Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	174/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 170 171 172 173 174 175 176 177 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ:
ӘРТҮРЛІ БӨЖЕКТЕР ТОБЫНАН ЭНТОМОФАГТАРДЫ
ШЫҒАРУ ЕРЕКШЕЛІГІ.
С аб ақты ң
м аксагы :
Әртүрлі
бөжектер
тобынан
энгтомофагтарды шыгару ерекшелігімен танысу.
Сабақга караеты рм латы н сүрақтар:
1. Әртүрлі бөжектер тобынан энтомофагтарды шыгару
ерекшелігі
1. Әртүрлі бөжектер тобынан энтомофагтарды шыгару
ерекшелігі.
Қозгалмиітіыи соргыш бөжектер.
Бұл топқа негізінен
тура қанатты бөжектер тобының өкілдері-кокцидтер, өсімдік
бітелері, алеуродидтер және жапырақ бүргелері жатады. Оларды
жәндікханаларда ұстап тэрбиелеуді қажет етпейтіндіктен олардың
паразиттерін шыгару және жыртқыштарын жинау қиынга соқпайды.
Сымырлар
және
калкан шалылар,
немесе
кокцидтер,
шогырланып
тіршілік ететіндіктен
олардан
жаргақ канатты
паразиттерді және паразит шыбындарды шыгару үшін ең қолайлы
нысандар болып саналады.
Кокцидтердің отырып тіршілік ететін аналықтарын ағаш
қабыгының
әртүрлі
өсінділерінен,
ондағы
қыналардан,
күс
саңгырығынан және тағы баскаларынан ажырату өте киын.
Сондықтан оларды іздеу ерекше дағдылануды керек етеді.
Кокцидтер
көбінесе
ағаштар
мен
бүталардың
ескі
кабықтарының
астына
және
қабық сызаттарына
тыгылады.
Олардың бірқатары астық түқымдас өсімдіктердің тамырларында.
тамырга таяу сабактарында, түптену буынында, жапырак койнында
және баска жерлерде жасырын тіршілік етеді. Қүмырсқалар
сымырлардың денесінен шыгатын «бал шыгы» деп аталатын тэтті
затты жалайды. Сондыктан кұмырсқаның өсімдікте кездесуі
сымырларды
жэне
баска
да
соргыш
өсімдіктерде
іздеуді
жецілдетеді.
Сымырлар мен қалканшылылардың түрлерін, әуелі туыстарын,
көпшілік жагдайда тек қана солардан жасалган микроскоптық
препараттар бойынша анықтайды. Сыртқы пішіні жагынан олар бір-
біріне өте үқсас болады. Сондыктан кокцидтердің паразиттері мен
жырткыштарын шыгару жұмысы ерекше ұкыптылыкты қажет етеді,
олардың ие-бөжектерін шатастырудың каупі зор. Кокцидтердің
379

жинау жэне сонымен катар олардан паразиттерді шығару тэсілдері
әртүрлі тұкымдастар үшін түрліше болады.
Жалған қалқаншалылардың-Сосс/с/ае
тұқымдасының негізгі
энтомофагтары-£'«сүт//б/ае мен
Aphelinidae
тұқымдасына жататын
хальцидтер
және
Tridymidae
түқымдасының өкілдері. Энциртид
жэне афелинидтермен залалданган жалған қалқаншалылардың
дернәсілдерін
денесінің қара коңыр
түске айналып,
ісіп
кететіндігінен айқын білуге болады.
Ие-бөжектерді анықтау үшін оның жабысып түратын дарақтары
кездесетін қураган бұтақтарды, жапырақтарды және баска өсімдік
мүшелерін сонымен бірге жұмырткалауга кіріспеген аналықттарын
да жинау керек. Оларды жіңішке істікпен ептен алып, 70-75%
спиртке салады.
Паразиттердің қалканшалылар шогырында бар жогын олардың
шыккан тесіктері аркылы білуге болады.
Қалқаншалыларды
анықтау үшін үлгілерді мыналай жолмен жинайды: бөжектер
отырган кабыктың, бұтактың бөліктерін жойып немесе кесіп алады
да,
кішігірім
қүтыдагы
макта
қабатына
орналастырады.
Кокцидиялар бар үлгілерді жақсы желдететін көлеңкелі орындарда
кептіру керек. Кептірілмеген жагдайда кокцидидтердің үстін көк
басып кетеді де, мүның өзі аныктау жүмысын қиындатады.
Тамырлары мен тамырга таяу бөлімдерінде кокцидтері бар
осімдіктерді топырақтан шығарып алу үшін бір жагына карай
майыстырылған темір сына пайдаланады. Сол қолмен өсімдіктің
жер үсті бөлімін ұстап, акырын жогары тарта отырып, оң қолмен
сыпаны өсімдіктің түбіне таяу жерге енгізеді. Ал сынаның
көмегінсіз өсімдікті тіке жұлганда кокцидтер үгітіліп кетеді.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 170 171 172 173 174 175 176 177 ... 190