Хромосомалардың  құрылымы

құрылымы  профазада  көріне  бастайды.  Жоғарыда  айтылғандай,  алғашқы  профазада 
хромосомалар  қосарланған  жіңішке  жіп  (сіңлілі  хроматидтер.)  тәріздес  болады. 
Метафаза  стадиясында  хромосомалардың  4  жіпшеден  тұратыны  кейде  жарық 
микроскопынан  кәрінеді,  олар 
жартыхроматидтер 
деп  аталады.  Жартыхроматидтер 
хромосома  қүрылымындағы  ең  қарапайым  ұсақ  бөлік  емес  екені  электрондық 
микроскоп  кемегімен  анықталды.  Әр  хромосоманың  өзі 
хромонема 
деп  аталатын 
кептеген жіпшелерден құралады деген гипотеза айтылып жүр. Рентгеноструктуралық 
анализ  мәліметтері  бойынша  ең  жіңішке  жіпшенің  диаметрі  3  ым  шамасындай 
болады. Хромосоманың кептеген жіпшелерден қүұралған құрылымы 4-суреттен жақсы 
көрінеді. Осы модельге сәйкес хромосомадағы жіпшелердің жалпы саны 64. 
 
 
 
 
 
Бір жіпшенің дисшетрі    НМ: 20 -25 НМ 10 -12 НМ    3 -4-НМ
 
ДНКмошулалары-нық. саны
 
 
 
6-сурет. Метафазалық хромосома 
 

4-сурет.  Хромосоманьщ  мпкроскоптық,  субмикроскоптык,  және  молекулалық 
қурылымының схемасы (көп жіпшелі моделі) Сол сияқты екінші гипотеза да белгілІ, 
ол  бойынша  хромо-сомалар  бір  ғана  жіптен  тұрады,  сол  жіптің  спиральдануы  және 
бүктелуі  нәтижесінде  политенді  құрылым  қалыптасады  (5-су-рет).  Әр  түрлі 
организмдер клеткасының ядросында ұзындығы 1—22 мм жететін ДНҚ молекуласының 
үздіксіздігі осы соңғы гипотезаны қоштайды. 
 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: