ҚАНАТТЫ ТІРКЕСТЕР
Ойы жетім елді жылатар.
Намысы жоқтың - елі жетім,
Қорғаны
жоқтың - жері
жетім.
Жалған абырой - жалған
намыс оятар.
Бүгін
қайырым
көрмеген
үрпақ,
Ертең жағавды жыртады.
Мәңгүрттердің емі - тіл мен
ДІн.
Қайырымды істің аяғы -
алғыс,
Қайырымсыз істің аяғы -
қарғыс.
Тексіз - өз елін жүн етеді,
Тілі мен дінін қара түн етеді.
Анасыз бала жоқ, баласыз
қоғам жоқ.
Ана тарыққанда қасында бол,
Бала зарыққанда басында бол,
Олар ертеңгі елдің өрісі,
Ізгілік жемісі.
Анасы зарлағанның - тілі
оңбас,
Баласы жылағанның - үлты
оңбас.
Зарлысы көптің - діні оңбас,
Сатқыны көптің - тілі оңбас.
Дін - тәрбие мектебі,
Тіл - өркениет желкені.
Шындық болмай игілік жоқ,
Әділдік болмай ізгілік жоқ.
Тілді дауға салған оңбас,
Тіл - әруақтардың -кілті.
Жерді додаға салған оңбас,
Жер - аруақгардың ізі.
Адам қүқы көсеу емес,
Ел тағдыры кесек емес.
Күрескер болмай, үрпақ
оянбайды,
Сана оянбай үлт жаңармайды.
Адам қүқын сөзбен жүбатқан
оңбас,
Жетімді ақылмен жылатқан
оңбас.
300
Балықты
баладан
аясан,
азасың,
Анадан аясаң - тозасың.
Шындық ақиқат қазығы,
Ақиқат әділдік қазығы.
Ауыл асық емес ойнайтүғын,
Әкім патша емес сайрайтүғын.
Дана болмай данышпан
болмайды,
Дана болмай көсем болмайды.
Тауып айтқан тауға
шығарады,
Көріп айтқан торге шығарады.
Екі жүзді сатқындық
қүрымай,
Адалдық болмайды.
Қүлдық қүрымай,
Азаттық болмайды.
Паналыққа үлгі бола алмаған,
Даналыққа үлгі бола алмайды.
Тілі үзыннан даналық
шықпайды,
Уәдесі көптен қамқорлық
шықпайды.
Билік майлы жілікті
қамтиды,
Үрпақ қайыршылықты
қарпиды.
Рухани аштықтан, үлт азады,
Физиологиялық аштықтан, ел
азады.
Діннен адалдық туындайды,
Тәрбиеден даналық
туындайды.
Парақор басшы жалтақ
болады,
Ел азады, үрпақ тозады, жау
озады.
Адал басшы батыл болады,
Уақыт та, бағыт та, бақыт
озады.
Тауып берген бақытқа жетеді,
Тауысып алған апатқа жетеді.
Бес жылда қүлатқан - жүз
жылға жүк,
Он жылда қүлаткан - ойранда
түп жоқ.
Өнегелі үл, үлгілі атадан
туады,
Өнегелі қыз, үлгілі анадан
туады.
Зиясыз үлтты жау басынады,
Ұрпақ тілін де дінін қүлатады.
Дипломы бар - бәрі үстаз
емес,
Үстаз болу, данадан оза білу,
Данадан шәкірт те оза біледі.
301
¥рпакты қиянат адастырады,
Тақты парақорлық
адастырады.
Парақорлық жарға шығады,
Данғойлық сорға жығады.
Жаман ат арбаға жарамайды,
Өнегесіз панаға жарамайды.
Ащы шындық намыс оятар,
Жуас сөз ұрпақ жығар.
Уәде көбейсе, орға құлайсың,
Күйреу үлғайса, жүтқа
қүлайсың.
Тәрбие - тәртіп еекегі сынса,
Болашақ қайғы суға кетер.
Ойсыз ойсыратудан қалмас,
Тексіз уәдеге жаңылмас.
Қайыршы өркениетке жетпес,
Соқырлық өнегеге жетпес.
Дана балаға шаппайды,
Сыйлық ханға жақпайды.
Тексіз даңғойлыққа үйір,
Даңгойлық атаққа үйір.
Арық тоқты садақа болмас,
Тексіз хан пана болмас.
Жан сақтау қылмысқа итерер,
Лажсыздық өлімге жетелер.
302
Отбасында киелі Отағасы
болмай,
Жас үрпақ оза да, ояна
алмайды.
Әкімді сайлау - әділдікті
шыңдау,
Тағайындау - сыбайластықты
шыңдау.
Желбуаз өзін данышпан
санаса,
Елді кесек, адамды есек
санайды.
Тең қүқық тексізді
қүлпыртты,
Еркегі қатын, қатыны басым.
Тақ жеке басқа айналса, ел
қүриды,
Сөз желбуазға айналса, су
қүриды.
Желбуаздықтан ел адасады,
Парақорлықтан ел азады.
Есті көпке тартады,
Ессіз текке тартады.
Есті тақ, елді елден оздырады,
Ессіз тақ, елді торғайдай
тоздырады-
Хан сөзден тайса қара,
Уәдеден тайса улы жара.
Елден береке кетерде,
Тақтан абырой кетеді.
Тәрбие өркениет қазығы,
Ұрпақ келешек қазығы.
Жалтақтық жасықтықтан
шығады,
Сатқындық жалтақтықтан
шығады.
Желбуаздық - жалтақтықтың
белгісі,
Уәдешілдік - сатқындықтың
белгісі.
Адал шындықтан қашпайды,
Арам қиянаттан саспайды.
Тәрбие ошақтан кетсе,
Тәртіп Отаннан кетеді.
Адасқан үрпақ сорлайды,
Адастырған оңбайды.
Иесіз елді жау жайлайды,
Ессіз тақты үры жайлайды.
Өзіңді өзің танымай кісілік
болмас,
Өзівді өгейсіткен даналық
оңбас.
Тақ қаһарманы айналасында,
Ел қаһарманы жау үясында.
Желбуаз сөз - кітап болады,
Желаяқ жол - тәрбие болады.
Арамза ‘тақ туыс жинайды,
Адал тақ елсізді санайды.
Барыңды сатсаң да арыңды
сатпа,
Арыңды сатсаң да жеріңді
сатпа.
Аруақ қаһары жібермес.
Қиянат жасаудың шегін
білмеген,
Сатқындықтың шыңын
білмес.
Тілі мен Дінінен айырылған
үрпақ,
Елін де, Жерін де сатудан
тайынбайды.
Бүдан асқан дүшпан да, жау
да жоқ.
Елі бүлінген далаға шаппас,
Далаға шанса қүламай қалмас.
Адамды кесек еткен оңбас,
Елді езбе еткен түрмас.
Жеке басқа аналған тақ оңбас,
Қылмысты жайлатқан ел
оңбас.
Тәртіп түзелмей басшы
оңбайды,
Тәрбие түзелмей үлт оңбайды.
303
Шындыкты айтқан жау
Жылмьщцаған түлкі дос
болмас,
оңбас.
Үлгілі тәргіп әдетке айналса --
бақыт.
Қандай қиындық болса да жол
шығады.
Күйреген тәртіп әдетке
айналса -апат.
Жолдан адасып, жақын жерің
алые болады
Жалған абырой даңғойлыкты
шырқатса,
Елді үрпағынан айырьш,
сорлатады.
Үлтгык иелік пен қырағылық
қалыптаспай
Егемен ел, азат үлттың таңы
атпайды.
Талай заман, талай залым
Елден елдік, үрпақтан рух
кетпесін.
кетер,
Үлтгық рух - намыс оянбай,
Атамүра иесін таппайды.
Шьшдық қалыптасгіай
демократия тумайды,
Әділдік орнықпай даңғойлык
қүрымайды.
Сатқындардың үрпағы оңбас,
Екі дүниеде жазасыз қалмас.
Ер қадірі ел қысылғанда
білінеді,
Аг қадірі жолда қалғаңда
білінеді.
Елдің мерейі өспей, бақ қонбас,
Ел мерейін көтермеген ер
оңбас.
Тексіз елді уәде-жобамен
тойдырады,
Арсыз елді торғайдай
тоздырады.
Өнеге жайбарақатхы
қаламайды,
Жүт дамуды қаламайды.
Намыссыз әкеден Отаншыл үл
тумас,
Намыссыз анадан үлтшыл қыз
тумас.
Алданғыш аңқаулық торга
жығады,
Елірме еліктегіш орға жығады.
Ел мүдцесін ер ойлайды,
Ерін танымай, елі танылмайды.
Кәсіпорын үлт иелігіне айналмай, үрпақ несібелі болмас,
Патша ана тілін мойындамай, тіл мен дін киелі болмас.
|
