Педагогика технологиялар институты б. К. Казбекова

1 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ 

МИНИСТРЛІГІ 

Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК 

ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ  УНИВЕРСИТЕТІ 

 

ПЕДАГОГИКА ТЕХНОЛОГИЯЛАР  ИНСТИТУТЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Б.К.КАЗБЕКОВА 

 

ОҚУ ҚҰРАЛЫ 

КОМПЬЮТЕР АРХИТЕКТУРАСЫ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

АҚТАУ - 2011 

 

2 

 

ӘОЖ 004.2(075.8) 

КБЖ 32.973-02я73 

К14 

 

Пікір жазғандар:  

Техника ғылымдарының докторы Б.К.Синчев 

физика-математика кандидаты  А.М.Жанкадамова 

физика-математика ғылымдарының кандидаты Б.С.Сүлейменова 

 

Казбекова Б.К. 

К 14   

Компьютер архитектурасы: Оқу құралы. –Ақтауқ., КМТжИУ, 2011, 71б.

 

 

ISBN 978-601-7276-69-0 

 

―Компьютер  архитектурасы‖    оқу  құралы    -  мемлекеттік  білім  беру 

стандартына  сәйкес,  Абай  атындағы  ҚазҰПУ-ің  оқу-әдістемелік  бірлестігінң 

типтік бағдарламасын негізге ала отырып жасақталды.  

Студенттердің    біліктілікпен  білім  алуын  қамтамасыз  етіп,  дүниетану  және 

жүйелі ойлау қабілетінің қалыптасуына ықпал етеді. 

 

Бұл оқу құралында негізгі компьютер архитектурасы мен есептеуіш жүйе 

архитектурасы,  электронды-есептеуіш  техниканың  ақпарттық  –  логикалық 

негіздері,  ЭЕМ-нің  негізгі  түйіндері,  микропроцеслорлардың  жұмыс  істеу 

принциптері  мен  түрлері,  электронды-есептеуіш  техниканың  аппараттық 

қамтамасыздандыруын  және  ЭЕМ-нің  архитектурсының  даму  тенденциялары 

кеңінен қарастырылған. 

 

ӘОЖ 004.2(075.8) 

КБЖ 32.973-02я73 

 

Ш.Есенов 

атындағы 

Каспий 

мемлекеттік 

технологиялар 

және 

инжиниринг  университетінің  оқу-әдістемелік  кеңесінің  шешімімен  баспаға 

ұсынылды. 

 

 

 

 

 

ISBN 978-601-7276-69-0 

          ©Ш.Есенов атындағы КМТжИУ,2011 

 

 

 

 

 

 

3 

 

Алғы сөз 

 

 

Қазіргі  кезеңде  дербес  компьютердің  ғылымда,  техникада,  экономикада 

тіпті  ӛндірістің  кез-келген  саласында  кеңінен  қолданыла  бастауымен  оның 

маңызы  туралы  айтып,  ешкімді  таңқалдыра  алмайсың.  Бұл  салада  тек  білікті 

мамандар  дайындау  мәселесі  күн  тәртібіндегі  негізгі  мәселелердің  бірі  болып 

отыр.  

Электронды  есептеуіш  машиналар  (ЭЕМ)  және  жүйелер  адамның  ойлап 

тапқан  ең  қиын  аппартатық  және  программалық  қамсыздандыруы. 

Сондықтанда  қазіргі  заманның  эжәне  келешек  ЭЕМ  мен  оның  элементтік 

базаларын  ,  яғни  ЭЕМ-нің  орталық  құрылғыларының  негізі  болып  табылатын  

микропроцессорлар  мен  микроконтроллерлерді  және  олардың  интерфейстері 

мен  орталық  құрылғылармен  байланыс  каналдарын  толықтай  оқытатын 

студенттерге оқу құралы қажет. 

 

Бұл оқу құралы  «Компьютер архитектурасы»  типтік бағдарламасына сай 

«Информатика» 

мамандығының 

студенттеріне 

және 

басқа 

да 

микропроцессорлық  техниканы  оқитын  мамандықтар  студенттеріне  арналып 

жазылған.  

Оқу  құралында  ЭЕМ  архитектурасының  негізгі  түсініктері,  электронды 

есептеуіш  техниканың  ақпараттық-логикалық  негіздері,  ЭЕМ-нің  типтік 

логикалық элементтері мен түйіндері, процессордың жұмыс  істеу принциптері 

мен  құрылысы,  ЭЕМ-нің  перифериялық  құрылғылары,  электронды  есептеуіш 

жүйелердің    аппартаттық  қамтамасыздандыруы  мен  архитектурасының  даму 

тенденциялары қарастырылған. 

 

Бұл  оқулықта  курстың  бағдарламасы  бойынша  барлық  тақырыптарды 

қарастыруға тырыстым. Әрбір тарау алынған білімді, жаңа материалды тексеру 

мақсатында 

қосымша 

бақылау 

сұрақтарымен 

аяқталады. 

Тақырып 

матертиалдары логикалық ретпен, әрбір тараудың жалғасы сияқты берілген. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4