Пəннің оқу-бағдарламасының титулдық парағы

Пəннің оқу-бағдарламасының 

титулдық парағы 

 

Нысан 

ПМУ ҰС Н 7.18.3/30 

 

Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігі 

 

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті 

 

Көлік құрылысы жəне кəсіби оқыту кафедрасы 

 

 

 

 

 

 

 

 

Компьютерлік сызба пəнінен 

 

5В012000 Қəсіби оқыту мамандығы студенттеріне арналған 

 

 

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Павлодар 

 

2 

 

Мамандықтың элективті пəндер 

католгының негізінде əзірленген пəннің 

жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы 

Нысан 

ПМУ ҰС Н 7.18.3/34 

 

 

БЕКІТЕМІН 

ОІ жөніндегі проректор 

________Пфейфер Н.Э. 

20__ ж. «___»_________ 

 

Құрастырушы 

 

 

 

 

аға оқытушы Ж.К.Орынтаев 

 

Көлік құрылысы жəне кəсіби оқыту кафедрасы 

 

Компьютерлік сызба пəнінен 

5В012000 Қəсіби оқыту мамандығы студенттеріне арналған  

 

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

Жұмыс  бағдарламасы ________ бекітілген  жұмыс  оқу  жоспарларының  жəне 

мамандықтың элективті пəндер катологының негізінде əзірленді 

 

Кафедра отырысында ұсынылды 20__ ж. «___»___________.№ ____ хаттама 

 

Кафедра меңгерушісі    

 

 Қ.Т. Сақанов  

20__ ж. «___»___________ 

 

Сəулет-құрылыс факультетінің оқу-əдістемелік кеңесімен мақулданды 

20__ ж. «___»_____________№____.хаттама 

 

ОƏК төрағасы 

 

 

 

В.А. Козионов   20__ ж. «___»___________ 

 

КЕЛІСІЛДІ 

Факультетінің деканы   

 

М.Қ.Күдерин  

20__ ж. «___»___________ 

 

МАҚУЛДАНДЫ: 

ОҮЖжƏҚБ бастығы   

 

А.А.Варакута  

20__ ж. «___»___________ 

 

Университеттің оқу-əдістемелік кеңесімен мақулданды  

20__ ж. «___»_____________№____.хаттама 

3 

 

1 Пəннің мақсаты 

Компьютерлік  сызба  пəні  5В012000  Қəсіби  оқыту  мамандығы  үшін  оқу 

жоспарды алдын ала ескерген 

 

Пəннің мақсаты ЭЕМде сызбалардың жасауына үйрену, автоматты (АЖ) 

жобалау,  дəреженiң  жүйелерiнiң  қазiргi  пакеттерiнiң  қолдануымен  болып 

табылады - машина графигi. 

 

Пəнiнiң есептерi қойылған мақсаттан айқындалған жəне компьютердегi 

объекттердiң суретiн құрып жəне қағазда сызбалардың түрiндегi нəтижелерi 

бейнелеуге бағытталған.Үлгiлермен жəне жұмыс нəтижелерiмен пайдаланып, 

жұмыс iстегенде жобаның үстiнде өнiмдiлiктiң жоғарылатуының олардың 

тиiмдi құралын қолдануға үйренедi. 

Студент  пəннiң  зерттеу  процессінде, AutoCAD бағдарламасымен 

компьютер 

техникасының 

құралдарының 

сызатын-конструкторлық 

құжаттаманың  əзiрлеуiн  процесстi  минимизациялауға  мүмкiндiк  берген 

графикалық редактормен кең таралғандармен жұмыс пысуы керек. 

Машина графигiнiң жататын дəрежелерге тағы басқа пакеттерiн берiлетiн 

бағдарламалары  жобасының  үстiнде  бiрлескен  жұмысы  мүмкiндiктерi  туралы 

ұсынысын  алу.  Студенттер  оқу  аралығында AutoCAD бағдарламасының 

жұмысының қағидалары мен танысулары. 

 

2 Пререквизиттер  

Бағдарлама пəндердiң базасында тұрақтанады: (Windows 98/2000/XP жəне 

оның  қолданбалы  программаларының  операциялық  ортасы  бар  жұмыстың 

əдiстерiнiң өнер-бiлiмiне) информатика; инженерлiк графика. 

 

3 Постреквизиттер 

Сəулет-құрылыс, машинақұру жобалаумен пəндері яғни сияқты үшін. 

 

 

 

4 

 

4 Пəннің мазмұны 

 

4.1 Пəннің тақырыптама жоспары 

№ 

Тақырыптар атауы 

Сағаттар саны 

Дəріс 

Прак. CӨЖ 

1 AutoCAD-қа кiрiспе 1 

1 

1 

2 

Координаталар жүйесi. «Бағыт ара-қашықтық» 

əдiс 

1 3  12 

3 

Сызудың тəртiптерi 1 

4 

6 

4 

Түрлердің басқаруы жəне экранда суреттiң 

құрастырылымы 

- -  6 

5 

Сызбаның параметрлерiнiң күйге келтiруi 2 

- 

6 

6 

Геометриялық қарапайымдардың құрастыруы 3  6  15 

7 

Объекттердiң редакциялау командалары 3 

10 

15 

8 

Сызба ұйымдастыруының əдісі 1 

- 

4,5 

9 

Сызбадан ақпараттың алуы 

- 1  4,5 

10 

Сызбалардың ресiмдеуi 

1 1  4,5 

11 

Блок жəне атрибуттар 

1 2  4,5 

12 

Сызбаның құрастырылымы 

1 2  4,5 

13 

Басқа қосымшалармен өзара əрекеттесу 

- -  4,5 

14 

AutoCAD жəне интернет 

- -  2 

ЖИНАҒЫ: 

15 30  90 

 

4.2 Дəріс сабақтарының тақырыптар тізімі 

1 тақырып. Аспаптар жақтауларының мəзiр беретiн жұмыс принциптері, 

командалық  жол,  күй  жолы  жəне  график  түрiнде  аймақтан  қысқаша  танысуы 

AutoCAD қолданбалы интерфейс.  

2 

тақырып. 

Қабылданған AutoCAD координаталар 

жүйесi. 

Координаталар тапсырмасының əдiстерi.  

3  тақырып.  Сызудың  тəртiптерi: (байлану ) SNAP жəне  (ортогональ ) 

ORTHO  сызуының  өзара  ауыстырып  қосатын  тəртiптерi  жəне  (полярлық ) 

POLAR  дұрыс  қолданылатын  (тор ) GRID жобалаудың  зерттеуi  тəртiптердi 

қолданып (объектiнiң байлануы) OSNAP қолдану тəртiбi, (жол салу ) OTRACK 

қолдану тəртiптерi. Сызудың тəртiптерiнiң параметрлерiнiң күйге келтiруi. 

4  тақырып. (ZOOM ) перденiң  жуықтауының  командалары. (Панорама 

жасау)  экранның  кеңiстiгi  бойынша  орын  ауыстыру.  Делген  түрлер. 

Жабылмайтын түрлiсi. Координаттың пайдаланушылық жүйесі 

5 тақырып. Жобалауға сызбаның күйге келтiруi табиғи мəнiнде. Өлшем 

бiрлiгi,  лимиттер,  сызықтар  жəне  өлшемдi  сызықтардың  элементтерiнiң 

масштабтарының тапсырмасы, байлануды Шаға жəне тордың Шағасы. 

6 тақырып. Нүктенiң құрастыруы. Түзу сызық. Екі нүкте арқылы шексіз 

сызық  тарту.  Тағайындалған  нүкте  арқылы  горизонталь  шексіз  сызық  тарту. 

Тағайындалған  нүкте  арқылы  вертикаль  шексіз  сызық  тарту.  Тағайындалған 

нүкте жəне бұрыш арқылы вертикаль шек сызық тарту. Тік бұрыш құрылысы. 

Шеңбер  ішіне  жазылған  көп  бұрыш  сызу.  Шеңбердің  көп  бұрышін  сызу. 

5 

 

Шеңбер,  доға  мен  эллипс  командасы,  штриховка  сызудың  тəсілілері. PLINE 

команда  бойынша  Күрделі  нұсқа  объектінің  жасауы.  Команда,  опция  мен 

геометриялік мінездіме үшін қыска сөздік.  

7  тақырып.  Редакциялау  командалары:  массивпен  өшiру,  көбейту, 

фигуралардың  айна  бейнесi,  көшiрмесiн  алу,  орын  ауыстыруы,  фаскалардың 

алу,  масштабтау,  кесу,  жетiлдiру,  дөңгелектену,  алуы,  созу. (Айна  бейнесiнiң 

созылу,  тасымалдау,  бұрылыс,  масштабтау,  құрастыруы)  объекттердiң 

редакциялаулары  үшiн  қолдану  қаламдар.  Тұтқаның  жеке  дəлдеуі.  Объект 

қасиетінің менеджері. Сайлағаны фильтры. 

8  тақырып. AutoCAD жiк  туралы  ұғым  жəне  олардың  қолдануының 

артықшылығы.  Жаңа  жіғі  жасау  жəне  оған  параметр  дəлдеуі. «Объекттің 

қəсиеті» панель арналған жік басқаруы. 

9 тақырып. Сызба туралы мəлiмет негiзiнен. Объекттер туралы мəлiмет. 

AutoCADқа калькулятор.  

10 тақырып. Өлшемдi сызықтардың түрi жəне олардың (сызықты өлшем, 

параллел,  негiздi,  тiркес,  бұрыштық,  радиал  шығаруды  қоса  тағы  сол 

сияқтылар)  тоқтауы.  Бір  жол  мен  көп  жол  текст  жасауы.  Текст  стильінің 

дəлдеуі. Текст редакциялауы. 

11  тақырып.  Қайталанатын  объекттермен  жұмыс.  Объекттердiң 

блоктерiнде  бiрiктiру.  Блок  мен  файл  сызбаға  қосуы.  Блок  басқаруы.  Атрибут 

жасауы. Жанында атрибут болу блоғы қосуы. Атрибут өзгерту. 

12  тақырып. (беттiң  қоюы) Page Setup диалогтiк  терезесi  көмегiмен 

парақтың кеңiстiгiнiң күйге келтiруi. Парақ кенестіғінде керекті масштаб қоюы. 

Plot (Баспа) диалог терезе арналған баспа қəсиетінің дəлдеуі. 

13  тақырып.  Тағы  басқа  қосымшалармен AutoCAD аралығында  ақпар 

алмасу. Файл экспорт мен импорті. Растр бейнелеумен  жұмысы.  Объект қосу, 

байланысу мен енгiзуi. 

14  тақырып.  Қолдану Internet AutoCAD ортасында  қолдану.  Факс  яғни 

электрондық  пошта  арқасында  сызбані  салып  жіберу. Web тордан  сызбаның 

ашуы. Объект гипербайланысының жасауы. Web-сервереғе сызбаны салу. 

 

4.3  Практикалық  (семинарлық)  жумыстардың  мысалдық  тақырыптар 

тізімдері 

1) 2 тақырып. Объекттердiң құрастыруы координатасы енгiзуi арқылы 

-  Командалық  жолдан  координаталардың  енгiзуiнiң  дағдыларын  жан-

жақты зерттеу; 

-  Енгiзудi  қолданып  тiк  төртбұрышты  жəне  полярлық  координаталарды 

LINE командасының геометриялық пiшiндерiн құрастыру. 

2) 2 жəне 3 тақырыптар. «Бағыт  ара-қашықтық»  əдiс  арналған 

объекттерді жасау 

-  «Бағыт  ара-қашықтық»  əдiс  арналған  сызықтан  кұрамайды 

геометриялық объекттерді жасау; 

-  Сызудың тəртiптерiнің пайдалануы; 

-  Координатты фильтр пайдалануы. 

6 

 

3) 5 тақырып. Тура кесiндiлер жəне шексiз сызықтар 

-  Тең көпбұрыштар жасауы; 

-  Шексіз сызықтар жасауы; 

-  Тікбұрыш жасауы; 

-  Шеңбер мен доға ұстайды геометриялық мəнерді жасау; 

-  Дөңгелек  қосылған  орынның  қисық  сызықтарі  үшін  объектiнiң 

байлануы тəртiбiн қолдану; 

-  Дөңгелек  қосылған  орынның  қисық  мен  түзу  сызықтарі  үшін 

объектiнiң байлануы тəртiбiн қолдану; 

-  Нүкте жасауы; 

-  Объекттерді бөлімге бөлу; 

-  Объекттерді белгі қою. 

4) 7 тақырып. Негізгі аспаптар арналған объекттердің редакциялауы 

-  Объект сайлап алған тəсілдері; 

-  Объекттердің орын ауыстыру мен көшіріп алуы; 

-  Объекттер мен оған көшірмелердің аударуы; 

-  Сызық параметрдің өзгертуі; 

5) 7 тақырып. Қосымша аспаптардың объекттерiнiң редакциялауы 

-  Орын ауыстыру мен көшіріп алу командаларының пайдалануы; 

-  Мөлшер өзгертуінің командаларының пайдалануы; 

-  Объект кұруының командаларының пайдалануы; 

-  Нұсқаның бояуы. 

6) 10 жəне 11 тақырыптар. Өлшемдердiң ұруы. Блок жасауы 

-  Мөлшерді сызықтарды салу; 

-  Тексттерді салу; 

-  Блок жасауы; 

-  Блок атрибутінің жасауы. 

7) 6 – 9 тақырыптар. Сəулет-құрылыс сызбалары 

-  Жіктердің жасау мен пайдалануы; 

-  Оқу ғимараты жоспарының жасауы ұшін мультилиния қолдануы; 

-  Редакциялау комадалары арқасында оқу ғимараты қасбетінің жасауы. 

8) 12 тақырып. Ақпарат үшiн сызбаның құрастырылымы 

-  Объект мөлшері туралы ақпарат алуы үшін нұсқаның қолдануы; 

-  Калькулятор функциялары; 

-  Объект тұрған орынының анықтауы; 

-  Парақ мен баспа параметрлерінің дəлдеуы; 

-  Жүзуші қайта жабылушы түрлі экран жасау мен редакциялауы; 

-  Дайындау элементтерінің қоспасы 

 

 

 

7 

 

4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны 

 

№ 

СӨЖ-тың түрлері 

Есептің 

формасы 

Бақылаудың 

түрі 

Сағат 

саны 

1 

Дəріс сабаққа дайындалу 

Файл-есеп 

Сабақтың 

жасауы 

15 

2 

Тəжірибе сабаққа дайындалу 

Файл-есеп 

Сабақтың 

жасауы 

30 

3 

Үй тапсырмалардың орындалуы

Файл-есеп 

Сабақтың 

жасауы 

27 

4 

Аудитория 

сабақтарында 

кіргенді емес материал зерттеуі

- 

МБ-на тест 12 

5 

Бақылау шараларға дайындау - МБ1 жəне 

МБ2 

нəтижесі 

6 

ЖИНАҒЫ: 90 

 

4.5 Студенттің өздікжұмысы 

1) 4 тақырып.  Түрлермен  басқару  жəне  суреттiң  құрастырылымы 

пердеде ZOOM панорама  жасау  жəне  команда.  Делген  түрлер.  Жабылмайтын 

түрлi перделер. Қолданбалы координаталар жүйесi. 

 Кеңес берiлетiн əдебиет: [3, 176-180, 188-190, 194-200, 202-208]. 

2) 7 тақырып.  Объекттердiң  редакциялау  командалары  Таңдаудың 

сүзгiлерi. Топтар.  

Кеңес берiлетiн əдебиет: [3, 288-298]. 

3) 9 тақырып.  Сызбадан  мəлiметiнiң  шығаруы.  Сызба  туралы  мəлiмет 

негiзiнен.  Объекттер  туралы  мəлiмет.  Өлшем  жəне  белгiнiң  командалары. 

AutoCADқа калькулятор.  

Кеңес берiлетiн əдебиет: [3, 333-354].  

4) 13 тақырып.  Басқа  қосымшалармен  өзара  əрекеттесу  Тағы  басқа 

қосымшалармен AutoCADтiң  аралығында  ақпар  алмасу.  Файлдардың 

импорттау  жəне  шетке  шығаруы.  Растрлық  суреттермен  жұмыс.  Объекттердiң 

орнату, байланыстыру жəне енгiзуi.  

Кеңес берiлетiн əдебиет: [3, 893-915]. 

5) 14 тақырып. AutoCAD жəне интернет Қолдану Internet AutoCADтың 

ортасында  қолдану.  Факске  жəне  электрондық  почта  бойынша  сызбаның 

жiберуi. 

Қалай Webның 

желiсiнен 

сызбасын 

ашу. 

Объекттердiң 

гипербайланыстарын жасау. Webға сызбаларының бөлмесi - сервер.  

Кеңес берiлетiн əдебиет: [3, 916-928]. 

 

4.6 Үйге берген сабақтар тiзiмi.  

1) 2 тақырып. №1 үлгi. 

Абсолюттi жəне  салыстырмалы координаталардың қолдануы бар үлгiнiң 

екi түрлерiнiң құрастыруы.  

8 

 

2) 2 жəне 3тақырыптар. №2 үлгi. 

Бағыттың  əдiстiң  қолдануы  бар  үлгiсiнiң  екi  түрлерiнiң  құрастыруы - 

қашықтық жəне сызудың тəртiптерi. 

3) 6 тақырып. №1 бөлшек. 

Сызықтар бөлшектi құрастыру түзулердi қолданып 

4) 6 тақырып. №2 бөлшек. 

Бөлшектi құрастыру түзулердi қолданып жəне сызықтардың қисықтары  

5) 7 тақырып.  №3  бөлшек  Редакциялау  бөлшектi  құрастыру 

командаларды қолданып 

6) 5, 6 жəне 7 тақырыптар.  Жоспар  жəне  көп  қабатты  тұрғын  үйдiң 

фасадының сəулеттiк сызбасы – 1. 

Сызбаның  параметрлерiнiң  күйге  келтiруi.  Көп  қабатты  тұрғын  үйдiң 

жоспарының өстерiнiң бөлуi. Сыртқы жəне iшкi қабырғалар жəне қалқалардың 

құрастыруы. 

7) 6, 7, 8 жəне 11 тақырыптар.  Жоспардың  сəулеттiк  сызбасы  жəне 

фасад. 

Ерезелер, есiктер, сатылардың құрастыруы тағы сол сияқтылар.  

8) 6, 7, 9 жəне 10 тақырыптар. Жоспар жəне көп қабатты тұрғын үйдiң 

фасадының сəулеттiк сызбасы. 

Көп  қабатты  тұрғын  үйдiң  фасадының  құрастыруы.  Бөлмелердiң 

аудандарының есептеуi. Өлшемдер, штрих түсiрулер, жазуларды ұру.  

9) 11 жəне 12 тақырыптар.  Жоспар  жəне  көп  қабатты  тұрғын  үйдiң 

фасадының сəулеттiк сызбасы. 

Парақтың  кеңiстiгiндегi  сызбаның  құрастырылымы.  Сызбаның  ресiмдеуi 

жəне мөрге əзiрлеуi. 

 

5 Əдебиеттер тізімі  

Негізгі əдебиет 

1  Омура, Д. AutoCAD 2002. – М., ЛОРИ, 2002. – 788 с. 

2  Зоммер,  В. AutoCAD 2006: руководство  чертёжника,  конструктора, 

архитектора. – М.: БИНОМ, 2006. – 735 с. 

3  Финкельштейн, Э. AutoCAD 2000. Библия пользователя.: Пер.с англ. – 

М.: Издательский дом «Вильямс», 2002. – 1040 с.: ил. – Парал. тит. англ. 

 

Қосымша əдебиет 

4  Короев Ю.И. Строительное черчение и рисование. – М., «Высшая 

школа», 1983. 

 

 

9 

 

 

Мамандықтарынын жұмыс оку 

жоспарынан көшірме 

Нысан 

ПМУ ҰС Н 7.18.3/32 

 

5В012000 Қəсіби оқыту мамндығының жұмыс оку жоспарынан көшірме 

Пəннің атауы – Компьютерлік сызба 

 

Оқу 

нысаны 

Пəннің еңбек сыйымдылығы 

Семестр 

бойынша 

бақылау 

түрлері 

Семе

стр 

Семестр бойынша студенттердің жұмыстарының 

көлемі 

кредит- 

тер 

академиялық сағат 

кре

дит

тер 

аудиториялық сабақ 

(ак. сағат) 

СӨЖ (ак. сағат) 

барлы

ғы 

ауд. 

СӨЖ 

емти-

хан 

КЖ-с 

барлы

ғы 

дəр. 

пр. 

барлы

ғы 

СОӨЖ 

ЖОБ 

негізіндегі 

күндізгі 

3  135 45 90  3  -  3  2 45 15 30  90  22,5 

 

 

Кафедра меңгерушісі   

 

 

К.Т.Саканов «___»_______20__ 

г.