«Қазық қала»
Одақтық дене тәрбие кеңесінің балалар үшін арнап
бекіткен ережесі бойынша қазық қала ойынын ойнау ушін
балалар жасына карай мынадай үш топқа бөлінеді:
1. 10 мен 12 жас арасындағылар.
2. 12 мен 15 жас арасындағылар.
3. 15 бен 17 жас арасындағылар.
Эр топтағылар 2 одақ болып ойнайды.
10-12 жас арасындағылар 6 түрлі пішінді үрып қүлатып
ойнайды: зеңбірек, жүлдыз, қүдык, жаяу әскер, пулемет, тік
түрған қой.
Екінші топ (12-15 жастағылар) жоғарғының үстіне
«шаян» мен «калбасаны» қосып 8 түрлі пішінмен ойнайды.
(Бүлар қатты жатқызып қойып үрады).
3-топ (15 пен 17 жас арасындағылар), жоғарғы екі топтың
ойнайтын 8 түрдің үстіне «орақ пен айропландьт» қосып 10
түрлі пішінді ойнайды (мүнда да қатты жатқызып ойнау керек).
«Қазық қала» ойынының пішіндері 10 түрлі болады. «Қазық
қала» ойнайтын алаң мына түрде болады. Ойын алаңынан
үзыны, ені 2 метрден екі шаршы сызық сызылады. Ол сызған
шаршыны «Қала» деп атайды.
Бүл екеуі «В» және «Ві»
белгілерімен белгіленгев. Қатар түрған екі қаланың алды бір
23
түзу сызықтьщ үстінде болу керек. Бүл екі қаланың алшақтығы
(арасы) 1 метрден кем болмауы керек. Бүл екі қалаға түспа-түс
8 не 10 метр жерден (ойнаунш балалардың жасына қарай) тап
сол пішінді үзыны 3, ені 2 метрдей төрткіл сызылады. Оны
«көн» деп атайды. «А» және «Аі» сызықтары көн болады. Осы
ретпен сонын жоланына 4 не 5 метр жерден қак ортаға «көн»
еызылады. Оның да көлемі 2x3 метр болады, «С» жәке «С-,»
«жарты кон» болады.
Екі шаршы қаланың алдыңғы екінің бүрыштарынан
көлденең жатқан сызыққа қарай үзындығы 1,25 метр бүрыштар
екі-екіден сызық сызады. Сонда бүл сызықтың алған жеріяің
көлемі «Д» және «Ді» белгісімен белгіленгендегідей болады.
Мүны «қала табаны» деп атайды. «Көні» мен «жарты кеннін»
астарынан сызык сызылмайды. «Қала» мен «көннің» арасының
алшақтығы (қашықтығы) үшіиші топ жасындағылар ушін 10
метр болып, ортасындағы «жарты көндері»
5
метр жерде
түрады. Бірінші, екінші топ жасындағылар үшін «кен» арасы 8,
«жарты көн» арасы 4 метр болады. Ойынға ксректі қүралдар:
бүл ойын үшін әр одақтасқа 5-10 домалақ ағаш керек. Оның
үзыңдығы 20 сантиметр, диаметрі 6 сантиметрдей болсын.
Домалақ ағаштың екі үшы тегістелгсн, түрғызып қойылғанда
қазықша тік түратын болсын. Соңдықтан оның атын қазық деп
алдық. Бүл үтыс ағашты бүдан былай қазык деп атап
отырамыз. Бүдан басқа әрбір ойнаушыға 2-ден кеспелтек таяқ
болсын. Ұзындығы балалардың жасына қарай болып, ең үзын
болғанда бір метрден үзын болмасын. Кеспелекті емен секілді
кепкен ағаштан жасаған жақсы.
Ойын тәртібі:
1.Кім бүрын үрады. «Қазык қала» ойынын бес кісі бір
одақ болып, екі командымен ойнайды. Ойын алдында қай жақ
бүрын үратындығына ойын басқарушы жеребі салады. Таяқты
бүрын үратын жағы көнге барып, екінші жағы қаланың ішіне
жоғарғы көрсеткен пішінмен қазықты қалайды. Бірінші
одақтың партиясы барлық таяғын жіберіп болғаннан кейін
алмасады.
2.«Қазық қала» алаңындағы сызған қаланын ішіне тіккен
пішінді үрып шығарған сайын 10 рет, 10 түрлі нәрсенің
пішімін келтіріп, қазак ағаштардан қалап қояды. Бүл
24
•шіддердія жабық қаттан басқасы, маңцай сызықтың
Достарыңызбен бөлісу: |