Ӛсімдіктердің  тіршілік  тҥрткіжайттары  және  олардың

45 
 
шамалы  бӛлігін  ғана  пайдаланады:  пайдалану  коэффициенті  1  %-дан         
4  %-ға  дейін  ӛзгереді,  оны  тіршілікке  қажетті  басқа  тҥрткіжайттармен 
қамтамасыздандыра отырып кӛтеруге болады. Жарық ӛсімдіктің ӛсуінің 
және  дамуының  әртҥрлі  қҧбылымдарына  –  тҧқымның  ӛнуіне,  тҥптену 
буынының орналасу тереңдігіне, тҥптену сипатына, буынаралықтардың 
ҧзындығына  (алшақтығына)  оң  немесе  теріс  әсер  етеді.  Арамшӛптерді 
жою,  әсіресе  бойшаң  ӛсетіндерді,  мәдени  дақылдардың  жарықтануын 
жақсартады.  
Жылу 
-  ӛсімдік  тіршілігіндегі  негізгі  тҥрткіжайттардың  бірі. 
Ӛсімдіктер жылумен қамтамасыздандырудың белгілі бір шегінде жақсы 
ӛседі  және  дамиды.  Мынадай  температуралар  болады: 
ең  тӛмен 
(минималды), 
одан  тӛмен  болса  ӛсімдіктер  ӛсуін  тоқтатады; 
оңтайлы
, 
мҧндайда  ӛсімдіктің  ең  жоғары  ӛнімділігі  байқалады;
  ең  жоғары 
(максималды),
  бҧдан  ӛту  (арту)  ӛсімдік  ҥшін  қауіпті.  Мәдени  және 
арамшӛп тҧқымдары ӛнуі ҥшін әртҥрлі температураны қажет етеді. Бҧл 
талаптарды  білу  мәдени  дақылдардың  оңтайлы  себу  мерзімін  және 
арамшӛптермен,  тҧқым  себерден  бҧрын,  кҥресу  шараларын  таңдауға 
мҥмкіндік береді. 
Су
  –  судың  ӛсімдік  тіршілігіндегі  рӛлі  әр  алуан.  Ол  ӛсімдікте 
ӛтетін  барлық  тіршілік  ҥдерістеріне  қатысады,  қоректену  ортасымен 
байланыстыратын  буын.  Табиғаттағы  су  айналымында  ӛсімдікке 
шешуші  рӛл  тиесілі.  Ауылшаруашылығы  ӛсімдіктерінің  басым  бӛлігі 
суды  кӛптеп  шығындайды,  сондықтан  судың  тапшылығы  жиі  ӛнімді 
шектейді. 
Топырақтың 
тиімді 
қҧнарлылығын 
анықтайтын 
технологиялық 
қасиеттері, 
химиялық, 
физикалық-химиялық 
ҥдерістерінің  қарқындылығы,  топырақтағы  судың  мӛлшеріне  тікелей 
байланысты. 

жүктеу 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: