Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»

283 
12. Ұңғы білігі – ұңғының оқпанының дәл ортасынан өтетін ойша 
жүргізілген сызық. 
13. Ұңғы түбі – ұңғының тау жынысын талқандау үрдісі жүретін бет . 
14. Зениттік бұрыш – ұңғыма білігінің өсі нүктесінде жүргізілген 
жанама мен тік сызықтың арасындағы бұрыш. 
15. Азимут бұрышы – таңдалған бағыт пен сағат тілімен алынған ұңғы 
білігінің горизонтальды жазықтыққа проекциясы арасындағы бұрыш.
16. Желонка – ұңғыны соққылама бұрғылау тәслімен бұрғылау кезінде 
талқандалған тау жынысынан тазалау үшін қолданатын технологиялық 
аспап.
17. Гидросоққыш – сұйықтықпен жұмыс жасайтын соққылау 
генераторы, гидравликалық машина. 
18. Пневмосоққыш – пневматикалық машина, газбен жұмыс жасайтын, 
жекелегенде ауамен жұмыс жасайтын соққылау генераторы. 
19. Бұрғы қондырғысы – бұрғылау үрдісінің негізгі жұмыстарын 
атқаратын, бір рамаға орнатылған, агрегаттардың жиынтығы.
20. Сорап – сұйықтықты айдайтын гидравликалық машина. 
21. Бұрғылау сорабы – ұңғыны талқандалған тау жыныстарынан 
тазалау және оны жер бетіне көтеруге арналған гидравликалық машина.
22. Бұрғылау режимінің параметрлері – ұңғыны бұрғылау кезіндегі 
әсер ететін жағдайлардың жиынтығы және оларды бұрғылау кезінде реттеуге 
болатын, реттелетін жағдайлар.
23. Ауырлатылған бұрғылау құбырлары (АБҚ) – керекті өстік күшті 
беретін және бұрғы құбырларының т.с.с төменгі бөлігін созып, тік қалпында 
ұстап тұруға арналған ауыр салмақты, қалың қабырғалы бұрғы құбырлары.
24.Контактылық кернеу – қашауға берілген өстік күштің қашаудың 
забойымен түйісу ауданына қатынасы. 
25.
Ағу шегі – серпімді деформациядан иілімді деформацияға өту 
нүктесіне сәйкес күштің штапмтың ауданына қатынасы. 
26.Магнитострикция – ферромагниттің өлшемдерінің айнымалы магний 
өрісінде өзгерілуі. 
27. Қатты қорытпа – вольфрам мен кобальттың қоспасы. 
28.Шарошка – тау жынысына кесіп-қопара әсер ететін қашау. 
29.Айналма бұрғылау – забойдағы тау жынысы айналдырғыш 
моменттің және өстік күштің әсірімен тұрған құралмен талқандалатын 
әдіс. 
30.
Соққылап бұрғылау - забойдағы тау жынысы қашау мен 
соққылап талқандалатын әдіс. 
31.
Айналсоқ бұрғылау – забойдағы тау жынысын айналдырғыш 
моменттің, өстік күштің әсерімен тұрған құралға арнаулы 
механизмдермен соққылап әсер етіп талқандайтын әдіс. 

284 
32.
Геология - Жер туралы ғылым, 

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: