Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

жүктеу 1,76 Mb. Pdf просмотр бет 198/236 Дата 03.10.2022 өлшемі 1,76 Mb. #39472

5. E [э] 13. N [н] 21. X кс] 6. F [ф] 14. O [о] 22. Y [u] 7. G [г] жің 15. P [п] 23. Z [з] 8. H [г] жуан 16. Q [к] u  және  w  әріптері жоқ. Қазақ тілі дыбыстар жүйесін латын әліпбиінің таңбаларымен ғана беруді жақтайтын бағыт, сонымен, қазақ тіліне тән фонема- лар үшін дыбыстық мәні жоқ, сирек қолданылатын бір ағылшын әрпін маркер ретінде алып, белгілеуді ұсынады. Мысалы,  ң, ш, ч, ғ  дыбыстарын  һ  таңбасын қосақтап таңбалау   : n һ – <ң>, sһ <ш>, tsh (ч), gһ (ғ) (Қырықбай Н.   Қазақ үшін әріп   26   латын   әріпінен түзілген қазақ жаңа әліпнамасы // Ағайын 2001.№1 ; Қондыбаев С. Бір академиктің, бір мүдделі топтың айтқанымен тіл мәселесі шешілмейді // ЖА 25.01.01.) ; болмаса j – әрпін мар- кер етіп алу : jа <ә>, jе <э>, jо <ө>, jс <ш>, jg <ғ>, js <ч>, jк <қ>, ji <й>, jу , ju <у>, jn <ң>, (Мұңайтбасов Б. Күрделендіріп керегі жоқ // Түркістан 20.05.98 ; Мұңайтбас Б. Ақ жол деп атын қойдым әліпбидің // АТ. 02.07.98.) ; жіңішке дауыстылар үшін  е таңбасын маркер түрінде қолдану : ае – <ә>, ое <ө>, ue <ү> (Уатай Ж. Латын әріптеріне негізделген қазақ әліпбиінің   жобасы // Қазақ тілі мен әдебиеті 1996 №3 ; Заман –Қазақстан 15.12.95 ; Арыстанбеков Қ. Әлемге әйгіленудегі әмбебап әліпби // Алматы ақшамы. 27.07.94.). Тіпті жуан дауысқа бір белгі (j), жіңішке дауысқа бір белгі (i) жазуды ұсынған жобалар да бар, мысалы kior (көр), kjol (қол) (Тоқтарұлы Ө. Латын алфавитімен қазақшаны шағатайшаға жуықтатып түп мағынасында жүйелі жазу // Ізденіс 2001. №4-5. 75б.). Кейде тіпті нағыз ағылшын жазуының дәстүрін сақтап, бір  жүктеу 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз