ПоәК 042-16-13 47/03-2014 20 ж. №2 басылым

1. Механикалық тазалау, жалпы тазалаудың алғашқы стадиясында, ірі дисперсті тұнбаларды тазалау үшін жүгізіліді. Мұнай өңдеу өнеркәсіптеріде ағындарды тазалау біртіндеп жүреді. Алдымен ауыр ерімейтін қоспаларды тазалау үшін құмұстағыштар қолданылады. Бөлініп алынған құмды қырғышпен қырып алып қабылдағыш бункерге салады. Одан кейін ағынды су мұнайұстағыштарда, яғни онда мұнай өнімдері беткі қабатқа шығады да, ал қоспалар түбінде тұнады, ал су ұстағыштан бөлініп шығады.

2. Физико-химиялық тазалау . Бұл әдіс кезінде көбінесе реагенттер қолданылады. Бұл әдіске флотация жатады. Флотаторда бөлшектер коагулянттың әсерінен іріленеді де қысылған ауаның әсерінен көбік түзгіш қабатқа өтеді. Бұл физико-химиялық тазалауға тетраэтил қорғасынды бензинмен экстрагирлеу немесе ағынды суды фенолдан экстракциялау тәсілі жатады.

3. Химиялық тазалау. Ластайтын зат пен реагент арасында жаңа зат түзе жүретін химиялық реакция нәтижеснде ағын сулардан оңай тазалау жолы.

4. Биохимиялық тазалау, кейбір микроорганизмдер суда еріген органикалық және бейорганикалық заттармен қоректене алу қабілетіне негізделген.

5. Термиялық тазалау. Жоғарғы температурада органикалық заттардың газ тәрізді зат түзіп, толығымен тотығу. Жаңа мұнай өңдеу зауыттарының жобасын жасаған кезде, суқоймаларына қалдықтардың түспеуі үшін термиялық тазалау қарастырылады.

1. 
   Мұнай өңдеу өнеркәсіптерінен атмофераға қандай зиянды заттар келіп түседі?
   
2. 
   Зиянды қалдықтар үшін қандай шектелген шекті . концентрация қарастырылған?
   
3. 
   Атмоферадағы зиянды заттар қандай тазалау үшін қандай әдістер мен құрылғылар қолданылады?
   
4. 
   Су қоймаларындағы оттекке биологиялық қажеттілік үшін шекті жоғарлату қандай әсер туғызады?
   
5. 
   Су қоймасының өзін-өзі тазалау қабілеті деген не?
   
6. 
   Су қоймалары үшін мұнай өнімдері қандай ластану формасын түзеді?
   

1. 
   Өндірістік жарақат пен кәсіби ауруларға түсінік беріңіз.
   
2. 
   Еңбек қорғау бойынша жұмыстарды жоспарлаудың маңызы қандай?
   
3. 
   Химия өндірісіндегі қауіпсіз еңбек әдісіне оқыту мен ережелер қалай жүргізіледі?
   

Мұнайхимия өндірісіндегі кәсіби аурулар мен өндірістік жарақат туралы түсінік мысалында бекітіп, меңгеру. Еңбек қорғау бойынша заң бұзылуына жауапкершілік пен еңбек қорғау бойынша жұмыстарды жоспарлауды қарастыру.

Негізгі әдебиет 1 [8-40], 2 [7-36, 50-93]

Қосымша әдебиет 4

1. 
   Еңбек қорғау бойынша заң бұзылуына өндіріс басшыларының жауапкершілігі қандай?
   
2. 
   Химия өндірісіндегі өндіріс процесінің моделдеу деңгейінен тәуелді өндірістік жарақаттың динамикасы қандай?
   
3. 
   Мұнайөңдеу өндірісі үшін кәсіби аурулардың сипаты қандай?
   

1. 
   Химия лабораториясы мен құрылғының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін әдістерді ұсыну.
   
2. 
   Адам организміне элекр тогы көрсететін әсерді суреттеу.
   
3. 
   Химия өндірісіндегі электр құрылғысын орнату үшін қандай ұйымдастыру шаралары қолданылады?
   

Химия лабораториясындағы қауіпсіздік техникасы жұмыстары талаптарының ерекшеліктерін бекіту мен меңгеру. Цехтағы токпен зақымдану қаупін талдау. Қауіпсіз электр құрылғысын ұйымдастыру.

Негізгі әдебиет 1 [76-86 ], 2 [50-59 ]

Қосымша әдебиет 4

1. 
   Химия лабораториясы мен құрылғы үшін қауіпсіздікті қамтитын қандай әдістер талданған?
   
2. 
   Адам организміне элекктр тогы қандай әсер етеді?
   
3. 
   Химия өндірісінде электр құрылғысына қандай қорғаныш құралдары ұсынылады?
   

1. 
   Улы заттарды жіктеңіздер.
   
2. 
   Адам организміне улы заттар әсерін сипаттаңыз.
   
3. 
   Өндірістік орындағы ауаны бақылаудың әдістерін сипаттаңыз.
   

Улы затардың әсерін анықтайтын факторлар мен улы заттардың жіктелуін бекіту мен меңгеру.Ауадығы улы заттардың рұқсат етілген концентрациясын бақылау бойыншақойылатын талаптарды қарастыру.

Қосымша әдебиет 4 [80-94]

1. 
   Улы заттар қалай жіктеледі және оның организмге түсу жолдары қандай?
   
2. 
   Әртүрлі улы заттар кластары үшін цехтың ауасында улы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы қандай?
   
3. 
   Өндірістік орындағы ауаны бақылау қандай әдістермен жүзеге асады?
   

1. 
   Технологиялық процестерді талдағанда қауіпсіздік шарттарын құрудың негізгі бағыттары туралы түсінік беру.
   
2. 
   Өндірістік процестерді автоматтандыру мен механикаландыруға көңіл аударыңыз.
   
3. 
   Жарылуы қауіпті концентрация түзілуіне қарсы күрес шараларын қарастырыңыз. Жарылу қауіпін болдырмайтын заттар.
   

Матерниалды меңгеру үшін технологиялық процестерді талдағанда қауіпсіздік шарттарын құрудың негізгі бағыттары туралы білу және жарылуы қауіпті концентрация түзілуіне қарсы күрес шараларын қарастыру.

Қосымша әдебиет 5

1. 
   Технологиялық процестерді талдағанда қандай негізгі бағыттар қарастырылады?
   
2. 
   Технологиялық процестің тұрақтылығы немен негізделеді?
   
3. 
   Қандай заттар флегматизаторлар деп аталады?
   

1. 
   Технологиялық құрылғының механикалық қасиетін бағалау туралы түсінік беріңіз.
   
2. 
   Технологиялық құрылғыны желімдеп бекітудің маңызы қандай?
   
3. 
   Мұнайхимия өнеркәсібі үшін құрылғы ретінде компрессорлар, сорғыштар, құбырлар мен газгольдерлерді қауіпсіз қолдану туралы түсінік беріңіз.
   

Құрылғының желімденуі, коррозияға тұрақтылығы мен механикалық мықтылығы туралы негізгі түсініктерді бекіту. Құбырлар, газгольдерлер мен сорғыштар, құбырларды қауіпсіз орнату бағалауын келтіріңіз.

Негізгі әдебиет 2 [171-185], 3 [56-58]

Қосымша әдебиет 5

1. 
   Мықтылық қоры коэфициенті не анықтайды?
   
2. 
   Қысыммен жұмыс жасау үшін мұнайөңдеу өндірісінде қандай технологиялық құрылғы қолданады?
   
3. 
   Қысыммен жұмыс жасайтын құрылғыға қандай талаптар қойылады?
   

1. 
   Технологиялық процестегі өрт қауіпсіздігін бағалауға түсінік беріңіз.
   
2. 
   Өртті сөндіру әдістерін жіктеңіз.
   
3. 
   Сұйық, газтәрізді және қатты өртсөндіруші заттарды сипаттаңыз және талдаңыз.
   

Мұнайхимия өндірісіндегі өрт профилактика әдістерін бекітіп, меңгеру. Сұйық, газтәрізді және қатты өртсөндіргіш заттарды сипаттап және өрт сөндіру әдістерін жіктеуді қарастырыңыз.

Қосымша әдебиет 4

1. 
   Өндірістік цехтағы өрт пен жарылыс туындауы үшін негізгі себептер қандай?
   
2. 
   Өртті сөндіру құралдарын таңдау принциптері қандай?
   
3. 
   Су, көбік пен қатты заттар қандай өрт сөндіру қасиетіне ие?
   

1. 
   Су қоймалары мен ауаны негізгі ластаушы зат қалдықтарына анықтама беру.
   
2. 
   Суды қолдануды қысқарту әдістерін көрсетіңіз.
   
3. 
   Ағын суды тазартудың әртүрлі әдістерін қарастыру.
   

Су қоймалары мен ауаны ластаудың негізгі көздері мысалында бекіту мен меңгеру.

Негізгі әдебиет 2 [86-103]

Қосымша әдебиет 5

Бақылау сұрақтары

1. 
   Су қоймасы мен ауаны ластаудың негізгі көздері қандай?
   
2. 
   Мұнайөңдеу өндірісінің қалдықтарынан ауа бассейінін қорғау әдістері қандай?
   
3. 
   Ағын суларды физикалық, физико-химиялық және биологиялық әдістермен талдау тәсілдерін суреттеңіз.
   

1. 
   СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ
   

1. 
   Қауіпсіздік техникасы мен еңбек қорғау бойынша ережелер мен стандарттар, нормалар. Еңбек қорғау бойынша жіктеу жұмыстары.
   
2. 
   Өндірістік санитария мен еңбек гигиенасы. Улы химиялық заттармен қауіпсіз жұмыс жасау.
   
3. 
   Қауіпсіздік техникасының жалпы сұрақтары. Химия өндірісі мен өндірісітік ғимараттардың құрылысы мен құрылыстық жобасына санитарлық талаптар.
   
4. 
   Өндірістік санитария мен еңбек гигиенасы. Жеке қорғаныш құралы.
   
5. 
   Улы заттар сипаты мен оның ағзаға әсері.
   
6. 
   Мұнайөңдеу және мұнайхимия өндірісіндегі әртүрлі құрылғыны орналастыру қауіпсіздігі.
   
7. 
   Қауіпсіздік техникасының жалпы сұрақтары.
   
8. 
   Өндірістік құрылғылардың қауіпсіздігі.
   
9. 
   Жану процесінің механизмі. Химиялық процестер мен зат қызғандағы жоғары температруа әсері.
   
10. 
    Қатты заттар мен шаңдардың жану ерекшеліктері.
    
11. 
    Ауа бассейні мен су қоймаларын ластанудан және химиялық өндіріс қалдықтарынан қорғау.
    
12. 
    Ауаны ластанудан қорғаудың негізгі бағыттары.
    

1. Еңбек заңын бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікте міндетті тұлғаға қандай айып салынады?

А) ақшалай айып

В) ескерту

С) сөгіс

Д) қатаң сөгіс

Е) төменгі қызметке ауыстыру

2. Еңбеккерге қауіпті еңбек әсерінен туындаған ауру қалай аталады:

А) жарақат

В) кәсіби ауру

С) өндірістік жарақат

Д) кәсіби улану

Е) кездейсоқ жағдай

3. Мұнайхимия өндірісінде жарақат сипаты бойынша максималды үлесі қандай?

А) механикалық

В) термиялық күйіктер

С) химиялық күйіктер

Д) электржарақаттары

Е) улану

4. Қандай заттар ауадағы оттексіз жарылады?

А) метан

В) этилен

С) сығылған ацетилен

Д) этан

5. Заттың жану реакциясы жылдамдығы бірден жоғарылайтын төменгі температура

А) өздігінен тұтану температурасы

В) калориметрлік температура

С) теоретикалық температура

Д) шынайы температура

Е) жану температурасы

6. Мына келтірілген жанғыш сұйықтардың қайсысы тезтұтанғышқа жатады (ТТ)?

А) май

В) мазут

Д) эфир

7. Келтірілген қауіпті заттардың қайсысы сенсибирлік заттарға жатады?

А) мырыш

В) полициклді көмірсутектер

С) бензин

Д) нитриттер

Е) күкіртсутек

8. Адам организміне әсеріне сипатына сәйкесті платина қандай қауіпті затқа жатады?

А) сенсибирлі зат

В) канцерогенді

С) мутагенді

Д) нейротропты улы зат

Е) раздражающи улы зат

9. ШРК (шекті рұқсат етілген коэфициенті) 0,1 мг/м³ метал сынап қандай қауіптілік класына жатады?

А) қауіптігі жоғары

В) өте қауіпті

С) қауіптілігі шекті

Д) қауіптілігі аз

Е) аралас

10. Өндірістің технологиялық режимі қандай интенсивті физико-химиялық көрсеткіштер жинағымен анықталады?

А) қысым, температура, концентрация

В) технологиялық процестің бірсатылығы

С) технологиялық процестің үздіксіздік дәрежесі

Д) технологиялық процестің механикалануы