Программа Форма ф со пгу 18. 2/06 Қазақстан Республикасының ғылым және білім миністірлігі

Тематический план Форма

Медициналық психологияның пәні мен объектісі. Медициналық психология дамуының тарихы. Медициналық психологияның тарихын зерттеудегі екі теория-әдістемелік негіздері. М.Фуконың таным философиясы және табиғи-ғылымдық парадигмасы: психикалық ауруға екі түрлі көзқарастың тарихы. Батыс Европа мен Шығыс елдерінің (үнді, Қытай, Орта Азия) психикалық ауруларға салыстырмалы көзқарасын талдау. Қазіргі заманғы медициналық психологияның негізгі бөлімдері: нейропсихология, патопсихология, психосоматика. Халыққа психиатриялық көмек жасау жүйесіндегі және психикалық саулығын сақтауда психологиялық қызмет.

Клиникалық психологиядағы себептік-салдар өзара байланыстары. Медициналық психологиядағы себепшілікті түсіну, эндогендік және экзогендік себептер. Медициналық психологияда биомедициналық модель. Биомедициналық модельдің тарихы мен дамуы. . Психологиялық конституция, соматикалық субстанциялардан бөлінбейтін, тұтастық ретінде. Тұлға және психоз. Психопатия және мінездің акцентуациялары.

Медициналық психологиядағы психологиялық бағыттар және түсіндіру модельдері. Медициналық психологиялық көмек көрсетудің әдістері мен психологиялық түсіндіру модельдерінің байланысы. Психоаналитикалық тәсіл мен психодинамикалық модель. Когнитивті-бихевиоралды парадигма.

Медициналық психологиядағы түсіндірушінің теориялық құндылықтары мен мағынасы. Биографиялық тәсіл.

4 тақырып. Патопсихология және аномальды дамудың психологиясы.

Патопсихология, пайда болу тарихы және дамуы. Психоневрологиялық мектептердегі патопсихологтардың негізгі функциялары. Жалпы патопсихологиялық пәннің анықтамасы, эксперименталды-психологиялық әдістерді клиника-нозологиялық диагностика мақсаттарына пайдалану принципі. Патопсихологиялық зерттеудің әдісі. Сараптама, оның типтері, негізгі міндеттері. Бұрмаланған психикалық даму. Ерте балалық аутизм. Дисгармониялық психикалық даму, әлеуметтік дезадаптация түсінігі. Мінездің психопатиясы мен акцентуациясы. Диагностика мен коррекция, алдын алудағы психологтың ролі. Балалардағы невроздар. Балалардағы невроздардың көшіру формасы.

Психикалық бұзылудың жастық ерекшеліктері. Аномальды дамудың психологиясы. Психикалық дамудың биологиялық және әлеуметтік факторлардың өзара қатынас мәселесі. Психикалық толық жетілмеу. Негізгі клиникалық формалар. Диагностика. Кешіккен клиникалық даму (КПД), этиологиясы, түрлері, дифференциалды диагностика, психологиялық коррекция мәселелері. Зақымданған психикалық даму. Органикалық деменция, этиология, ойлаудың бұзылуы. Дефицитарлық психикалық даму, олармен коррекциялық жұмыстардың тапсырмалары мен әдістемелері.

Психикалық аурулар туралы жалпы түсініктер, себептері мен ерекшеліктері. Психикалық аурулардың, соматикалық ауруларға қарағанда, сапалық ерекшеліктері. Психикалық ауруларды диагностикалау және емдеудің қазіргі әдістері.Көңіл-күйдің бұзылуының негізгі клиникалық формалары, эмоционалды сферасының бұзылуы. Жабырқаудың, мазасыздықтың, қорқыныштың феноменологиясы. Паникалық бұзылулар. Фобиялар. Посттравматикалық стресстік бұзылулар. Депрессия, түрлері. Эмоционалды сферасындағы өзгерістер.Тұлғаның эмоционалды сферасындағы бұзылуарды түсінуге психологиялық бағыттар. Олармен психокоррекциялық жұмыстардың негізгі бағыттары. Шизофрения, ойлау және эмоциялық процестердің сипаттамасы. Эпилепсия (қояншық ауру), жалпы клиникалық ерекшеліктері. Дірілдеме (судорожный припадок), түрлері. Эксперименталды-психологиялық диагностика.

Сананың бұзылулары. Сананың бұзылуының критерийлері,синдромдары: кома, сткпор, онейроид, қарауытқан ... бұзылулары (сумеречное состояние), есеңгіреу (оглушенность), делирия, құнды идеялар, олардың құрылуы мен психологиялық механизмі.Паранойя. Сандырақ, оның түрлері. Сананың өзгерген күйі. Қабылдаудың бұзылуы. Иллюзиялар және галлюцинациялар.Жалған галлюцинациялар. Зейіннің бұзылулары. Зейіннің және қабылдаудың мотивациялық компонентінің бұзылуы. Зейінді қабылдауды зерттейтін әдістер. Естің бұзылуы. Жүйкелік-психикалық аурулардың әртүрлі формаларындағы естің бұзылуы. Амнезиялар. Естің бұзылуын зерттеу әдістері. Эмоциялар және олардың патологиялық өзгеруі. Эмоциялар ... стресс. Эмоциялардың психофизиологиялық механизмдері. Эндогенді және шектік (пограничные) күйлердегі эмоционалды бұзылулар. Орталық жүйке жүйесінің органикалық зақымдалуындағы аффективті бұзылу. Физиологиялық және патологиялық аффект. Эмоционалды бұзылулардың диагностика мен коррекциясы. Ерік және оның бұзылуы. Эмоционалды-еріктік бұзылулардың милық механизмдері. Ойлаудың бұзылуының патопсихологиялық зерттеулері. Жүйкелік-психологиялық аурулардың әртүрлі формаларындағы ойлаудың бұзылуы. Ойлаудың бұзылуын зерттейтін әдістер, олардың дифференциалды-диагностикалық мағыналылығы.

Ауру генезінде жеке тұлғалық факторлардың ролі, алдын ала аурумен күресу, ауруларды емдеу. Жеке тұлғаның патологиялық өзгерістері және тұлғаның мақсат қоюдағы мотивациялық сферасының бұзылуы, могтив иерархиясы, жанамалалаудың бұзылуы. Мағына қалыптастыру процесі және оның бұзылулары. Патологиялық қажеттіліктердің құрылу анализі. Өзін-өзі реттеудің бұзылуы. Невроздардағы тұлғаның бұзылуы. Тұлғаны зерттеудегі патопсихологиялық әдістер. Жалпы психология үшін тұлғалық аномалияларды зерттеудің мәні. Тұлғаның аномалия кезіндегі апсихологиялық коррекция.

Ауытқыған жүріс-тұрыстың медициналық-психологиялық мәселелері, зерттеудің мәні. Ауытқыған жүріс-тұрыс концепциясының даму тарихы; негізгі теориялық тәсілдер мен мектептер. Ауытқыған жүріс-тұрыстың түрлері. Олардың диагностикасы және коррекциясы.

10 тақырып. Аддиктивті жүріс-тұрыс. Маскүнемдік. Нашақорлық. Психологиялық көмек және психокоррекция.

Аддиктивті жүріс-тұрыс. Маскүнемдік. Нашақорлық. Маскүнемдік және нашақорлыққа тәуелділіктің әлеуметтік және психологиялық факторлары. Психологиялық көмек және психокоррекция. Аддикциялардың басқа формалары: дәрі-дәрмекке тәуелділік, темекі шегу, трудоголизм, тағамға тәуелділік. Аддиктивті жүріс-тұрыстың коррекциялық әдістерді қолдану.

Дағдарыс кезіндегі тұлға және суицидология. Дағдарыс кезіндегі адамның жүріс-тұрыстың түрлері және типтері. Суицидалды жүріс-тұрыс. Суицидалды жүріс-тұрысгенезисіндегі тұлғалық және орта факторлардың арақатынасы. Сау адамдарда және психикалық патологиядағы суицид. Суицид кезіндегі психотерапия және психокоррекция. Суицидологиялық қызмет.

11 тақырып. Нейропсихология және медициналық психологиядағы оның мәні.

Нейропсихологияның даму тарихы. Нейропсихология пәні. Нейропсихологияның орталық проблемасы –психикалық іс-әрекеттердің милық негізі. Психикалық іс-әрекеттің ми негіздерінің нейропсихологиялық талдауы. Жалпы психологиялық мәселелерді шешудегі нейропсихологиялық зерттеудің маңызы. Психикалық функциялардың локализация проблемасына көзқарастар ауысуының негізгі кезеңдері. Осы мәселелерді шешу жолдары. Нейропсихологияның дамуына А.Р.Лурияның үлесі.

Психикалық іс-әрекеттің ми негіздерінің нейропсихологиялық талдауы. Психикалық функциялардың көп тізбекті құрылымы туралы нейропсихологиялық зерттеудің берілуі бойынша жоғары психикалық функцияларды (ЖПФ) локализациялау мәселесі және олардың бас мидағы әр бөлігінде «көрсетілуі». ЖПФ-ң жүйелік ұйымдастырудағы Лурияның ілімі. Ми құрылысының көлденең және тік ұйымдасуы. ЖПФ-ң динамикалық локализациясы. ЖПФ-ті әлеуметтік, жанамалылығын, саналы, ырықты күрделі өзіндік реттеуші процестер ретінде қарастыру. Жарты шараралық ассиметрия және жарты шараралық ара-қатынас мәселесі. Бас мидың әр бөлігінің зақымдалуындағы синдромды нейропсихологиялық талдау. Синдром туралы түсінік. Клиникалық және нейропсихологиялық синдромдар. Нейропсихологиялық синдромдарды құрастыру және бөліп шығару принциптері, әртүрлі нейропсихологиялық синдромдардың сипаттамасы. Мидың локальді патологиясында психикалық процестердің бұзылуларының диагностикалыұ әдістері.

Мидың локальді патологиясында психикалық процестердің бұзылулары. Мидың қандай бөлігі зақымдалғанда ЖПФ-ң бұзылулары. Маңдай синдромының варианттары. Мидың төбе-шүйде бөліктері зақымдалғанда ЖПФ-ң бұзылулары. ЖПФ-ң бұзылу синдромы кезіндегі оң және сол жақ жарты шарлардың зақымдалуы. Апраксия жағдайындағы зақымдалған аймақтарын локализациялау мәселелері. Қозғалыс пен іс-қимылдың бұзылуы. Апраксия түрлері. Қабылдаудың бұзылуы. Көру агнозиясының түрлері. Агнозия түрлері жөніндегі қазіргі заманғы түсінік. Агнозия жағдайындағы ми зақымдалуының локализациясы. Алексиялар, аграфиялар, акалькулиялар.Сөйлеудің бұзылуы. Афазия түрлері. Афазия жағдайындағы ми зақымдалуының локализациясы. Мнестикалық процестердің бұзылуы. Мнестикалық бұзылудың нейропсихологиялық механизмдерін зерттеу. Ойлау процестерінің нейропсихологиялық бұзылуы. Мидың маңдай, самай, шүйде, төбе,оң және сол жарты шарлары зақымдалған кезіндегі ойлаудың бұзылуы. Зақымдалған қызметтерді қалпына келтірудің нейропсихологиялық негіздері. Мидың локальді зақымдалуы кезіндегі эмоционалдық бұзылулар кезіндегі нейропсихологиялық зерттеудің мүмкіндіктері.

Соматикалық аурулар клиникасындағы психологиялық проблемалар. Психосоматикалық мәселе және оны шешу жолдары. Психосоматикалық дамудың философиялық және медициналық алғы шарты. Психосоматика пән аралық сала ретінде. Психикалық және соматикалық байланысының мәселесі. Соматикалық аурулардың басталуымен күнделікті психикалық факторлардың маңызы. Психосоматозды бұзылулар дамуына және тұрақты болуына психологиялық факторлардың маңызы. Психосоматикалық аурулар. Психосоматикалық аурулардың негізгі теориялары.Психосоматиканың мәдениет аралық аспектілері.

Аурудың ішкі көрінісі. Созылмалы соматикалық аурулардың тұлғалық өзгеруі. Тұлғаның спецификалық ерекшеліктері және ауру. Тыныс алу органдарының (туберкулез, бронхиалдық демікпе және т.б.) аурулары бар науқастардың психологиялық ерекшеліктері. Жүрек-қан тамыр жүйелерінің ауыратын науқастардың психологиялық ерекшеліктері. Асқазан-ішек жолдарының (асқазан жарасы, бауырдың және өт жолдарының созылмалы аурулары) аурулары бар науқастардың психологиялық ерекшеліктері, әр түрлі этаптағы (алдын алу, аурудың бастапқы кезеңі,жедел периоды, ремиссия, созылмалы жағдайы, өмірге қауып төнуі) соматикалық ауруы бар науқастардың реабилитациясы мен коррекциясының психологиялық деректері. Ауру адамдардың психологиялық коррекциясы мен әлеуметтік-еңбектік реабилитациясының жалпы деректері. Соматикалық аурулары бар науқастың реабилитация кезіндегі психологиялық деректері. Дәрігер мен науқас арасындағы қарым-қатынас мәселелері. Дәрігердің тұлғалық ерекшеліктерінің маңызы, эмпатияның мәні. Аурулардың дәрігер тұлғаларды қабылдағандағы нұсқау типтері. Ятрогениялар. Психологтың ауруханалардағы дәрігерлер және кіші медициналық персоналдармен жұмыс істеудегі ерекшеліктері мен мүмкіндіктері.

Медициналық психологтардың қызметінің негізгі астарлары. Медициналық сараптаманың кейбір мәселелерді іске асырудағы психологтардың маңызы (медициналық-еңбек, әскери- медициналық, сот-психиатриялық және медициналық-педагогикалық сараптамалар).

«Норма және «патология» мәселелері. Медициналық психологияның негізгі әдістемелік мәселесі ретінде «норма» және «патология» ұғымдарын анықтау.

2 тақырып. Клиникалық психологиядағы негізгі түсініктемелік парадигмалары.

Медициналық психологиядағы түсіндірмелі модельдердің дамуына дифференциалды психологияның үлесі. Жыныстық, жас ерекшелік аырмашылықтар, жеке адамның психикалық өмірінің ерекшеліктерін шарттандыратын факторлар ретіндегі конституциядағы айырмашылықтар. Тұлға және психоз. Психопатия және мінездің акцентуациялары.

Психикалық патологияның пайда болуының механизмдері туралы психоанализ. Когнитивті-бихевиоралды парадигма. Психопатологияның қайнар көзін түсінуге бихевиоралды тәсіл: әртүрлі үйренудің типтері мен патолтгияның қалыптасуы. Дерессия, фобия соматоформды бұзылулар және басқа да психологиялық патологияның түрлерінің пайда болуының когнитивті модельдері. Әлеуметтік шарттардың мінезге әсері және психикалық бұзылудың көрінісі. Психопатология және дін.

Патопсихологиялық зерттеудің әдісі. Сараптама, оның типтері, негізгі міндеттері. Психикалық аурумен ауыратын адамдарды сауықтыру. Психикалық жағдайдың динамикасын бақылау. Кейбір психикалық аурудың табиғатын зерттеудегі патопсихологияның ролі. Бұрмаланған психикалық даму. Ерте балалық аутизм. Дисгармониялық психикалық даму, әлеуметтік дезадаптация түсінігі. Мінездің психопатиясы мен акцентуациясы. Диагностика мен коррекция, алдын алудағы психологтың ролі. Балалардағы невроздар. Балалардағы невроздардың көшіру формасы.

Психикалық бұзылудың жастық ерекшеліктері. Аномальды дамудың психологиясы. Психикалық дамудың биологиялық және әлеуметтік факторлардың өзара қатынас мәселесі. Психикалық толық жетілмеу. Негізгі клиникалық формалар. Диагностика. Кешіккен клиникалық даму (КПД), этиологиясы, түрлері, дифференциалды диагностика, психологиялық коррекция мәселелері. Зақымданған психикалық даму. Органикалық деменция, этиология, ойлаудың бұзылуы. Дефицитарлық психикалық даму, олармен коррекциялық жұмыстардың тапсырмалары мен әдістемелері.

Психикалық ауруларды диагностикалау және емдеудің қазіргі әдістері.Көңіл-күйдің бұзылуының негізгі клиникалық формалары, эмоционалды сферасының бұзылуы. Жабырқаудың, мазасыздықтың, қорқыныштың феноменологиясы. Паникалық бұзылулар. Фобиялар. Посттравматикалық стресстік бұзылулар. Депрессия, түрлері. ұлғаның эмоционалды сферасындағы бұзылуарды түсінуге психологиялық бағыттар. Олармен психокоррекциялық жұмыстардың негізгі бағыттары. Шизофрения, эпилепсия (қояншық ауру), дірілдеме (судорожный припадок), түрлері, жалпы клиникалық ерекшеліктері. Эксперименталды-психологиялық диагностика.

Сананың бұзылуының критерийлері,синдромдары: кома, стопор, онейроид, қарауытқан ... бұзылулары (сумеречное состояние), есеңгіреу (оглушенность), делирия, құнды идеялар, олардың құрылуы мен психологиялық механизмі. Физиологиялық және патологиялық аффект. Эмоционалды бұзылулардың диагностика мен коррекциясы. Ерік және оның бұзылуы. Ойлаудың бұзылуын зерттейтін әдістер, олардың дифференциалды-диагностикалық мағыналылығы.

Мағына қалыптастыру процесі және оның бұзылулары. Патологиялық қажеттіліктердің құрылу анализі. Өзін-өзі реттеудің бұзылуы. Невроздардағы тұлғаның бұзылуы. Тұлғаны зерттеудегі патопсихологиялық әдістер. Жалпы психология үшін тұлғалық аномалияларды зерттеудің мәні. Тұлғаның аномалия кезіндегі психологиялық коррекция. Ауытқыған жүріс-тұрыстың түрлері. Олардың диагностикасы және коррекциясы.

Аддиктивті жүріс-тұрыс. Маскүнемдік. Нашақорлық. Психологиялық көмек және психокоррекция. Аддикциялардың басқа формалары: дәрі-дәрмекке тәуелділік, темекі шегу, трудоголизм, тағамға тәуелділік. Аддиктивті жүріс-тұрыстың коррекциялық әдістерді қолдану.

Дағдарыс кезіндегі тұлға және суицидология. Дағдарыс кезіндегі адамның жүріс-тұрыстың түрлері және типтері. Суицидалды жүріс-тұрыс. Суицид кезіндегі психотерапия және психокоррекция. Суицидологиялық қызмет.

11 тақырып. Нейропсихология және медициналық психологиядағы оның мәні.

Нейропсихология пәні. Нейропсихологияның орталық проблемасы –психикалық іс-әрекеттердің милық негізі. Психикалық іс-әрекеттің ми негіздерінің нейропсихологиялық талдауы. Жалпы психологиялық мәселелерді шешудегі нейропсихологиялық зерттеудің маңызы. Психикалық функциялардың локализация проблемасына көзқарастар ауысуының негізгі кезеңдері. Осы мәселелерді шешу жолдары. Нейропсихологияның дамуына А.Р.Лурияның үлесі.

Психикалық іс-әрекеттің ми негіздерінің нейропсихологиялық талдауы. Жарты шараралық ассиметрия және жарты шараралық ара-қатынас мәселесі. Клиникалық және нейропсихологиялық синдромдар. Нейропсихологиялық синдромдарды құрастыру және бөліп шығару принциптері, әртүрлі нейропсихологиялық синдромдардың сипаттамасы. Мидың локальді патологиясында психикалық процестердің бұзылуларының диагностикалыұ әдістері.

Мидың локальді патологиясында психикалық процестердің бұзылулары. ЖПФ-ң бұзылу синдромы кезіндегі оң және сол жақ жарты шарлардың зақымдалуы. Қозғалыс пен іс-қимылдың бұзылуы. Апраксия түрлері. Қабылдаудың бұзылуы. Көру агнозиясының түрлері. Агнозия түрлері жөніндегі қазіргі заманғы түсінік. Сөйлеудің бұзылуы. Афазия түрлері. Ойлау процестерінің нейропсихологиялық бұзылуы. Мидың маңдай, самай, шүйде, төбе,оң және сол жарты шарлары зақымдалған кезіндегі ойлаудың бұзылуы.

Соматикалық аурулар клиникасындағы психологиялық проблемалар. Психосоматикалық мәселе және оны шешу жолдары. Соматикалық аурулардың басталуымен күнделікті психикалық факторлардың маңызы. Психосоматозды бұзылулар дамуына және тұрақты болуына психологиялық факторлардың маңызы. Психосоматикалық аурулар. Психосоматикалық аурулардың негізгі теориялары.Психосоматиканың мәдениет аралық аспектілері.

Аурудың ішкі көрінісі. Созылмалы соматикалық аурулардың тұлғалық өзгеруі. Тұлғаның спецификалық ерекшеліктері және ауру. Ауру адамдардың психологиялық коррекциясы мен әлеуметтік-еңбектік реабилитациясының жалпы деректері. Соматикалық аурулары бар науқастың реабилитация кезіндегі психологиялық деректері. Ятрогениялар. Психологтың ауруханалардағы дәрігерлер және кіші медициналық персоналдармен жұмыс істеудегі ерекшеліктері мен мүмкіндіктері.

1. 
   Медициналық психологияның негізгі әдістемелік мәселесі ретінде «норма» және «патология» ұғымдарын анықтау.
   
2. 
   Клиникалық психологиядағы негізгі түсініктемелік парадигмалар.
   
3. 
   Патопсихологиялық диагностика.
   
4. 
   Психиканың нормадағы және патологиядағы дамуы.
   
5. 
   Психикалық аурулар жайлы жалпы түсінік. Шизофрения. Эпилепсия.
   
6. 
   Невроздар.
   
7. 
   Психикалық процестердің патопсихологиялық бұзылулары.
   
8. 
   Тұлғаның бұзылулары.
   
9. 
   Кешіккен психологиялық дамудың және олигофренияның дифференциялдық диагностикасы.
   
10. 
    Психологиялық сараптама өткізген кезде психологтың жүріс-тұрысы..........
    
11. 
    Соматикалық ауруханада психологиялық диагностика.
    

Выписка из рабочего Форма

специальности

1. 
   Медициналық психологияның даму тарихы.
   
2. 
   Медициналық психологияның қазіргі жағдайы және оның негізгі салалары.
   
3. 
   Медициналық психологтар қызметінің негізгі астарлары.
   
4. 
   Психикалық толық жетілмеу.
   
5. 
   Кешіккен психикалық даму.
   
6. 
   Зақымдалған психикалық даму.
   
7. 
   Дефицитарлық психикалық даму.
   
8. 
   Бұрмаланған психикалық даму.
   
9. 
   Дисгармоникалық психикалық даму.
   
10. 
    Сананың бұзылуы.
    
11. 
    Психикалық процестердің патопсихологиялық бұзылулары.
    
12. 
    Тұлғаның бұзылулары.
    
13. 
    Нейропсихология пәні, мақсаттары, міндеттері.
    
14. 
    Синдром туралы түсінік. Синдромдық талдау.
    

1. 
   Психикалық толық жетілмеудің диагностикасы мен коррекциясы
   
2. 
   Кешіккен психикалық дамудың (КПД) диагностикасы мен коррекциясы
   
3. 
   КПД-дағы балалармен психологиялық жұмыстардың форм...........әдістері
   
4. 
   Жас өспірімдерде кезінде болған дисгармониялық пси.........типтерінің кроссмәдениеттік айырмашылықтары.
   
5. 
   Әр түрлі акцентуациялары бар балалардың өзіндік ерекшеліктері және оның психолдогиялық коррекциясы.
   
6. 
   Теріс тәрбие диагностикасы және коррекциясы.
   
7. 
   Шизофренияға қазіргі заманғы көзқарастар.
   
8. 
   Шизофрениктер психологиялық коррекциясының мүмкіндіктері.
   
9. 
   Эпилепсия кезіндегі тұлғалық өзгерістер.
   
10. 
    Сананың өзгерген және патологиялық жағдайлары.
    
11. 
    Естің бұзылуы.
    
12. 
    Зейіннің бұзылуы.
    
13. 
    Эмоциялардың патологиялық өзгерістері.
    
14. 
    Ерік және оның өзгерістері.
    
15. 
    Маскүнемдік кезіндегі тұлғалық аномалиялар.
    
16. 
    Патологиялық қажеттіліктердің қалыптасуы.
    
17. 
    Психикалық денсаулықтың алдын алу шарасы.
    
18. 
    Ауру адамдардың психологиялық коррекциясы мен әлеуметтік-еңбектік ауытқуларының жалпы астарлары.
    

1. Ілешева Р.Г. Медициналық спихология. Алматы, 1994.

2. Ілешева Р.Г. Психиатрия. Алматы, 1995.

3. Құдиярова Г.А. Психиатрия. Алматф, 1994.

4. Абрамова Г.С., Юдчиц Ю.А. Психология в медицине. М., 1998.

5. Братусь Б.С. «Аномалии личности». М., 1990.

6. Зейгарник Б.В. Патопсихология. МГУ, 1987

7. Лебединский М.С. Нарушения психического развития у детей, М.,1985.

8. Лурия А.Р. Основы нейропсихологии. М.,1973.

9. Личко А.Е. Психопатии и акцентуации характера у подростков. М.,1986.

10.Николаева В.В. Влияние хронической болезни на психику. МГУ, 1987.

11.Сапарова И.А. Психология переживания болезни. Алматы, 1997.

12.Рубинштейн С.Я. Экспериментальные методики патопсихологии. М., 1970.

13.Фуко М. История безумия в классическую эпоху. М.,1997.

14.Хрестоматия по медицинской психологии. (составитель Сапарова И.А. Алматы, 2004

15. Хомская Е.Д. Нейропсихология . М., 1990.

16. Клиническая психология в социальной работе. (под ред. Б.А.Маршинина, 2002.

17. Менделевич В.Д. Патология девиантного поведения. М., 2001.

18.Захаров А.И. Неврозы у детей и подростков. Л., 1989.