Паскаль тілінде программалау

Паскаль тілінде программалау

• Тақырып 4. Циклдер

• Циклдер

• Цикл – белгілі бір әрекеттер тізбегінің бірнеше рет қайталанып орындалуы.
• қадамдар саны белгілі цикл
• қадамдар саны белгісіз цикл (шартты цикл)
• Есеп. 1-ден 8-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару (a-дан b-ға дейін).
• Ерекшелігі: бірдей амалдар 8 рет орындалады.

• Белгілі әдістермен шешуге бола ма?

• ?

• Алгоритм

• басы

• i, i2, i3

• соңы

• жоқ

• иә

• i <= 8?

• i := 1;

• i := i + 1;

• i2 := i * i;
• i3 := i2 * i;

• цикл айнымалысының бастапқы мәнін көрсету

• барлығы да атқарылды ма? соны тексеру

• квадрат пен куб-ты есептейміз

• нәтижесін шығару

• келесі i-ге өту

• Алгоритм ("цикл" блогімен)

• басы

• i, i2, i3

• соңы

• i2 := i * i;
• i3 := i2 * i;

• i := 1,8

• «цикл»блогі

• цикл денесі

• Программа

• program qq;
• var i, i2, i3: integer;
• begin
• for i:=1 to 8 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;
• end.

• цикл айнымалысы

• бастапқы мән

• ең соңғы мән

• Айнымалысы кеміп отыратын цикл

• Есеп. 8-ден 1-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару (кері қарай есептеу).
• Ерекшелігі: цикл айнымалысы кеміп отыруы керек.
• Шығарылуы:

• for i:=8 1 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;

• downto

• Айнымалысы бар цикл

• for <айнымалы> := <алғашқы мән> to
• <ең соңғы мән> do begin
• {цикл денесі}
• end;

• Айнымалының 1-ге артуы:

• for <айнымалы> := <алғашқы мән> downto
• <ең соңғы мән> do begin
• {цикл денесі}
• end;

• Айнымалының 1-ге кемуі:

• Айнымалысы бар цикл

• Ерекшеліктері:
• цикл айнымалысының мәні бүтін болуы керек (integer)
• цикл айнымалысының өзгеру қадамы қашанда 1-ге (to) немесе -1-ге (downto) тең
• егер цикл денесінде бір ғана оператор болса, begin мен end сөздерін жазбай кетуге болады:
• егер соңғы мән алғашқы мәннен кіші болса, (to) циклы бірде бір рет орындалмайды (шартты циклдың басында тексеру, шартты алдын ала тексеретін цикл)

• for i:=1 to 8 do
• writeln('Привет');

• Айнымалысы бар цикл

• Ерекшеліктері:
• Цикл денесінде цикл айнымалысын өзгертуге рұқсат етілмейді (неліктен?)
• Алғашқы және соңғы мәндер өзгертілгенімен цикл ішіндегі қадамдар саны өзгермейді:

• n := 8;
• for i:=1 to n do begin
• writeln('Салем');
• n := n + 1;
• end;

• мүдіріп қалу жоқ

• Цикл неше рет орындалған?

• a := 1;
• for i:=1 to 3 do a := a+1;

• a = 4

• a := 1;
• for i:=3 to 1 do a := a+1;

• a = 1

• a := 1;
• for i:=1 downto 3 do a := a+1;

• a = 1

• a := 1;
• for i:=3 downto 1 do a := a+1;

• a = 4

• for i:=1 to 9 do begin
• if ??? then begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;
• end;

• Қадамдарды қалай өзгертуге болады?

• Есеп. Экранға 1-ден 9-ға дейінгі тақ сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару.
• Ерекшелігі: цикл айнымалысы 2-ге артып отыру керек.
• Мәселе: Паскальде қадамдар саны 1 немесе -1 болуы мүмкін.
• Шығарылуы:

• i mod 2 = 1

• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);

• Тек қана тақ i-лермен орындалады

• Қадамдарды қалай өзгертуге болады? – II

• Идея: Тек 5 санды ғана шығару керек, k айнымалысы 1-ден 5-ке дейін өзгереді. i-дің бастапқы мәні 1-ге тең, циклдың әр қадамы сайын i 2-ге артып отырады.
• Шығарылуы:

• ???
• for k:=1 to 5 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• ???
• end;

• i := i + 2;

• i := 1;

• Қадамдарды қалай өзгертуге болады? – III

• Идея: Тек 5 санды ғана шығару керек, k айнымылысы 1-ден 5-ке дейін өзгереді. k-ны біле отырып, i-ді есептеу қажет.
• Шығарылуы:

• i = 2k-1

• for k:=1 to 5 do begin
• ???
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;

• i := 2*k – 1;

• Тапсырмалар

• "4": a мен b-ны енгізіп, осы екеуінің арасындағы сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару.
• Мысал:
• Интервал шекараларын енгіз:
• 4 6
• 4 16 64
• 5 25 125
• 6 36 216
• "5": 1, 2, 4, 7, 11, 16, … тәртібімен орналасқан 10 санның квадраттары мен кубтарын есептеп шығару
• Мысал:
• 1 1 1
• 2 4 8
• 4 16 64
• ...
• 46 2116 97336