Интерактивті оқыту әдістері

 
84 
Педагогикада  оқытудың  бірнеше  моделін  атап  кӛрсетуге 
болады: 
1)  пассивті  –  оқушы  оқытудың  «объектісі»  ролін  атқарады 
(тыңдау және кӛру) 
2)  активті  /белсенді/    оқушы  оқытудың  «субъектісі»  болып 
шығады 
(ӛзіндік 
жҧмыс, 
шығармашылық 
жҧмыс, 
лабораториялық-практикалық жҧмыс) 
3) интерактивті – inter (ӛзара), akt(әрекеттесу). Оқыту процесі 
барлық  оқушылардың  тҧрақты  белсенді  ӛзара  қарым-қатынасы 
арқылы  жҥзеге  асырылады.  Оқушы  мен  мҧғалім  оқытудың  тең 
қҧқылы субъектісі болып табылады. 
Интерактивті 
оқыту 
моделін 
пайдалану 
- 
ӛмірлік 
ситуацияларды  моделдуді,  ролдік  ойындарды  қолдануды, 
мәселені бірлесіп шешуді қарастырады.  Оқу процесінің қандайда 
бір қатысушысын немесе идеяны /яғни, жақсы оқитындарға ғана 
назар  аудару  сияқты/  ерекшелеуді  шектейді.  Бҧл    моделге 
адамгершілікпен, демократиялық жолмен келуді ҥйретеді.  
Интерактивтік оқыту технологиясы – бҧл  коллективтік, ӛзін-
ӛзі  толықтыратын,  барлық  қатысушылардың  ӛзара  әрекетіне 
негізделген,  оқу  процесіне  оқушының  қатыспай  қалуы  мҥмкін 
болмайтын  оқыту  процесін  ҧйымдастыру.  Интерактивтік  оқыту 
технологиясы. 
1) Жҧптасып жҧмыс істеу. 
2) Ротациялық (ауыспалы) ҥштік. 
3) Карусель - Айналмақ. 
4) Шағын топтармен жҧмыс. 
5) Аквариум. 
6) Аяқталмаған сӛйлем. 
7) Миға шабул /Мозговой штурм/. 
  Броундық қазғалыс. 
9) Есепту ағашы. /Дерево решений/ 
10) Ӛзіндік бағлау. /Суд от своего имени/ 
11) Азаматтық тыңдау. 
12) Ролдік /іскерлік/ ойын. 
13) Сығымдау методы. /Метод пресс/ 
14) Ӛз позицияңды ҧстан. 
15) Дискуссия. 
16) Дебаттар. 

 
85 
Интерактивті  оқыту  технологиясының  аса  кӛп  мӛлшері 
белгілі. 
Әр ҧстаз ӛз бетінше сыныппен жҧмыстың жаңа формаларын 
ойлап  таба  алады.  Оқушылар  бір-біріне  сҧрақ  қойып  және  оған 
жауап беруді ҥйрететін, жҧптасып жҧмыс істеу әдісін сабақтарда 
жиі қолданылады. 
Мысалы;  оқушыларға  «Карусель»  деп  аталатын  мынадай  
жҧмыс тҥрі қатты ҧнайды; Екі сақина жаслады. Ішкі және сыртқы 
сақиналар.  Ішкі  сақина  –  бҧл  қозғалмай  отырған  оқушылар. 
Сыртқы  сақина  –  бҧлар  әрбір  30  секунд  сайын  ауысып  тҧрады. 
Осылайша,  олар  бірнеше  минутта  бірнеше  тақырыпты  айтып 
шығады  және  әрқайсысы  ӛзінің  дҧрыстығына  әңгімелесушінің 
кӛзін жеткізуге тырысады. 
«Аквариум»  технологиясының  мәнісі  сонда,  бірнеше  оқушы 
шеңбер  ішінде  ситуацияны  жасырады,  ал  қалғандары  оларды 
бақылап тҧрып әрекеттеріне талдау жасайды. 
Броундық қозғалыста оқушылар бҥкіл сынып ішінде қозғала 
жҥріп берілген тақырыбы бойынша ақпарат жинайды. 
Есептеу  ағашы  –  сынып  сандары  бірдей  3  немесе  4  топқа 
бӛлінеді.  Әр  топ  ӛз  сҧрақтарын  талдап,  ағаштың  ӛздеріне  тиісті 
тармағына  (ватман  парақ)  жауап  жазады,  содан  соң  топтар 
орындарын  ауыстырып,  кӛршісінің  ағашына  ӛз  идеяларын 
жазады. 
«Ӛз  позицияңды  ҧстан»  -  деп  аталатын  интеракцияның  да 
пайдасы  бар.  Қандай  да  бір  ҧйғарым,  кӛзқарас  оқылады,  содан 
кейін  оқушылар  «Иә»  немесе  «Жоқ»  деген  аймаққа  бӛлінген 
тақтаға (плакатқа) барады. Мҥмкіндігінше олар ӛз позицияларын 
тҥсіндіргені дҧрыс.  
Инетрактивтік  оқыту  –  бҧл  танымдық  әрекеттің  арнаулы 
ҧйымдастыру  формасы.  Ол  толық  айқындалған  және  мақсатын 
алдын-ала болжауға болатын оқыту тҥрі. Осындай мақсаттардың 
бірі  оқушы  ӛзінің  жетістіктерін,  интелектуалдық  белсенділігін 
сезетіндей,  оқу  барысының  ӛнімділігін  арттыратын  оқытудың 
жинақы  (компортный)  шарттарын  жасау.  Интерактивтік 
оқытудың  мәнісі  сыныптағы  барлық  оқушы  таным  процесімен 
қамтылады,  олар  ӛздерінің  білетін  және  ойлайтын  нәрселері 
арқылы  тҥсінуге  және  қарсы  әсер  етуге  (рефлектироват) 
мҥмкіндік  алады.  Таным  процесінде,  оқу  материалын  игеруде, 
оқушылардың  біріккен  әрекеттері  мынаны  білдіреді;  әр  оқушы 

 
86 
ӛзіне  тән  ерекше  еңбегін  сіңіреді,  білім,  идея,  әрекет  ету 
тәсілдерін алмасу ҥздіксіз жҥреді. Сонымен қатар, бҧл процес ӛз-
ара  қолдау  және  қайырмыдылық  атмосферасында  жҥреді.  Яғни, 
жаңа  білім  алып  қана  қоймайды,  танымдық  процестің  ӛзін 
дамытады,  оны  әлдеқайда  жоғары  топтасу  мен  еңбектесу 
дәрежесіне кӛтереді. 
Сабақтағы  инетрактивтік  әрекет  ӛз-ара  тҥсіністікке,  ӛз-ара 
әрекетке,  қатысушының  әрқайсысына    қажет  есепті  бірлесіп 
шешуге  алып  келетін  -  ҧйымдастыру  және  сҧқбаттасып  қарым-
қатынас жасауды дамытуды ҧысанды. 
Интерактив  бір  кӛзқарастың  немесе  бір  ғана  сӛйлеуішінің 
басым  болуы  жағдайын  болдырмайды.  Сҧқбаттасып  оқыту 
барасында  оқуышлар  сыни    ойлауды,  тиісті  ақпарат  пен  белгілі 
жағдайды  талдау  негізінде  кҥрделі  мәселелерді  шешуді,  балама 
кӛзқарастарды  салыстыруды,  ақылды  шешімдер  қабылдауды, 
дискуссияға  қатысуды,  басқа  адамдармен  тиімді  қарым-қатынас 
жасауды  ҥйренеді.  Ол  ҥшін  сабақта  жекелей,  жҧптық  және 
топтық  жҧмыс  ҧйымдастырылады,  зерттеу  жҧмыстары,    родік 
ойындар  қолданылады,  қҧжаттармен  және  тҥрлі  ақпарат 
кӛздерімен  жҧмыс  жасайды,  шығармашылық  жҧмыстар 
пайдаланылады. 
Интерактивтік  оқыту  формаларына  нені  жатқызуға  болады? 
Бҥгінгі  кҥні  әдіскерлер  мен  шығармашыл-ҧстаздар  топтық 
жҧмыстың кӛптеген тҥрін жасап шығарды. Олардың ішіндегі кең 
таралғандары - онлайн-кездесулер, «ҥлкен шеңбер», «аквариум», 
«ойға  шабуыл»  (мозговой  штрум),  «дебаттар».  Алдыңғы 
сабақтардағы  білімдері  немесе  ӛмірде  алған  тәжрибелері 
негізінде  аздаған  хабары  бар  қандайда  бір  мәселе  толығымен 
талқыланатын  болса  ғана,  интерактитік  оқыту  формасының 
тиімділігі жоғары болады. Одан басқа, қарасытрылатын тақырып 
жабық  немесе  тар  мағаналы  болмау  керек.  Талқыланатын 
мәселенің  деңгейі  тар  экономикалық  (қҧқықтық,  саяси,  тарихи, 
т.б.)  сҧрақтардан  мәселені  кеңінен  қоюға  кӛшуге  мҥмкіндік 
жасайтындай сҧрақтар да болу керек. 

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: