Оқулық «Білім беруді дамыту Федералды институты»

111 
5 тарау
 
БЕЛГІЛЕРДІ ҚАЙТА ТҮЗУ 
ҚҰРЫЛҒЫСЫ 
Егер адам қатты шаршаса, онда, мысалы, оған қарсы келе жатқан 
танысын көрмеуі немесе бірден есік қоңырауын ести алмауы мүмкін. 
Бірақ, оның датчиктері – көз бен құлақ – ақпарат алған және оны 
жүйке жүйесіне түскен белгіге айналдырған. Неліктен ми осы 
белгілерге әрекет етпеді? Мүмкін, олар мүлдем әлсіз болғасын ба – 
қатты шаршағаннан сіздің жүйке жүйеңіз осы белгілердің қажетті 
күштерін қамтамасыз етпеді немесе оларды басқа түскен белгілердің 
(кедергілердің) негізінде айыра алмады.
Техникалық жүйеде, датчиктерден түскен белгілер мүлдем әлсіз 
немесе кедергілермен ілесуі мүмкін, сондықтан да, оларда белгілерді 
қайта түзетін құрылғыларға бөлу қажет.
Белгілерді қайта түзетін құрылғы қамтамасыз етеді:
■
Белгілерді өңдеу аппаратурасына датчиктерден түсетін ақпараттық 
белгілерді беру және атқарушы механизмдерге басқарушы 
белгілер;
■
Датчиктер белгілерін алдын ала өңдеу (нормалау);
■
Белгілерді күштеу;
■
Белгілерді коммутирлеу;
■
Дискреттікке ұқсас шамаларды қайта түзу және керісінше;
■
Оқиғаларды есептеу;
■
Ақпаратты сақтау;
■
Атқарушы механизмдер үшін басқарушы белгілерді қалыптастыру.

112 
Технологиялық процестермен басқарудың заманауи жүйелеріне 
жүздеген датчиктер мен атқарушы механизмдер кіреді. Олардың 
әрбіреуін, көбінесе, технологиялық жабдықтардан үлкен қашықтықта 
орналасқан басқару аппарату расына қосу қажет. Әрбір датчиктен 
осындай қашықтыққа жеке кабель салу қымбат және қомақты, біршама 
арзан және көп сымды кабельді қолданған дұрыс. Бірақ, бір датчикті 
қосу үшін барлығы 2 ...4 сым жеткілікті. Осындай жағдайда ымыраға 
келетін жағдай учаскеде қосу желілерін бөлу болып табылады, 
олардың әрбіреуінде кабельдің оңтайлы түрі қолданылады, ал 
учаскелердің 
түйісуі 
тиісті 
қосатын 
құрылғылармен 
– 
ажыратқыштармен және клеммдік колодкалармен қамтамасыз етіледі.
Жабдыққа жақын орналасқан датчиктер бір –біріне жақын 
орналасқан, топтарға бірігеді және әрбір датчиктен 2- немесе 4-сымды 
кабель өтеді, белгілердің барлық тобынан көп сымды (бірнеше ондаған 
сымдарға дейін) кабельдермен беріледі. Кабельдерді түйістіру 
клеммдік колодкалардың көмегімен жүргізіледі (5.1-сурет). Атқарушы 
механизмдердің қосылуы ұқсас.
Кабельдер, сымдар, ажыратқыштар және клеммдік колодкалар 
ауыспалы құрылғының тобын құрайды.
Датчиктің шығыс тізбегі 2- немесе 4-контакті ажыратқышпен 
аяқталады., ажыратқыштың жауапты бөлігі технологиялық жабдықта 
тікелей немесе оның жанында орналасқан клеммдік колодкалармен 
қосылады. Клеммдер жиынтығы бар клеммдік колодкалар,
5.1-
сурет. Клеммдік колодка 

жүктеу 4,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: