Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы

жүктеу 0,9 Mb. Pdf просмотр бет 73/124 Дата 15.11.2022 өлшемі 0,9 Mb. #40160 түрі Лекция

Навигация по данной странице:

• М. Дюверже) . Көппартиялық жүйе (мультипартизм) .
• Екiпартиялық жүйе (бипартизм) .

3 Партиялық жүйелердiң мәнi. ХІХ ғасырдың екiншi жартысында және ХХ  ғасырдың бiрiншi жартысында Европа мен АҚШ-та көппартиялық, екiпартиялық,  бiрпартиялық жүйелер қалыптасты. Бұл елдердегi саяси өмiр мiндеттi түрде партиялармен  байланысты болды. Саяси жүйеде партиялар бара-бара шешушi рөл атқара бастады. ХlХ  ғасырда партиялар саяси күрестiң идеологиялық формасын иелене бастады, сондықтан да  партиялар белгiлi бiр идеяларды алып жүрушi болып табылды. Демократия – бұл саяси  партия қызметiнiң, құрылуының жемiсi. Демократия партиялық қолдаусыз мүмкiн емес:  • олар парламент қызметiне қатысады.  • парламентте партиялар өздерiнiң саяси курсын ұсынады және қорғайды.  • партия парламенттiк деңгейде шешiм қабылдауға қатысады, бұл партияның күшiн  сынау болып табылады.  • партия сайлауға қатысады, саяси бейжайлықпен күреседi, ел үшiн саяси  басымдылықтарды анықтайды.  • саяси партиялардың көптiгi сайлаушыларға таңдау мүмкiндiгiн тудырады, билiкке  таза бәсекеде жеңiске жету мүмкiндiгiн тудырады.  Партиялық жүйелер партиялардың санына қарай бiрпартиялық, екiпартиялық, көппартиялық болып бөлiнедi ( М. Дюверже) . Көппартиялық жүйе  (мультипартизм) .  Батыс Европаның көптеген елдерiнде  көппартиялық жүйе өмiр сүредi. Көппартиялық жүйе елде қалыптасқан әлеуметтiк-саяси  жағдайға және идеологиялық бағыттылыққа тәуелдi. Екiпартиялық жүйе  (бипартизм) .  Көптеген саясаттанушылар саяси жүйе  бiрқалыпты жұмыс iстеуi үшiн екi партиялық жүйе тиiмдi деп есептейдi. Мұның тиiмдiлiгi  билiк басындағы партияны екiншi оппозициялық партия толық бақылауға алуы. Сондай-ақ  жеңiске жеткен партия тұрақты үкiметтi құруға қол жеткiзедi. Парламентке сайлауда екi  партиялық жүйе қызметшiл. Бұл партия шешiмi бiршама нақты және тиiмдi. Екi партиялық  жүйенiң классикалық көрсеткiшi АҚШ-тың партиялық жүйесi.  жүктеу 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз