Электрон сәулесімен өңдеу әдісі
(электрондық бомбылау) қатты
материалдарды өңдеудің жоғары тиімді әдісі болып табылады.
Электронды микроскопты пайдалану тәжірибесі балқытылған қатты
материалдарды өңдеу үшін концентрацияланған электронды
сәуленің энергиясын пайдалану мүмкіндігін орнатуға мүмкіндік
берді. Ауыспалы камерада 1-ден 3 000 Гц жиіліктегі электронды
сәуле және 0,01-ден 0,00005-ге дейінгі серпін ұзақтығы шамамен
115 000...165 000 км/с электрон жылдамдықта пайда болады. Өңдеу
аймағындағы температура алынып тасталған металл мөлшеріне
және оның жылу және химиялық қасиеттеріне байланысты,
металлдың механикалық қасиеттері өңдеу уақытына әсер етпейді.
Электрондық-сәулелік қондырғы қуат көзінен, вакуумдық
жабдықтан, бағдарламалық басқару блогынан және электрондық-
оптикалық түтіктен тұрады. Электрондардың сәулеленуін және
электронды сәулені шығару үшін катодты қыздыруды жүзеге
асыратын қуат көзі бар. Механикалық және диффузиялық май
сорғысынан тұратын вакуумдық жабдық терең вакуумды жасайды,
онсыз материалдарды өңдеу мүмкін емес. Басқару блогы
электронды сәулені өңдеуді автоматтандыру қызметін атқарады.
Электрондық-оптикалық түтікте (1.98-сур.) электронды сәуле
көзі-электронды қару
1
, импульстік генератор
2
, электромагнитті
реттегіш құрылғы
3
, магниттік фокустаушы линза
4
және
электромагниттік өзгертілген құрылғы
5
бар. Импульстік генератор
2
жылу аймағын шектеу үшін электронды сәуленің үзілуі және
электромагнитті реттеу құрылғысы оны тұрақтандырады.
145
1.98-сурет. Электронды-оптикалық түтікше қондырғысы
_________________________________________________________
_
Магниттік фокустаушы линза
4
фокустық қашықтықты қадамсыз
реттеу жолымен, сәулені 0,5 диаметріне дейін және тіпті 0,01 мм-ге
дейін фокустау үшін, ал электрмагниттік-магниттік бұрғыш
құрылғы
5
электронды сәулені өңделетін беттінің бойымен
жылжыту үшін арналған.
146
Электрондық сәулелерді өңдеудің өнімділігі басқа өңдеу
әдістеріне қарағанда әлдеқайда жоғары; осылайша, қалыңдығы 0,5
мм, ені 0,005 мм және ұзындығы 3 мм саңылауды қалыңдығы 0,5
мм болат пластинада өңдеу үшін 29...30 с қажет. Қалыңдығы 1 мм-
ге дейінгі болат табақшалар электронды түрде 1200 мм/мин
жылдамдықпен кесіледі.
Электрондық сәуле дәл қазіргі кезде дәл аспап жасау
құрылысында диаметрі 0,001 мм дейін саңылауларды өңдейді,
сонымен қатар күрделі пішіндерді де фрезермен өңделеді.
Электрондық сәуле тантал, молибден, цирконий, ниобий, титан
және вольфрам тәрізді материалдардан жасалған бөлшектерді,
сондай-ақ кейбір қорытпаларды дәнекерлеу үшін пайдаланылады.
Достарыңызбен бөлісу: |