З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет441/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   ...   437   438   439   440   441   442   443   444   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

6. Айтыс.
 Бџл кезеѓде ћазаћтарда айтыс
нерi кеѓ рiс ала бастады. Ќдетте ќр рудыѓ
з айтыс аћыны болѕан. Олар з руыныѓ атаћ-
ты адамдары – батырлары мен билерiн, ба-
луандарын мадаћтап, дќрiптеген, оларды зге-
лерге љлгi етiп крсете бiлген. Айтыс аћындары леѓдi алдын ала
дайындамаѕан, наћты жаѕдайѕа орай аяћ астынан суырып салып ай-
татын. Олар бiрiнiѓ сзiн бiрi iлiп алып кетiп, леѓмен сз сайысы-
на тљскен. Айтыс аћындары здерiнiѓ бiлiмiн, аћыл-парасатын,
шешендiгi мен тапћырлыѕын танытуѕа бар кљшiн жџмсайтын. Олар
ћазаћ халћыныѓ тарихын, шежiресiн, тегiн, дќстљрлi салт-санасы мен
ќдет-ѕџрпын жаћсы бiлуге тиiстi едi. Айтыс кезiнде аћындар дом-
быра, сырнай жќне ћобыз сияћты музыкалыћ аспаптарда ойнаѕан.
Айтыс жалпы халыћ арасында ашыћ ткiзiлетiн. Айтысты тамаша-
лауѕа келген жџрт здерiнiѓ ћолдау бiлдiрген ктерiѓкi дауыстары-
мен жеѓiмпазды аныћтаѕан. Ондай жеѓiмпаз айтыскердiѓ атаћ-даѓћы
ћазаћ даласына, халыћ арасына тез жайылып кететiн. ХIХ ѕасырдыѓ
атаћты айтыс аћындары Орынбай, Жанаћ, Шже, Ќсет, Сара, Сљйiн-
бай жќне басћалар болды. Сол кезден бастап айтыстардыѓ мќтiнiн
бџл нер сайысын арнайы зерттеушiлер жазып ала бастады. Айтыс-
тарда дќстљрлi ћазаћ ћоѕамыныѓ аса маѓызды ткiр проблемалары
ктерiлдi.
1. ХIХ ѕасырдаѕы аћындар шыѕармашылыѕыныѓ негiзгi баѕыты ћандай
болды? 2. «Зарзаман» деп ћай кезеѓдi айтамыз? 3. Кљй нерiнiѓ дќулескер
шеберлерi туралы айтып берiѓдер. 4. Айтыс нерi туралы не бiле алдыѓдар?
5. Ћазаћ ќдебиетi сабаћтары кезiнде алѕан бiлiмдерiѓдi пайдалана отырып,
бiз сз етiп отырѕан кезеѓнiѓ аћындары мен сазгерлерi туралы шаѕын ќѓгiме
дайындаѓдар. 6. Мљмкiн болса ќйгiлi ќншiлер мен аћын, сазгерлердiѓ бiр ќнiн
не кљйiн орындап берiѓдер.
Айтыс 
– суырыпсалма аћындардыѓ ауызша леѓ тљрiндегi сз жарысы.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   437   438   439   440   441   442   443   444   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау