Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

- жеке тұлға – тарихи дамудың нәтижесі

жүктеу 2,48 Mb.

Pdf просмотр

бет	33/282
Дата	21.09.2023
өлшемі	2,48 Mb.
	#43484
түрі	Оқулық

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 282

Таубаева Ш.Т., Иманбаева С.Т.,Берикханова А.Е.Педагогика Оқулық. 2018 (1) (1) (1) (2)

-
жеке тұлға – тарихи дамудың нәтижесі.

-
тұлғалық қасиеттері арқылы адам басқа адамдардан ерекшеленеді.

-
жеке тұлға - іс-әрекет объектісі және субъектісі.

Жеке
тұлғаның
өзіндік

белгілеріне
оның:
саналылығы,
жауапкершілігі,жеке «Мен» жүйесінің болуы, белсенділігі (өзінің іс-әрекет
саласын кеңейтуге құлшынысы); бағыттылығы (ынта, қызығушылықтар,
қажеттіліктер, сенімдер жүйесі); адамиқадір-қасиеттері, әлеуметтік топтармен,
ұжымдармен өзара әрекеттестігі жатады.
Педагогикалық сөздіктерде
жеке тұлға
ұғымы-әлеуметтік қатынастардың
және саналы іс-әрекеттің субъектісі ретінде қарастырылады. Жеке тұлға өзін
мынандай үш бағытта көрсете алады:іс-әрекеті, басқалармен қарым-қатынасы,
өзіне деген қатынасы арқылы.
Белгілі психолог К.К. Платонов жеке тұлғаның сапаларын жүйелеп, оның
иерархиялық
құрылымын
анықтаған. Оның пайымдауынша, жеке тұлғаның
құрылымында туа біткен (биологиялық, тұқымқуалаушылық) және жүре біткен
(әлеуметтік) құрамды бөліктері болады. Солардың қатынастары бойынша жеке
тұлғаның құрылымы 4 сатыға немесе төменнен жоғарыға қарай қарастырылатын
иерархиялық деңгейлерге жіктелген:

32
-
төменгі 4-ші деңгей - тұлғаның биологиялық құрылымы
, оған адамның
темпераменті, физиологиялық, жас және жыныстық ерекшеліктері жатады, бұл
құрылымда ешқандай әлеуметтік қасиеттері ескерілмейді;
-
3-ші
құрылымдық деңгейде
биологиялық нышандар негізінде
жаттығулар арқылы
қалыптасқан психологиялық үдерістердің жеке (сезім,
қабылдау, қиял, зейін, есте сақтау, ойлау, ерік, эмоция) ерекшеліктері жатады;
-
2-ші тәжірибелік деңгейгеоқыту үрдісі арқылы
қалыптасқан тұлғаның
білім, білік, дағдылары, әдеттері жатады;
-
1-ші жоғарғы, тәрбие арқылы
қалыптасатын
деңгейге тұлғаның
дүниетанымы, сенімі, идеялары, көзқарастары, қызығушылықтары, тілектері,
мақсаттары, әлеуметтік ұстанымдары, құндылық бағдары, моральдық
принциптері сияқты әлеуметтік бағыттылықтары жатады. Бұл бағыттылықтар
адамның қоршаған әлемге қатынасын көрсетеді.
Тәрбиенің негізгі мақсаты – жан-жақты үйлесімді дамыған
жеке тұлғаны
қалыптастыру болып табылғандықтан, қазіргі білім беру саласында негізгі
басымдық

жүктеу 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 282