Программалау тілдері жоғары оқу орындарына арналған оқулық

жүктеу 2,9 Mb.

Pdf просмотр

бет	35/82
Дата	19.11.2018
өлшемі	2,9 Mb.
	#20460
түрі	Программа

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 82

/* Нақты сандардан тұратын A[15] жиымының оң элементтерiнiң геометриялық ортасын табу керек */ include include
i=0; // бастапқы индекс = 0 float p=1; // оң элементтер көбейтіндісі int k=0; // оң элементтер саны do
printf("геометриялық орта = %f",p); getch(); } 5.4 Адрестік операциялар
include include void change (int *u, int *v) {int temp; temp = *u; *u = *v; *v = temp; } main()

90
Геометриялық орта мынадай ӛрнекпен анықталады:

n
n
a
a
a
g




...
2
1

/* Нақты сандардан тұратын A[15] жиымының оң
элементтерiнiң геометриялық ортасын табу керек */
#include
#include
#include
#define n 15
main()
{
int i;
float a[n];
randomize(); // кездейсоқ сандарды өзгертіп отыру
textcolor(MAGENTA);
textbackground(WHITE);
clrscr();
printf("\nЖиым элементтері:\n");
for(i=0;i
  {a[i] = (float)(rand() % 100 - 50)/10;
printf(" %5.1f",a[i]);}
// көбейтінді мен оң элементтердің санын табу
i=0; // бастапқы индекс = 0
float  p=1; // оң элементтер көбейтіндісі
int k=0; // оң элементтер саны
do
{ if (a[i]>0) { k++; p*=a[i];}
i++;
}
while (i
printf("\n оң элементтер саны : %d\n",k);
p=pow(p,1.0/k);
printf("геометриялық орта = %f",p);
getch();
}
5.4 Адрестік операциялар
Адрестік операциялар ҥшін С тілінде екі арнайы оператор қолданылады.
& – адресті анықтау ҥшін қолданылатын операция;
* – адрес арқылы қатынас жасау ҥшін қолданылатын операция.
& операциясы берілген айнымалының адресін қайтарады. Мысалы,
программа мәтінінде sum айнымалысы былай сипатталған болсын:  int sum;
онда &sum  жазуы осы айнымалының компьютер жадындағы орналасқан
ҧясының адресі болып табылады.

91
Нұсқауыштар.  Нҧсқауыш  мәліметтердің  адресін  сақтайтын  айнымалы  бо-
лып  табылады.  Жалпы  алғанда,  нҧсқауыш  адрестің  символдық  кескінделуі
болып  саналады.    Қарастырылатын  мысалда  &sum  –  sum  атты  айнымалыға
сілтейтін  нҧсқауыш  болып  табылады.  Нақты  адрес  ретінде  белгілі  бір  сан
тҧрады, ал &sum нҧсқауыш типті константа болып табылады.
С  тілінде  нҧсқауыш  типті  айнымалылар  да  бар.  Нҧсқауыш  типті  айныма-
лылар мәні болып белгілі бір шаманың адресі саналады.
Мысалы, нҧсқауыш типті айнымалы ptr идентификаторы арқылы белгілен-
ген  болсын,  онда  тӛмендегі  оператор  sum  айнымалысының  адресін  ptr  атты
нҧсқауыш типті айнымалыға меншіктейді. ptr атты нҧсқауыш типті айнымалы
басқа да объектіге сілтеуі мҥмкін.
Мысалы:
int *ptr;
ptr=∑ ptr=&max;
*  операциясы  –  адрес  арқылы  қатынас  жасау  ҥшін  пайдаланылатын
операция.  Мысалы,  ptr  нҧсқауыш  типті  айнымалысында  max  айнымалысына
нҧсқайтын  сілтеме  сақталған  болсын.  Осы  айнымалының  мәнін  білу  ҥшін  *
адресі бойынша қатынас жасау операциясын қолдануға  болады.  ptr нҧсқауы-
шы мәнін анықтау ҥшін келесі операцияны орындау қажет:  res=*ptr;
Нұсқауышты сипаттау. Нҧсқауыш типті айнымалыны сипаттағанда беріл-
ген нҧсқауыш қандай типті айнымалыға сілтейтінін кӛрсету қажет. Ӛйткені
әртҥрлі типті айнымалыға компьютер жадында ҧялардың әртҥрлі саны бӛлініп
беріледі.
int *iptr;
char  *сptr;
float *fptr;
5.4.1  Функциялар арасында байланыс жасау үшін
нұсқауыштарды пайдалану
1-мысал. Бҧл программада айнымалының мәндерін ауыстыру ҥшін нҧсқауыштар
пайдаланылған:
#include
#include
void change (int *u, int *v)
  {int temp;
temp = *u; *u = *v; *v = temp; }
main()
{ int x=5, y=10;
  clrscr();
  printf ("x=%d y=%d\n",x,y);
  change (&x,&y);
  printf ("x=%d y=%d\n",x,y);
  getch();
}

92
Нәтижесі:
x=5  y=10
x=10 y=5
5.4.2  Жиымдар және жиымдарға қолданылатын нұсқауыштар
Жиымдарды  сипаттағанда,  элементтер  типі  және  жалпы  жағдайда
компьютер  жадының  қажетті  класы  кӛрсетіледі.  Қарапайым  айнымалыларда
қарастырылатын  қасиеттер  жиымдарды  да  сипаттау  кезінде  қолданылуы  мҥм-
кін. Мысалы:
int b[30];
main()
{ float a[30];
static char c[20];
extern b[ ];
......
}
Жиымдарды  инициалдауды  қарастырайық.  Жиым  сипатталуында  тек
сыртқы  немесе  статистикалық  жиымдар  ғана  инициалдануы  мҥмкін.  Мысалы,
8-топтағы студенттер саны stud[8] жиымы ретінде кӛрсетілген:
#include
#include
int stud[8]={15,16,14,18,15,20,17,19};
main()
{ int i;
clrscr();
extern int stud[ ];
for(i=0; i<8; i++)
printf("N %i тобында %i студент\n",  i+1,stud[i]);
}
Жиымның нҧсқауыштарын қарастырайық. Мысалы: int *а;
Жиым  аты  нҧсқауышты  қолданған  жағдайда,  жиымның  0-інші  элементін
анықтайды,  яғни  а  жиымы  сипатталған  болса,  программа  мәтініндегі  a
идентификаторы 0-інші элементті кӛрсетеді деп саналады:
a == &a[0];
бҧл теңдеудің екі бӛлігі де – a да және &a[0]-де жиымның 0-ші элементінің
адресін  анықтайды.  Осы  екі  белгілеу  де  нҧсқауыш  типті  константа  болып
табылады.  Сондықтан  оларды  мән  ретінде  нҧсқауыш  типті  айнымалыға
меншіктеуге болады немесе қажет болса, нҧсқауыш типті айнымалының мәнін
ӛзгертуге болады.
1-мысал. Нҧсқауыштың мәніне санды қосуға болатынын кӛрсететін программа
қарастырайық.
main()
{int a[4], *pti, i;
float b[4], *ptf;
pti=a;

жүктеу 2,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 82