41
Бұл операция 1-ден қауіпсіз , ал 2-шіден экономды болып келеді.
1-ден неге БИН-ді қолданған ХТЖ-ға қарағанда қауіпті екенін түсіндіріп
өтіп кетсем. Халықаралық төлем жүйесін қолданғанда біз бүкіл интернет
жүйесі арқылы ақпаратты ең жақын ХТЖ-нің серверіне жібереміз және де ол
осы сияқты ақпаратты бүкіл интернет арқылы 2-банкке жібереді. Осы
процестер жүрген кезде клиент және банк туралы ақпараттың
қылмыскерлердің қолына түсу әбден мүмкін.Бұл жағдайды ойдан тапқаным
емес, 2013 жылдан бастап осындай жағдай бүкіл әлем бойынша 4 жағдай
әртүрлі мемлекеттерде байқалған. Индиядағы болған оқиға бойынша
қылмыскерлердің қалай тонағанын айтып кетсем, олар біріншіден интернет
арқылы жүріп жатқан ақпараттарды біртіндеп өздеріне көшіріп отырған,
көшірілген ақпараттардың жетерлігін білгеннен кейін,олар ХТЖ-не ұқсас
серверді жасап шығарған, содан кейін осы сервер мен жинап алған ақпараттар
бойынша банктерден оңай ақша шығарып алған, бұл кезде ақша адамнан емес,
банктың өзінен кеткен. Қылмыскерлердің ұрлаған ақшасының мөлшері
шамамен 2млн долларға жеткен. Осындай жағдай өз елемізде болмас үшін ,
осындай ойымды ұсынып отырмын. Ал 2-ден Халықаралық төлем жүйесін
қолданған экономика жағынанда көптеген шығындар алып келуде, менің
жасаған анализім бойынша , кеткен шығынды келесі кестеден көре аласыздар.
1- кесте – банк операцияларының анализі
1- кестеде көріп отырғандай жылына 417,7 млн транзакция жүргізіледі ,
бұл транзакцияның сомасы 9,6 трлн тенгерні құрайды. Осы сомманың ішінде
ХТЖ-не кететін комиссия сомасы 6,5 млрд тенгені құрайды , менің ойымша
бұл аз ақша емес және де бұл сомма жыл сайын өсуде. Бұл жұмысты жасау
кезінде тағы бір ой келген болатын , егер де біз банкоматтардың немесе
терминалдардың орналасқан жеріне мән беретін болсақ , онда біз олардың
адам көп жүретін жерінде көп , ал қаланың шетінде сирек кездесетінін
байқаймыз. Осы проблеманы шешу барысында , ойыма БИН комиссиясын 0,2
пайызға көбейтуді шешкен болатынмын. Қазіргі уақытта кез-келген банк
ХТЖ-ны қолданғанын немесе қолданбағанына байланыс емес бүкіл шешілген
сомадан тек 1 пайыз ақшаны алады , осының есебінен банктердің арасында
конкурентно способность жоғалған болатын , себебі 1 банкоматтың бағасы 10
млн тенгені құрайды, ешкім артық және пайдасы келмейтін шығын
шығарғысы келмейді , осының есебінен қаланың сыртында тұратын адамдар
басқа банктен ақша шығарудан басқа амалдары жоқ , ал біздің 0,2 пайыз
банкке 2,6 млрд тенгені аоып келеді және адамдар да ХТЖ-не қарағанда 3,9
Банк операцияларының анализі
Количество
Сумма за
год транзакции
Банкомат
9146
9,6E+12
417700000
POS терминал
77857
42
млрд тенгені эконом жасайды. Осының бәрін жоғарыда келтірілген кестеден
көре аласыздар.
Келесі суреттен Халықаралық төлем жүйесінің барлық соммадан неше
пайызын алатынын көруге
болады
9-сурет– ХТЖ-нің стандартты қолданысы
Бұл суретте БИН-ді қолдану кезінде жоғарыда айтылған 0,2 пайыздың
есебінен банктерге 16 пайыз көлемінде ақша түседі.
10-сурет– стандартты БИН-ді қолдану
43
4 Деректер қорының тұтастығы мен қауіпсіздігі
Транзакциялар ,фиксация және сырғыту. Деректер қорындағы өзгерістер
пайдаланушылар, ендірме қорытындысы модификация және жойылу
біржолата фиксация жасау керектігін анық көрсетпейінше сақталмайды. Оған
дейін өзгерісті кейінге қалдыру жағдайында болады және басқада кедергілер
машинаның апаттық жағдай қабылдауына тиісті өзгерістерді өңдейді.
Транзакция – бір немесе бірнеше SQL операторларынан тұратын
элементарлы жұмыс бірлігі. Транзакцияның барлық корытындысы толығымен
сақталады немесе толығымен кейінге қалдырады. Транзакция фиксациясы
өзгерістрді деректер қорына апарып біржолата жасайды және транзакция
фиксирленгеннен кейін өзгертулер жойыла алмайды. Сырғыту барлық
ендірмені кейінге қалдырады. Транзакцияда жасалынған модификация мен
өшірулер, транзакция сырғытуынан кейін оның өзгерісі фиксирленбеуі
мүмкін.Транзакция фиксация процесі SGA КЭШ тізіміне орналасқан дисктегі
оперативті тізімді файлдар өзгеріс жазбасы жобаланады. Егер бұл дисктік
кіріс\шығыс жақсы болса, мәтін жақсы аяқталған фиксация транзакциядан
хабар алады( хабар мәтіні инструменталды өзгереді). Фондық процесс DBWR
буферлік SGA КЭШ дерекқорына Oracle актуалды берілген блоктарды
кейінірек жазуы мүмкін. Кедергі жағдайында oracle жүйесі тізім файлынан
өзгерістерді автоматты түрде қайталауы мүмкін, тіпті егер oracle нақты
блоктарды кедергі алдында деректер қорынынң файылына жазылмаған болса
да.
Oracle сондай-ақ сырғыту идеясын оператор деңгейінде өңдейді. Егер
оператор орындау барысында бір ғана кедергі болса , онда барлық
операторлар жақсы аяқталмайды. Егер оператор транзакция бөлімінде нақты
болмаса, басқа транзакция операторлар ауытқытылған жағдайда болады және
фиксирленуі немесе сырғытылуы керек. Барлық транзакциямен алынған
блакировкалар транзакция фиксирленгенде немесе сырғытылғанда, немесе
фондық процесс PMON тракзакцияны қабылдамаған жағдайда автоматты
түрде босатылады. Бұдан басқа , басқа ресурстар жүйесі (сырғыту сементі
сияқты) басқадай транзакциямен қолдану үшін босатылады. Сақтау нүктесі
транзакция ішінде маркерлер орналастыруды рұқсат етеді жцне ол
транзакцияда жасаоғын жұмыс бөлігін ғана қабылдамайтын мүмкіндік тәрізді
жасалынады. Анықталған оператор үшін өзгерістерді қабылдамау мүмкіндігі
үшін, сақталу нүктесін ұзын және күрделі транзакцияларда қолданады. Бірақ
бұл қосымша ресурстар жүйесінің шығынан қанағаттандырады оператор
жұмысын орындайды , ал өзгеріс содан қабылданбайды. Негізгі тексеру
жиынын ізінде жетілдіру – өңдеу логикасында көбіне оптималды шешім
болып табылуы мүмкін. Oracle қабылданбаған операторлармен алынған
блакировкаларды босатады. Деректердің бүтіндігі деректер деректер қорының
кепілдігі ақиқаттан тексеру ережесін анықтаумен байланысты , яғни жарамсыз
дереетер жарамсыз деректер қорымен кестеге түспейтінін.
