Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb. Pdf просмотр бет 193/772 Дата 19.01.2023 өлшемі 10,77 Mb. #40966

Навигация по данной странице:

• Этиологиясы.
• Патогенезi.

3.3. СПАЗ МОФИЛИЯ (БАЛА ТЕ ТАН ИЯСЫ) Спазмофилия  (грекше sраsmоs – спазм, қҧрысу жҽне рhilia – бейiмдiлiк) –  бала  тетаниясы, рахиттiк тетания деген, мағанасымен белгiлi дерт. Спазмофилия – сҽбидiң алғашқы 6-18 айларындағы қҧрысу жҽне тҥйiлу халiне  бейiмдiлiгiмен айқындалатын, этиопатогенезi рахитпен ҧқсас ауру. Кҿбінесе ҧл балаларда, кҿктем кезiнде, кҥн кҿзiнде артығырак болғанда білінеді.  Ауруды айқын жҽне латенттiк (жасырын) тҥрлерге бҿледi. Оның ларингоспазммен, тыныстың тоқтап қалуы жҽне есiнен тануымен белгiлi  жедел ағымды ҧстамасы – сҽбиді тез жандандыру амалдарын қажет ететiн кауiптi хал- жағдайдын бiрi болып келеді. Қауiптiлiгi сҽбидiн тез арада қайтыс болып кету мҥмкiндiгi,  тетаниянын ҧзаққа созылған ҧстамасының ҿзi орталык нерв жҥйесiне ҥлкен зақым  келтiредi, даму барысында ақыл-ойының қалыс қалуы мумкiн. Алайда, 2-3 айлық  сҽбилердегi қҧрысу ҧстамалары спазмофилияға сырттай ҧксас кҿрiнгенiмен, олардын  негiзiнде гипоксиялар мен туу кезiндегi жарақаттар жҽне т.б. жатады. Этиологиясы.   Д витаминiнiң кҿп мҿлшерiн бiрден қабылдағанда, жазғытҧры кҥн  кҿзiнде ультракҥлгiн сҽулесi мол кезде, сҽби ашық, жалаңаш кҥнінде ҧзақ уақыт болғанда,  қалқаншамаңы бездерiнiң қызметi бҧзылғанда, кальцийдiң iшекте сорылуы азайып немесе  зҽрмен оның артық шығып кетуiне байланысты қанда гипокальциемия пайда болғанда  спазмофилия ҧстамалары кҿрініс береді. Олардан басқа, қандағы магний, натрий,  хлоридтер, В 1 , В 6 витаминдерi азайғанда, пилоростенозда, қҧсқанда, дене қызуы  жоғарылағанда, кҿп жылаудан, сҽбидi қатты ораудан да пайда болады. Патогенезi.  Спазмофилияның дамуында фосфор-кальций алмасуының бҧзылысыны- ңда маңызы бар. Қанда кальций 1,464-1,867 ммоль/л мҿлшерiне дейiн тҿмендейдi  (қалыпты кҿрсеткіші – 2,614-2,739 ммоль/л), бейорганикалық фосфор 2,584 ммоль/л-ге  дейiн жетедi, одан да асады. Мҧндай салыстырмалы гиперфосфатемия иондалған кальций мҿлшерiнiн азаюына  ҽкеледі. Ҽдетте қандағы кальцийдің жартысына жуығы белокпен байланыстық қалғаны  байланыспаған жҽне кҿбiнесе иондалған екенi белгiлi. Қан кҧрамында иондалған кальций  деңгейi тҿмендеуiнiң аурудың дамуында мҽнi зор. Тетания кезеңде рахитке тҽн ацидоз  орнына алкалоз дамиды, осыдан шеткi нерв жҥйелерiнiң қозғыштығы артады. Бір мезгiлде жҥйке жҥйесiн қайта қоздыруға ҽкеп соқтыратын калий мҿлшерiнiң артуы  байкалады. Спазмофилияға бейiмдейтiн жағдайдың бiрi гипокальциемия болып табылады. Спазмофилияның жиiлiгiн жҽне оның рахитпен байланысын мыналар дҽлелдейдi: кҿктем айларында рахитпен ауру балалардың кҥн кҿзiнде кҿп болуының ҽсерiнен ағзада Д витаминiнiң тҥзiлуi артады. Бҧл кезде қанда байланыспаған фосфор деңгейi арытып,  ацидоз алкалозға айналады, сҥйекте ҽктiң қайта сіңуі кҥшейедi, гипокальциемия дамиды.  Осылардың салдарынан жҥйке жҥйесi қозып, тетания кҿрiнiсі білінедi. Спазмофилияда гипокальциемияның дамуы кальций алмасуын реттеушi қалқаншамаңы бездерiнiң  жетекшi ролiмен белгiлi бiр теуелдiлiкте болады. Сонымен, гипокальциемия, ҽсiресе оның иондалған тҥрiнiң азаюына байланысты,  алкалоз дамуы, қандағы калий мҿлшерiнiң артуы спазмофилияның негiзгi даму тетiктерi  болып табылады жҽне олар жҥйке жҥйесiн шектен тыс қоздырады. Алайда, кейбiр ғалым- дардың кҿзқарастары бойынша, спазмофилия ҧстамалары негiзiнде гипокальциемия емес,  жҥйке-бҧлшықет қозғыштығының жоғары болуы жатады. Осы тҧрғыда спазмофилияны  организмнiң ҿзінің қҧрысуға бейiмдiлiгi жҽне эписиндромга жақындығы деп карайды.  жүктеу 10,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз