енгізуге  және  шығару

 және 

 құралдары.  

Генерал-  майор  Генри  Провост  Бэббидж  (1824-1918  ж)  отставкаға  шықаннан 

кейін  әкесінің  жұмысын  аяқтады.  1888  ж  12  қазанда  Генри  Бэббидж  Британ 

ассоциация  мүшелерінің  жиналысында  аналитикалық  машинаның  дамығанын 

баяндады.  1906  ж  Генри  Бэббидж  аналитикалық  машинаның  кейбір 

бӛлшектерін  ӛзгертіп  қайта  құрастырды  және  Р.  В.  Мунро  фирмасының 

кӛмегімен дайындап шығарды.  

1890  жылы  американ  инженері  Герман  Холлерит  Бэббидж идеясын  қосу 

амалын  орындайтын  арнайы  есептеу  машинасын  жасауға  пайдаланады  .  Осы 

машина " табулятор " деп аталады . Табулятордың есептегіштері механикалық 

бойынша  жұмыс  істегенімен  ,  электронды  импульс  арқылы  басқарылып 

отырған . әр жыл ӛткен сайын , соның ішінде 1902 жылы автоматты табулятор , 

ал  1913  жылы  ӛзі  басатын  және  жинақтағыш  табулятор    сонымен  қатар  1936 

жылы перфокарталық машина , ал ең соңында 1946жылы алғашқы электронды 

есептеуіш - аналитикалық машина жасалды .  

Есептеу техникасын жетілдіру саласы осындай жаңа бағыт алып одан әрі 

дами  түсті  .  АҚШ-та  1944  жылы  американ  физигі  Г.  Г.  Айкеннің 

басшылығымен реле жүйесі негізінде машинасы алғашқы электронды - есептеу 

пайда болды . Ол машина " Марк - 1 " деп аталады . Ең алғаш рет электронды 

есептеуіш машина 1946 жылы АҚШ- та жасалынды . Осы машина " ЭНИАК " 

деген  атпен  әлемге  таралды  .  ЭНИАК  –  сӛзі  электрлі  -  механикалық  реледен 

тұрады .  

Бірінші Советтік ЭЕМ 1950 жылдары МЭСМ (кіші электрондық есептеуш 

машина)  Киев  каласының  ғалымы  Лебедев  Сергей  Алексеевичтың 

қолбасшылығымен құралған. 

Лебедевтің басшылығымен Москвада 1962 жылы ССРО Ғылым академиясының 

механика және есептеу техникасы институында "МЭСМ" - жетірілдірген түрі - 

БЭСМ  (үлкен  электронды  есептегіш  машина)  жасалып  шығарылды.  Бұл 

машина секундына 10 мың команда орындайды , БЭСМ - нің жады 39 разряды 

1024 - ұядан тұрады. 

1963  жылы  Москвада  Ю.  Б.  Базилевскийдің  басшылық  етуімен  "Стрела" 

деп  аталатын  электронды  -  есептеу  машинасы  ӛмірге  келді.  Осыдан  кейін  де 

бірнеше  әмбебап  машиналары  шығарылды.  Олардың  қатарына  мынадай 

7 

 

машиналар жатады : БЭСМ - 1 ; М - 2 ; Раздан ; Минск - 2 және т. б. Жатады. 

Бұл  машиналардың  элеметтік  базасы  -  электрондық  шамдардан  ,  жартылай 

ӛткізгішті 

диодтардан 

және 

магнитті 

ӛзекшелерден 

тұрады. 

Бұл 

айтылғандардың  барлығы  электрондық  есептеуіш  машиналардың  бірінші 

белесіне жатады. 

ССРО  -  да  60-  жылдардың  басында  элементтік  базасы  транзистордан 

тұратын 

жүктеу 1,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: