«Положение о профессиональной практике» ату-ппд 3-2012-02

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 1-беті 

 

1 

 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 2-беті 

 

2 

 

 

1.МАҚСАТ 

«Сырдария»  университетінде  құрылымдық  бӛлімдерінде  дербес  компьютерде  (ДК) 

жұмыс жасау және техникалық қауіпсіздік талаптарын орнату 

 

2. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ  

2.1 Осы Ереже «Сырдария»  университетінің барлық құрылымдық 

бӛлімдерде

  қолданылады 

және СМЖ ІІ деңгейдегі құжаттарының құрамына енеді. 

2.2  Осы ереже талаптары «Сырдария» университетінің барлық құрылымдық 

бӛлімдерінде

 

міндетті түрде орындалуы тиіс. 

 

3. СІЛТЕМЕЛІК ҚҦЖАТТАР 

-  ҚП СМАМБ- 008/06-2015 «Құжаттаманы  басқару»; 

-  ҚП СМАМБ-008/05-2015 «Жазбаларды басқару». 

 

4. АТАУЛАР, АНЫҚТАМАЛАР ЖӘНЕ ҚЫСҚАРТУЛАР 

          СУ – «Сырдария» университеті 

          СМЖ – Сапа менеджментінің жүйесі 

          УЕ – Университет ережесі 

          ДК – дербес компьютер 

 

5. ПРОЦЕДУРАНЫҢ СИПАТТАМАСЫ 

5.1.ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 

 

5.2.Компьютер сыныптарында техникалық қауіпсіздік ережелер. 

5.2.1.Техникалық қауіпсіздіктің жалпы талаптары: 

5.2.1.1 Тәртіпті, аңғарымды болу. 

5.2.1.2 Ӛндірістік оқыту шеберінің ғана тапсырған жұмысын орындау. 

5.2.1.3 Орындау тәсілін білген жағдайда ғана жұмысқа кірісу. Күдікті жағдайда жұмыс 

берушімен кеңесу. 

5.2.1.4 Жұмыс кезінде ӛзінің де, ӛзгенің де кӛңілін бӛлмеу. 

5.2.1.5 Жарық жоқ және оның нашар кезінде жұмыс істемеу. 

5.2.1.6 Компьютерді рұқсатсыз қоспау және қосылған компьютерді иесіз қалдырмау. 

5.2.1.7 Дымқыл немесе су қолмен жұмысқа отырмау. 

5.2.1.8 Монитор экранның желі жалғағыштарды, сымдарды қолмен ұстамау. 

5.2.1.9 Қондырғыларды рұқсатсыз орнынан қозғамау. 

5.2.1.10 Жұмыс орнынан қажетсіз кетпеу. 

5.2.1.11 Компьютерді қатты қозғамау. 

5.2.1.12 Компьютерлердің үстіне бӛгде заттарды қоймау. 

5.2.1.13 Жұмыс орнында және бӛлмеде тазалық сақтау. 

5.3.Техникалық қауіпсіздіктің арнаулы талаптары. 

5.3.1.Жҧмыс алдында: 

5.3.1.1 Жұмыс киімдерін тәртіпке келтіру. 

5.3.1.2 Жұмыс орнындағы артық заттарды алып тастау. 

5.3.1.3 Бӛлмедегі жүретін жолдарды алып қою. 

 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 3-беті 

 

3 

 

 

5.3.2. Жҧмыс кезінде: 

1. Компьютерді қосып, ақаулықтың жоқ екеніне кӛз жеткізу. 

2. Ақаулықтар бар болса, компьютерді тоқтан  айырып, ӛндірістік оқыту шеберіне хабарлау. 

3. Техникалық үзілістер кезінде саусақтарға арналған жаттығулар орындап отыру. 

4.  Жүйелік  блок  қораптары  ашық  жағдайда  жұмыс  істеуге,  ӛз  бетімен  компьютерді  ашып 

қарауға, ақауларды жӛндеуге тыйым салынады. 

 

5.3.3.Жҧмыс аяқталғанда: 

5.3.3.1 Компьютерді дұрыс сӛндіру. 

5.3.3.2 Құжаттармен жеке заттарды жинастыру. 

5.3.3.3 Жұмыс орнын тәртіпке келтіру. 

 

5.3.4.Өрт кезінде: 

5.3.4.1 Компьютерді тоқтан айыру. 

5.3.4.2 Күш қорғауышын айыру. 

5.3.4.3 Жағдайды әкімшілікке немесе ӛндірістік оқыту шеберіне хабарлау. 

5.3.4.4 Кӛмірқышқылды ӛрт сӛндіргішті жедел пайдалану. 

5.3.4.5 101 - ге хабарлап. 

 

5.3.5.Компьютерде жҧмыс істеу ережелері. 

Монитор  мен  пернетақтаны  биіктігі  бойынша  дұрыс  орналастырудың  маңызы  зор. 

Монитор  ыңғайсыз  тұрған  жағдайда  арқа  және  мойын  бұлшық  еттеріне  салмақ  түсуі 

салдарынан бас ауруы мүмкін. Қарапайым бір қағида бар: монитордың жоғарғы шеті кӛзбен 

бір  деңгейде  болуы,  ал  осы  деңгей  мен  бейне  беттің  орталығы  арасындағы  бұрыш  15 

градусты құрауы тиіс. 

1. Арқаңызды тік ұстаңыз. Ежелгі кеңес; құныспай тік отырыңыз деген осы жерде орынды! 

2. Иықтарыңызды бос ұстаңыз, шынтақтарыңыз тік бұрыш жасап бүгілген болсын. 

Басыңызды сәл алдыға еңкейтіп тік ұстаңыз. 

3. Орындығыңыздың отырғышы жұмсақ болуы, тізелеріңіз тік бұрыш жасап бүгіліп, 

табандарыңыз жерге толықтай тіреліп тұруы тиіс. 

4. Арақашықтықты сақтаңыз. Кӛз бен монитор экраны арасындағы қашықтық 70 см - ден аз 

болмауы тиіс. Басқаша айтсақ, сіз қолыңызды алдыға созып, бейне бетке әрең жетуіңіз тиіс. 

5.3.6.Жҧмыс уақытын дҧрыс ҧйымдастыру. 

5.3.6.1. Компьютер алдында күніне 5 сағаттан артық жұмыс істеуге болмайды. Ең дұрысы – 

осы уақытта түске дейін және түстен кейін 2 (екіге) бӛліп алу.  

5.3.6.2  Әр  сағат  сайын  кӛзге  арналған  жаттығулар  жасап,  әрекет  түрін  ӛзгертіп  отырыңыз, 

орныңыздан тұрып, шай, су ішіп келуге болады. Егер тұруға болмайтындай «шұғыл» жұмыс 

істеп отырсаңыз, тым болмаса, басыңызды айналдырып, құйрық бұлшық еттеріңізді жиырып, 

босатып, балтыр бұлшық еттерімен аяқтың басын кӛтеріңіз. 

 

5.3.7.  Ҥзіліс жасаған кезде бөлмеңізді желдетіп алыңыз. 

 

Көзді тынықтыруға арналған жаттығулар кешені. 

Халықаралық стандарт бойынша, монитор алдында жұмыс істеген кезде ересек адамдар әр 1 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 4-беті 

 

4 

 

сағат, ал балалар жарты сағат сайын үзіліс жасап отыруы тиіс. 

5.3.7.1  Монитордан  теріс  қараңыз  да,  кӛзді  жұмып,  ашпай  тұрып,  10  рет  жылдам  кӛзіңізді 

қысыңыз.  Кӛзіңізді  недәуір  үлкен  жиілікпен  және  амплитудамен  ашуға  тырысып,  10  рет 

жақсылап кӛзіңізді жыпылықтатыңыз. Ең соңында, қатты таңғалғандай, 10 рет кӛзіңізді кең 

ашып, қабағыңызды түйіңіз. 

 

5.3.7.2 Саусақтарыңызға жылу тарайтындай етіп, алақаныңызды күшпен ысқылаңыз.  Саусақ 

ұштарымен  кӛздеріңіздің  жанында  шекеңізді  дӛңгелете  уқалаңыз.  Бұлай  еткенде,  оң 

қолыңыздың  саусақтары  сағат  тілі  бағытымен,  ал  сол  қолыңыздың  саусақтары  оған  қарсы 

қозғалуы  тиіс.  Жартылай  жабық  қабақтарыңызды  еркін  ұстаңыз.  Бұл  жаттығулар  кешені 

кӛзге «қызмет ететін» бұлшық еттер мен тамырларға әсер етеді. 

 

5.3.7.3  Тағы  бір  тиімді  жаттығулар  кешені  мынандай.  Терезеге  қараңыз.  Арқаңызбен 

мойыныңызды  бос  ұстап,  кӛз  кӛрер  қашықтықтағы  ең  бір  алыс  нүктеге  қараңыз.  Терең 

тыныс  алып,  назарыңызды  мұрыныңыздың  ұшына  аударыңыз.  Тыныс  алып,  тағы  да  алыс 

нүктеге кӛз қадаңыз. Тағы да тыныс алып, қайтадан қабағыңыздың арасына қараңыз. 

 

5.3.7.4  Кӛздеріңізді  еркін  ұстап,  жартылай  жауып,  кӛздеріңізді  жаймен  айналдырыңыз. 

Алдымен бір жаққа, содан соң басқа жаққа қарай бес - бестен толық айналым жасаңыз. Осы 

жаттығуды 30 секунд бойы жасаңыз. 

 

5.3.7.5 Кӛздеріңізді жабыңыз. 30 секунд бойы оларды саусақ ұштарымен уқалаңыз. 

5.3.7.6 Басыңызды оңға, солға, жоғары, тӛмен айналдырыңыз. Бірнеше айналым жасаңыз. 

5.3.7.7 Әдемі бір суретке немесе терезе сыртындағы кӛрініске байыппен назар аударыңыз. 

Кӛзіңізді 10 - 20 секундқа жабыңыз. Ойша суреттің ішіне кіріңіз. Басында рама шеңберіне 

салынған кӛріністерді кӛзіңізге елестетіп, содан соң раманы ысырып тастап, сол жаққа 

серуенге аттаныңыз. Осы бір жақта ӛзіңіздің жаныңызға жайлы мекен тауып алып, сол жерге 

жайғасыңыз. Деніңізді еркін ұстап, қалай жақсы тыныққаныңызды сезініңіз. 

 

5.4 УНИВЕРСИТЕТ ЕРЕЖЕЛЕРІН ДАЙЫНДАУ, КЕЛІСІЛУ ЖӘНЕ   

      БЕКІТІЛУ ТӘРТІБІ 

 

5.4.1.  жобасына  дайындаған  бӛлімнің  басшысы  және    құрастырушы    қол  қойып  және 

келісіледі: 

- жетекші проректормен (қызмет бабына қарай); 

5.4.2  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже    жобасы 

Ғылыми

 кеңес мәжілісінде талқыланып  кеңес қаулысымен қабылданады.  

5.4.3  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже  

университет ректорымен бекітіледі. 

5.4.4  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже  

университет ректорының бұйрығымен іске қосылады. 

5.4.5  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже    сапа 

менеджменті,  аккредиттеу  және  мониторинг  бӛлімінде  тіркеледі.  Бақылау  данасы  сапа 

менеджменті,  аккредиттеу  және  мониторинг  бӛлімінде  сақталады.  Жұмыс  экземпляры 

танысу парағына тіркеліп сапа менеджменті, аккредиттеу және мониторинг бӛлімімен жұмыс 

бабында  пайдаланады.  Тиісті 

құрылымдық

 

бӛлімдерге

  ксерокӛшірме  орнатылған  тәртіп 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 5-беті 

 

5 

 

бойынша таратылады. 

5.5 УНИВЕРСИТЕТ ЕРЕЖЕЛЕРІНЕ ӨЗГЕРІСТЕР ЕНГІЗУ ТӘРТІБІ 

 

5.5.1  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже  

жойылғанға дейін қызмет етеді немесе жаңасымен ауыстырылады. 

5.5.2  Дербес  компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже    аттары 

ӛзгерген жағдайда университет стандарттары қайта бекітіліп ауыстырылады. 

5.5.3 Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және техникалық қауіпсіздік ереже   ӛзгерістер 

сапа  менеджменті,  аккредиттеу  және  мониторинг  бӛлімі  нұсқауымен  енгізіледі.  Дербес 

компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже    ӛзгертулер  еңгізу 

тәртібі Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және техникалық қауіпсіздік ереже  келісілу 

және бекіту тәртібімен бірдей.   

5.5.4 Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және техникалық қауіпсіздік ереже ӛзгертулері 

негізгі мәтінімен бірге сақталынады және сапа менеджменті, аккредиттеу және мониторинг 

бӛліміндегі экземплярларға енгізеді. 

 

6  ЖАУАПКЕРШІЛІК 

 

Құрастырушысы  (-лар)    –  осы  университет  стандартына  сәйкес  дайындалған  Дербес 

компьютерде  (ДК)  жұмыс  жасау  және  техникалық  қауіпсіздік  ереже  талаптарының 

негізділігі мен мазмұнына жауапты.                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 6-беті 

 

6 

 

 

 

 

 

   

ТАНЫСУ

 

ПАРАҒЫ 

Қызметі 

Аты-жөні 

Кҥні 

Қолы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Cырдария» университеті 

УЕ-КО-031/01-2015 

Сапа менеджменті жүйесі 

Ереже 

2-нұсқа 

«Дербес компьютерде (ДК) жұмыс жасау және  

техникалық қауіпсіздік ережелері» 

6 беттің 7-беті 

 

7