Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	12/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 772

tusipkaliev pediatria

1.2.1. ҦРЫҚТЫҚ Д АМУ
Қҧрсақтық (ҧрықтық) даму кезінде (гестациялық даму кезінде) баланың дене
салмағының жҽне ҧзындығының жасушаларының кҿбеюі нҽтижесінде (гиперплазиялық
процесс) ең қарқынды артуы байқалады. Қҧрсақ ішінде дамитын 40 апта бойына 44 кезекті
клетканың бҿлінуі байқалып, дене салмағының 6х10
12
есе артуын қамтамасыз етеді. Бҧның
дене ҧзындығының артуына да тікелей қатынасы бар: қҧрсақтық даму мерзімі неғҧрлым
тҿмен болса, дене ҧзындығының арту жылдамдығы соғҧрлым артық боладыҚҧрсақ ішінде
даму кезінде ҧрық жағымсыз (тератогенді) факторларға ҿте сезімтал келеді. Бҧл факторлар
ҧрықтың ҿліміне (тҥсік, ҿлі туылу), туылған ҽртҥрлі ауырлық дҽрежелердегі ақауларға,
туылғаннан кейін бірден, болмаса біраз уақыттан (1–10 жылдар) кейін білінетін ҽрекеттік
бҧзылыстарға ҽкеліп соқтырады.
Қазіргі кезде тератогенді факторларды шартты тҥрде 3 топқа бҿледі:
1. Экзогенді (сыртқы) факторлар:
а) Инфекциялық (вирустар);
б) Токсикалық (уыттық);
в) Нутритивті (тагамдық)
–
жетіспеушіліктер;
г) Уытты факторлардың тағамдық жетіспеушіліктермен қосарлануы;
2.
Генетикалық;

3.
Сыртқы факторлардың генетикалық факторлармен қосарлануы.
Экзогенді тератогенді факторларға тҿмендегілер жатады:
-
ионизациялық радиация клеткалардың ҿліміне, гендер мутациясына ҽкеліп соқтыруы
мҥмкін;

-
кҿптеген вирусты инфекциялар (ҧшпа, тҧмау (грипп), энтеровирусты инфекциялар,
вирусті гепатит, цитомегалия, герпетикалық инфекциялар жҽне басқалар);
-
фармакологиялық дҽрі-дҽрмектер (цитостатиктер, стероидтар, салицалаттардың ҥлкен
дозалары жҽне басқалар);
-
кейбір ауыл шаруашылығында қолданылатын, ҽсіресе қҧрамында сынап, қорғасын,
кадмий жҽне басқалар бар, улы заттар;
-
металлдар, шаруашылық улары (пестицидтер, гербицидтер жҽне олардың ішінде
мысалы ДДТ).
Соңғы онжылдықта жҥкті ҽйел организмінде кҿптеген тағамдық заттардың, ҽсіресе
фоль қышқылының, мыстың, мырыштың жҽне басқа эссенциальды нутриенттердің
жетіспеуінің жағымсыз ҽсерінің айтарлықтай екені анықталып отыр. Ҧрықтану алдында
ҽйелдің қалыпты тамақтанбауының ҿзінің тератогенездік маңызы анықталған.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 772