1 Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРМИНДЕРДІҢ ЖАСАЛУЫ

жүктеу 2,77 Mb. Pdf просмотр бет 13/137 Дата 18.05.2022 өлшемі 2,77 Mb. #38671

2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРМИНДЕРДІҢ ЖАСАЛУЫ .     Сабақтың мақсаты.  Экономикалық негізгі ұғымдармен таныстыру және  оны өмірде пайдалана білу, сөздік қорын молайту, кәсіби қатысымдық  құзыреттілігін дамыту. Бухгалтерия туралы танымдық білімін жетілдіру.    Тірек сөздер: терминологиялық жүйе, кеден саясаты, ғылыми-техникалық  прогресс, қоғамдық мұқтаждар, терминологияны жүйелеу, терминологиялық  дағдарыс, қарыз, таза пайда, ұлттық табыс, бюджеттің кірісі мен шығысы,  кәсіпорын шығыны, сұраныс пен ұсыныс, қолма-қол ақша, валюта айырбастау. 1.   Мәтінді оқыңыз, мазмұнын айтыңыз..Өзіңіз білетін экономикалық  терминдерді жазыңыз.   Қазақ тілінің экономикалық терминдері туралы  Қазақ тілінің экономикалық терминдері де өз бастауын халықтың өмір сүру,  күн көрісіне байланысты байырғы, қарапайым сөздерден алған: айырбас, төлем,  өнім, қүн, қор, несие, мұра, қарыз т.б. Орта ғасырларда қазақ халқының басқа  елдермен халықаралық байланысы «Жібек жолы» арқылы күшейген. Бұл  дәуірлерде қазақтың экономикалық өз терминдері де біраз дамыған, сонымен  қатар араб, парсы, монғол, қытай тілдерінен де бірқатар экономикалық  терминдер енген. Бұл терминдер қазақтың өз терминіне айналып, сіңісіп кетті.  Экономика – өмірдің күре тамыры бола тұрып, ол өз дәуірінде болып  жатқан өзгерістерден бейтарап қала алмайды. Әсіресе, қазақ халқының  егемендігінің нық болуы, нарықтық экономиканың серпінді дамуы – толып  жатқан шетелдік терминдерді де қоса әкелді. Бұндай жағдайда кірме терминдер  өмірге тез сіңіп, дамыған елдермен байланыс жасауға қолайлы жағдай  туғызады . Қазақ тілінің экономикалық терминдер құрамында кірме сөздер аз  емес. Дүниежүзіндегі түрлі-түрлі тілдерде сөйлейтін халықтар өзара бір-бірімен  қарым-қатынаста болады да, бір біріне сөз ауысады. Экономикалық терминдер  ішінде де кірме сөздер баршылық. Мысалы орыс тіліндегі «казна» сөзі араб  тілінен енген. Қазақша «аймақ» сөзі монғолша «аймаг», қарыз – гарз.  «Менеджер» сөзі «manager» деген ағылшын сөзі. 1936 жылы «Қазақ тілінің терминдері» деген кітапша латын әліпбиімен  жазылған. Оған 160 экономикалық термин кірген: 1974 жылы «Қазақстан»  баспасынан алғаш рет М. Әбдіровтың «Қазақша экономикалық сөздігі» жарық  көрді.  жүктеу 2,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз