспары, грантқа арналған бизнес-жоспар,
аймақты дамытудың бизнес-жоспары, мекеменің бизнес-жоспа
ры жэне т.б.
Бизнес-жоспар
элеуетті
әріптестердің,
инвесторлардың,
банкирлердің назарын аудартатындай сауатты түрде жасалуы
қажет. Ол кәсіпорынның немесе кәсіпкердің өзін, оның бизнесін
көрсететін жарнамалау құралы ретінде кәсіби түрде көрінуі тиіс.
Сондықтан оның мазмұнына ғана емес, сыртқы түріне де назар
аударған дұрыс. Бизнес-жоспар қарапайым, түсінікті, сауатты
жэне пайдалануға қолайлы болуы керек.
Қазіргі кезде кәсіпкерлік тэжірбиеде және ғылыми әдебиет-
терде бизнес-жоспардың мазмұны мен құрылымына қатысты
ғылыми негізделген нақты тәсіл жоқ. Бизнес-жоспардың құрамы,
құрылымы мен көлемі оның мақсатына кәсіпорынның мөлшері-
не, қызмет түрінің өзгешелігіне байланысты анықталады. Алайда
бизнес-жоспар белгілі бір бөлімдерден тұрады. Мұнда бизнестің
негізгі идеясы мен мақсаты ашылып көрсетіледі, кэсіпорын мен
қажет болған жағдайда сала, кәсіпорында өндірілетін өнімдердің
өзгешелігі, нарықтық қажеттілігін қанағаттандыру мүмкіншілігі
сипатталады, сондай-ақ кәсіпорын персоналдары мен басқа-
ру жүйесі, маркетингтік, өндірістік, қаржылық жоспарлары
қарастыры л ад ы.
|