«Экология және жер қойнауын пайдалану салаларындағы табиғи ресурстарды тиімді қолдану»

39 
Гидроресурстардың сапасын жақсартудың маңызды ролін, тазартатын
құрылыстар атқарады. Судағы қалдықтарды тазарту әдістеріне қарай олар әр 
түрлі болады. 
Механикалық әдісте
ерімейтін қоспаларды сарқынды сулардан су
тұндырмасы жүйелер әр түрлі торлар және қалбырлар арқылы тазартады. 
Химиялық әдісте
, сарқынды суларға химиялық реагеттерді қосады. Олар
ластаушылармен әрекеттесіп, оларды тұндырады. Кейбір ерімейтін заттар
зиянсыз еритін заттарға айналады. Бұл әдісте ерімейтін заттардың мөлшері 
95%, еритін 25% -ға азаяды.
Қазіргі кезде ең қолайлы және жақсы нәтижелер беретін әдіс – электрлік
әдіс. Сарқынды суларды электр тоқтан жүргізеді. Сол кезде ластаушылар
тұнбаға түседі. 
5. Топырақты қорғау. 
Топырақтын жемістігі эрозия, тұздану, ластау, саздану және құрылыс
жұмыстар әсерінен азаяды. 
Топырақтардың эрозиясы
– жел немесе еріген жаңбыр суларының әсерінен
топырақтардың үстіңгі жемісті горизонтарының бұзылуы. 
Топырақ эрозиясымен күресу жолдары: 
1.
Ұйымдастыру –шаруашылық шаралар – егін даласын дұрыс өңдеу,
топырақтың рельеф пен эрозиялық дәрежесіне қарай тынайтқыштарды
енгізу, жерді дифференциациялық түрде қолдануы. 
2.
Агротехникалық шаралар - топыраққа ауа, жылу, су режіміне
оптималдік жағдайларды қамтамасыз ету. 
Топырақтың тұздануымен күресу. 
Егер топырақта женіл еритін тұздардың мөлшері көбейсе, бұл құбылыс
пайда болады. Жер астындағы сулар әсерінен, тұздардың концентрациясы
көбейсе, ол бірінші реті тұздануы боп саналады. Егер дұрыс суғармағаннан
болса, ол екіншілік реті тұздануы. 
Топырақ шөлге айналғанда, нәтижесінде аймақтардың ауа райы өзгереді, су
және биологиялық ресурстар азаяды. Топырақтарды шөлден негізгі қорғау, 
ол топырақты еседен сақтандыру, сол себептен тоғайларды салу, бұтадан
және жартылай бұтадан жасанды өрістерді құру. 
Топырақтың саздануымен күресу
. 
Бұл табиғи құбылыс, егер атмосфералық жауын-шашыны жердегі су, буға
айналғаннан өте артық болса, пайда болады. Сол үшін саз жерлерде 
дренаждық жұмыстар арқылы құрғатады және тағы басқа агротехникалық
жұмыстарды өткізеді (мелиорация). Бұл шаралар қоршаған ортаны
жақсартады. 

жүктеу 0,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: