139
арасындағы элементтер санына тең болады. Егер бұл өрнекте екі әртүрлі
типті көрсеткіш қарастырылса және олар әртүрлі массивке сілтесе амал
орындалғанда нәтижесі мағынасыз (түсініксіз) мән қайтарады.
Көрсеткіштерді салыстыру амалы қолданылады. Бұл <=, =, >=
операторлары көмегімен салыстырылады нәтижесінде false немесе true
мәндерін қабылдайды. Бұл мәнді шартты өрнектерде қолдануға болады
және бүтін типті айнымалыға меншіктетуге болады.
Көрсеткішті нөлмен салыстыруға болады. Егер нөлге тең болса, онда оның
ешқандай объектімен байланыспағанын білдіреді. Нөлді кезкелген типті
көрсеткішке меншіктетуге болады.
Көрсеткішті нәтижесі нөлге тең тұрақты өрнекпен салыстыруға болады.
Сол секілді void типті басқа көрсеткішпен де салыстыруға болады.
Көрсеткіштерді бір-біріне қосуға, бөлуге және көбейтуге болмайды.
Әдебиеттер
1. Керниган Б., Ритчи Д.,- Язык программирования Си. – М.: Финансы и
статистика, 1985 г.
2. Вирт Н. Алгоритмы и структуры данных: Пер. с анг.- М.: Мир, 1989 г.
3. Д.Кнут Искусство программирования для ЭВМ. Основные алгоритмы. М.:
Мир, 1976. 3.
4. Н.Культин., С/С++ в задачах и примерах – БХБ-Петербург, 2002 г.
5. Крис Паппас., Программирование на С и С++ - BHV, Киев, 2000 г.
6. Т. А. Павловская, А. Ю. Щупак С/С++ Структурное программирование:
Практикум- СПб.: Питер, 2005
7. Уэйт М . Язык Си. Руководство для начинающих: Пер. с англ. – М., Мир,
1988 г.
Практикалық жұмыс №8.
Тақырыбы: Структуралар. Бірігулер.
Сабақтың мақсаты: Мәліметтердің қосымша типтерімен жұмыс жасау
дағдыларын қалыптастыру.
Материалдар және құрылғылар: тақта, бор.
Жұмыстың мазмұны және орындалу тәртібі:
1. Тапсырманы орындау мысалын қарау.
2. Ретімен келесі тапсырмаларды орындау.
3. Орындалған практикалық жұмыс туралы есепті дайындау.
Тапсырманы орындау мысалы
Келесі өрістерден тұратын STBOAT структурасын беретін программа жазыңыз:
140
модель
тіркеу нөмірі
жасалған жылы
мотосағаттар саны
құны.
#include
#include
struct stboat
{
char szmodel 15;
char szserial 20;
int iyear;
long lmotor_hours;
float fsaleprice;
} stused_boat;
int main(void)
{
clrscr();
printf("\n Қайықтың моделін енгізіңіз- ");
gets (stused_boat. szmodel);
printf("\n Қайықтың тіркеу нөмірін енгізіңіз - ");
gets (stused_boat. szserial);
printf("\n Қайықтың жасалған жылын енгізіңіз - ");
scanf (“%d”, &stused_boat.iyear);
printf("\n Қозғалтқыштың жұмыс жасаған мотосағаттар санын енгізіңіз - ");
scanf (“%d”, &stused_boat. lmotor_hours);
printf("\n Қайықтың құнын енгізіңіз - ");
scanf (“%a”, &stused_boat. fsaleprice);
printf(“\n\n”);
printf("\n Қайық %s%d жылы дайындалған тіркеу нөмірі № %s, \n ", stused_boat.
szmodel, stused_boat. iyear, stused_boat. szserial );
printf("Орындалған мотосағатта %d р", stused_boat. lmotor_hours);
printf("%8.2f $ сатылды \n", stused_boat. fsaleprice);
puts("\Аяқтау үшін Enter басыңыз ");
getch();
return (0)
}
Студенттердің өз бетімен орындауға арналған тапсырмалары
1.
Келесі өрістерден тұратын DOC тип атаулы структураны сипаттаңыз:
Құжат жолының нөмірі;
Жол мәтіні.
Структураны анықтайтын айнымалыны S деп атаңыз.
141
2.
Мектеп мәліметтер қорына арналған ақпараттан тұратын BAZA тип атаулы
структураны сипаттаңыз:
Оқушының жеке нөмірі ;
ТАӘ;
Туған жылы;
Мекен-жайы.
Структураны анықтайтын айнымалыны Inf деп атаңыз.
3.
Топ оқушыларының геометриядан алған бағаларынан тұратын Geometr тип
атаулы структураны сипаттаңыз:
ТАӘ;
Тоғыз айда алған бағалары, бір айда ең көбі 20 баға.
Структураны анықтайтын айнымалыны Dig деп атаңыз.
4.
Қоймада 30 күннің орташа температурасы туралы ақпараттан тұратын Data тип
атаулы структураны сипаттаңыз:
Ай нөмірі;
Температура.
Структураны анықтайтын айнымалыны Zamer деп атаңыз. Структураға келесі
бастапқы мәндерді меншіктеңіз: ай аты «маусым», бірінші күннің температурасы
9,5.
5.
Пошта мәліметтер қорындағы газет-журналдарға жазылушылар туралы
ақпараттан тұратын Post тип атаулы структураны сипаттаңыз:
ТАӘ;
Мекен-жайы;
Газет-журналдар атауынан тұратын 10 жол.
Структураны анықтайтын айнымалыны G деп атаңыз. Өрістерге келесі мәндерді
меншіктетіңіз: ‘Петров И.В.’, ‘Мәскеу қ., Горький к., 5’, ‘Московский
комсомолец’, ‘Спорт’
6.
Достардың телефон-анықтамалығын сипаттайтын структуралар массивінен
тұратын программа құрыңыз. Онда мәліметтерді енгізуге, фамилиясы бойынша
телефон нөмірін іздеуге, «компьютер ойындарымен әуестенетін» барлық
абоненттерді есептеп, тізімін шығаруға болады. Структурада әрбір дос үшін келесі
мәліметтер берілген:тегі, аты, телефоны, хоббиі.
7.
Химиялық элементтер кестесін сипаттайтын программа құрыңыз. Онда
келесі мәліметтерді көрсетіңіз: атауы, символдық белгіленуі, атом массасы,
атомдық ядроның заряды, негізгі химиялық қасиеттер тізімі. Программа
көрсетілген символдық белгіленуіне байланысты химиялық элемент туралы
мәліметті шығаруды, ең үлкен массалы, ең кіші ядро заряды бар элементті табуды
орындауы қажет.
8.
Үй тұрғындары структурасы массивін сипаттайтын программа құрыңыз. Онда
әрқайсысы үшін келесі ақпараттар берілген: пәтер нөмірі, тегі, аты, жасы, 18
жастан асқан тұрғындар үшін қызмет түріне байланысты (оқу, жұмыс, зейнет) –
жұмыс орны және еңбек өтілі туралы, зейнеткерлер үшін зейнетке шыққан жылы
туралы жазба болуы керек. Программа мәліметтерді енгізуді, тұрғындар саны ең
Достарыңызбен бөлісу: |
