Қызметі, тұрғын үй қатынастары және коммуналдық шаруашылық саласындағы мемлекеттік нормативтік құжаттар

29 
Мазутты  сақтау  үшін  сыйымдылықтар  ішінен  мазутты  жылутудың  қойма 
құрылғыларымен  жабдықталуы  керек.  Қойма  ішінде  булы  қыздыру  құрылғысы 
орналасқан кезде қойма сыртынан қажет болған кезде конденсатты дренаждау үшін тығын 
құрылғыларымен ауалық және дренаж үшін штуцерлер алдын ала қарастырылуы керек. 
Әрбір  жер  бетінгі  қойма  периметрі  бойынша  төгілген  сұйықтықтың 
гидростатикалық  қысымына  есептелген,  жаңғыш  емес  материалдардан  қоршау 
қабырғасына немесе тұйық жер бекітпелерін алдын ала қарастыру қажетті. 
Қоймалардағы  отын  деңгейін  сменаны  тапсыру-қабылдау  кезінде,  тікелей 
қоймаларда орнатылған  және мазутсорғының жергілікті басқару қаңқасына шығарылған, 
аспаптар  көрсеткіштері  бойынша  бақылау  керек.  Деңгей  өлшеуіштердің  көрсеткіш 
дұрыстығын  қажеттілік  бойынша  аптасына  бір  реттен  кем  емес,  құю  деңгейіне  дейін 
биіктік  трафареттің  жоғары  белгісінен  өлшеу  люгі  арқылы  қойма  ішіне  түсірілген,  лоты 
бар  рулетка  көрсеткіштері  бойынша  тексеру  қажетті  (лот  және  рулетка  соққы  кезінде 
ұшқын бермейтін, материалдан жасалуы керек). 
8.25 Барлық ағызу қондыргылары, сорғылар және құбырөткізгіштер статистикалық 
электрді  аудару  үшін  және  найзағайдың  әсерінен  қорғау  үшін  жер  астында  болу  керек.  
Қорғау  жоба бойынша нормативті құжаттарға және найзағайдан қорғау қондырғыларына 
сәйкес орындалады. 
8.26  Ағызу  қондырғылары  үшін  алаңдар  бетондалған  және  ағып  кеткен  мазутақа 
арнайы канавалар болу керек. 
Ағызу лотоктары мен шешілетін тармақтары ыңғайлы күйде және таза болу керек; 
жұмыс  біткесін  олар  күннің  көзінен  және  атмосфера  жағдайларынан  сақталатын  орынға 
қойылу керек. 
Жауынды  және  еріген  суды  мазут  шаруашылығынан  канализацияға  алдын  ала 
тазалаусыз құйылмауы тиіс. 
Жалпы  қолданыстағы  суға  құйылатын  құрамында  мұнай  өнімдері  бар  су  «Су 
көздеріне  шаруашылық  –ауыз  суға,  мәдениет-тұрмыстық  орындағы  су  қолдануға  ,  су 
объектерінің  қауыпсіздігіне  қойылатын  тазалық  –эпидемиялық  талаптар»  сәйкес 
бақылауда болу керек [13]. 
8.27  Мазутты  қабылдау  –ағызу  қондырғысында  ағызу  барысында  будың  келесі 
параметрлеріне болу керек: қысым 0,8-1,3МПа (8-13кгс/см
2
), температура 200-250 
о
С. 
Мазутағызуда  мазут  (цистернада,  лотекта,  қабылдау  қоймасында)  температурасы 
болу керек М40 маркасы - 40-60 
о
С, М100 маркасы - 60-80 
о
С, М200 маркасы - 70-90 
о
С. 
Күкіртті мазуттарға М40 және М100 жылыту температурасы 70-80 
о
С болу керек. 
Температураның  аз  мәні  винтті  және  алтылы  сорғылармен  сору  барысында,  ал 
жоғары мәні – орта сорғымен , пореньді сорғыларға орташа мәнде жасалады. 
Әр түрлі  маркалы мазутты қолданғанда температура тұтқырлығы жоғары мазутқа 
байланысты алынады. 
Қабылдау  қоймаларында  мазуттың  максималды  температурасы  отынның  от  алу 
температурасынан 15 
о
С төмен емес, 90 
о
С аспау керек. 
8.28  Қабылдау  қоймаларының  ішкі  тексерісі  бес  жылда  бір  рет  тәртіп  бойынша 
орындалады. Түбіндегі тұнбадан тазалануы тиіс. 
8.29  Резервуарларды,  лотоктарды,  қабылдау  қоймаларын,  сүзгілерді,  мазут 
жылытқыш  және  басқа  қондырғыларды  тазалауда  жойылатын  сұйық  отын  қалдығын 
қазандық  территориясында  сақтауға  тиым  салынады.  Олар  ошақтарға  немесе  арнайы 
орында жағылады. 
8.30  Күкіртті  мазутты  бумен  қыздыруға  болмайды  .  Мазутты  (күкірткіден  басқа) 
бумен қыздыру беттік тәсілмен қыздыратын қондырғы болмаған жағдайы жасалады. 
8.31  Мазут  паспортпен  қабылдануы  керек  ,  онда  мазуттың  саналы  көргіткіштері 
жазылады.  Мазутты  қабылдау  кезінде  паспорт  көргеткіштеріне  сәйкес  су  құрамы  және 

30 
қоспалар  құрамына  тексеріске  үлгі  алынады.  Температура,  қабылдау  тәсілі  мен  уақыты, 
көлемі мен сапасы журналға жазылады. 
8.32 Мазут металлды және темірбетонды резервуарда сақталу керек. Резервуардағы 
мойындық және басқа саңылаулар тығыз жабылу керек. 
Темірбетонды  және  металлды  резервуар,  басқа  қондырғылар  ҚР  СН  3.02-15-2003 
«Технологиялық  жобалау  нормалары.  Мұнай  және  мұнай  өнімі  қоймасы»  талаптарына  
жауап беру керек. 
Отынды резервуарға құю мазутты жоғары деңгейдегі саңылау арқылы жасалады. 
8.33  Сұйық  отынды  сақтау  үшін  барлық  қабылдау  қоймалары  мен  резервуаларға 
градуирленген  кестелер  құралған  ,  резервуалардың  күрделі  жөндеуінен  кейін  әрқашан 
жанартылып отырады. 
Кесте кәсіпорын басқарушысымен бекітіледі. 
8.34  Аударылатын  цистерналарда  бөтен  тұлғалар  болмау  керек.  Жұмыста  екі 
адамнан кем болмау керек. 
Резервуаларға шланг сүйық отынның ағысы болмайтын етін қойылады. 
Сүйық отынның ағызу пүнктінде жұмыс істеуде соққы  кезінде шоқ шығармайтын 
құрал қолданылу керек. 
Резервуарды тазалау мен толтыру күндүзгі уақытта жасалу керек. 
8.35 Бекітілген тәртіп бойынша жасалады: 
мазутөткізгіштер мен арматура сыртқы тексеру жылына бір рет; 
арматураның таңдаулы тексерісі – төрт жылда бір рет. 
8.36  Қазандыққа  берілетін  мазуттың  тұтқырлығы  аспау  керек:механикалық  және 
бумеханикалық фарсунка үшін - 2,5 
о
ВУ (16 мм
2
/с),бу және ратационды фарсунка үшін 6 
о
ВУ (44 мм
2
/с). 
8.37  Отын  сүзгілері  бастапқы  кедергісіне  (таза  күйінде)  қарағанда  50  %  асқанда 
есептік  жүктеме  кезінде  (булы  желдетумен,адам  қолымен  немесехимиялық  тәсілмен 
тазартылу керек. 
Тазалау  кезінде  сүзгі  торын  күйдіруге  болмайды.  Мазут  жылтқыштар  жылулық 
қуаты 30 % төмендегенде жылына бір рет тазаланады. 
8.38  Резервті  сорғылар,сүзгілер,жылтқыштар  жарамды  және  жұмысқа  дайын  болу 
керек. 
Резервті  автоматты  қосу  (РАК)  қондырғысының  әсерінен  резервті  сорғының 
қосылуын тексеру тәртіп бойынша айына бір рет жасалу керек. 
8.39 Құбырөткізгіштерді және қондырғыларды жөндеуге шығарғанда жұмыс істеп 
тұрған қондырғылардан сөндірулі, құрғатулы, буландырулы болу керек. 
Сөндірілген  отынөткізгіштердің  учаскілерінде  булы  немесе  басқа  «серіктері» 
ажыратылады. 
8.40  Мазут  резервуарын  іске  қосар  алдында  (0,5  м)  түбіндегі  отынның 
ылғалдылыққа талдау жасау үшін үлгі алынады және қазандыққа мазут жоғары сулы түрі 
түспеу үшін шаралар қолданады.  
8.41  Ысырмалар  мен  винтильдер  қолмен  ашылу  керек.  Олардың  ашылуына 
рычагтар мен соққы құралдарын қолдануға болмайды. 
8.42  Резервуарларды  табиғи  желдету  жолымен  отын  буынан  босату  керек, 
буландыру кезінде буөткізгіш және булы тармақтың сымы жерастында болу керек. 
8.43  Резервуар  ішін  жарықтандыру  үшін  жарылысқа  қарсыаккумуляторлы 
шамдарды қолданады, оны резервуарға кірерде қосады, шыққанда-ажыратады. 
8.44  Зиянды  газдар  және  зиянды  заттар  қалатын  резервуарлар  немесе 
қондырғыларға  пайдаланушы  персонал  ішіне  кіруге  зертхана  журналында  жазылатын 
«Мұнай  қоймаларына  және  жанармай  құятын  станцияларға  қызмет  көрсету  барысында 
өндірістік  қауыпсыздікке  қойылатын  талаптар»  сәйкес  зияндызаттар  мен  демалуға