Аза дебие ті 7 ар ма н

164
Әде­би­ет­тео­рия­сы
Өлең­құрылысы­туралы­түсінік
Өлең­ –­ белгілі­ бір­ тақырыпқа­ арналған,­ ырғағы­ мен­ ұйқасы­ бар­ шағын­ поэтикалық­
шығарма.­Ол­­бөлшектерден­құралатын­біртұтас­шығарма.­Сол­бөлшектердің­бірі­–­шумақ.­
Шумақ­–­кемінде­төрт­жолдан­(кей­жағдайда­екі­немесе­алты)­құралып,­аяқталған­синтак­
систік­біртұтас­ойды­білдіретін­өлең­бөлшегі.­
Мысалы: 
Қалаул(ы)­ақын­бола­алдым­ба,
Қалың­қауым­күнде­тыңдар!­
Аңқылдаған­ел­алдында­
Азаматтық­міндетім­бар.­
(Қ. Мырза Әлі. «Парыз»)
Ұйқас­–­өлең­жолдарын­біріктіріп,­белгілі­бір­үйлесімде­ұстап­тұратын­өлең­бірлігі.­Ұйқас­
болуы­үшін­өлең­кемінде­екі­жолдан­тұруы­керек.­
Мысалы:
­
Ана­тілің­–­арың­бұл,­–­а­
Ұятың­боп­тұр­бетте.­–­б
Өзге­тілдің­бәрін­біл,­–­а
Өз­тіліңді­құрметте!­–­б
Ұйқас­түрлері:­­
қара өлең ұйқасы, шұбыртпалы ұйқас, кезекті ұйқас, шалыс ұйқас, егіз 
ұйқас. 
Өлең­шумағының­тағы­бір­бөлшегі­–­тармақ.­Тармақ­деп,­өлеңнің­әрбір­жолын­айтады.­
Тармақ­бунаққа,­бунақ­буынға­бөлінеді.­Бунақ­–­әр­тармақтың­белгілі­бір­дауыс­ырғағымен­
бөлінуі.­Буын­саны­сөздегі­дауысты­дыбыстарға­­байланысты­анықталады.
Қазақ­өлеңі­–­силлабикалық,­яғни,­буынға­негізделген­өлең­болып­табылады.
«Қа зақ әде бие ті» анық та ма лы ғы
Таңдауларың­бойынша­бір­өлеңді­құрылысына­талдап­үйреніңдер.
Тапсырма
АР
МА
Н
-
ПВ
 
ба
сп

жүктеу 7,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: