«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
332
Рис.1 Бурхан Булак.
Огромное количество больших и малых ручьев, стекающих с окрестных ледников, сливаются
в один бушующий поток, который стремительно несется к обрыву и срывается вниз с огромной
высоты, готовый мощным ударом разрушить все на своем пути.С грохотом разбивается вода о
каменные пороги и мириадами брызг орошает все вокруг и дальше уже тихо и умиротворенно
сливается с величественной рекой Корой. То тут, то там можно заметить маленькие радуги,
возникающие на фоне искрящейся в лучах солнца воды. Торжественная мощь и красота водопада
завораживают, и невозможно оторваться от созерцания этого чуда природы. Водопад имеет
интересную легенду. Местные жители хранят легенду навеянную историей - в давние времена здесь
жила женщина, у которой был единственный ребенок, которого звали
Бурхан. Мать души не
чаяла в своем сыне и желала, чтобы он выбрал себе в жены тихую послушную девушку. К ее
неудовольствию, Бурхан влюбился в Кору, гордую и своевольную красавицу. Разозлившись, мать
решила воспрепятствовать этому браку и воздвигла в скалах большой замок, в котором заперла
Бурхана. Но сердце юноши невозможно было усмирить, его любовь была так сильна, что он вырвался
из своей темницы и слился с красавицей Корой. Прошло очень много лет, но они всегда вместе, а
бедная мать оплакивает неразумный выбор своего сына и изливает свою печаль в виде небольшого
ручья, который находится неподалеку от водопада Бурхан-Булак и называется «Слезы матери» [3,40].
Река Бурхан-Булак является правым притоком Коры и состоит из четырех каскадов общей
высотой 168 метров. Впрочем, в зоне видимости находятся только три каскада, высота которых
оставляет 112 метров. Увидеть четвертый каскад удастся лишь забравшись вверх по горным тропам.
Водопад Бурхан-Булак великолепен в любое время года, но наиболее впечатляет он в июле, когда
начинается активное таяние ледников, и водопад предстает во всей своей мощи и величии.Зимой же
водопад замерзает, но, даже скованный льдом, представляет собой очень красивое зрелище.
Добраться до водопада совсем непросто, осталась одна дорога через Капальский Взвоз, основная
дорога была разрушена сильными дождевыми потоками в 2010
году. Дорога от города
Текели занимает не менее 5 часов по сложной петляющей горной дороге.
Литература:
1.Ильяс Джансугуров «Лето». Сборник произведений. Переизданный 1993г
2.В.К Леонтьев «Легенда о водопаде Бурхан Булак». Алматы, 2016г.
3.
http://silkadv.com/sites/default/files/Kazahstan/Priroda/Yzhnyi_Kazahstan/Almatinskay_oblast/Bu
rhan_Bulak_vdp/0_12_IMG_0072-min.JPG
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
333
Дәулен Мадина
5В011600- География
ҚазМемҚызПУ
Ғылыми жетекшісі: п.ғ.к., доцент К.А.Тлеубергенова
САРЫАРҚАНЫҢ ӨСІМДІК, ЖАНУАРЛАРЫ МЕН ТОПЫРАҚ ЖАМЫЛҒЫСЫНЫҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Аннотация. Основная особенность почвенно-растительного покрова региона Сарыарки состоит из
нескольких подзон со следующим ландшафтом: смешанные травы смешанных трав в обычной черноземе;
смешанная травяно-степная на юге; сухая степно-туманная степь на коричнево-розовых почвах; степная
ксерофитная трава-овсяница-степь; травяно-полынная пустыня в паровых и открытых почвах; солончаковый
полынь в пустыне. Почвы степной зоны, занимающей этот район, относятся к черно-бурым почвам. Степная
зона богата травянистыми растениями, а не другими зонами. Здесь преобладают серый, холостяк, стрельба,
мужская трава, ступор и слоновая кость. Особенность животных заключается в том, что все животные в
природных зонах Казахстана присутствуют в этом регионе.
Abstract. The main feature of the land cover of the Saryarka region consists of several subzones with the
following landscape: mixed grasses of mixed herbs in ordinary black soil; mixed grass-steppe in the south; dry steppe-
foggy steppe on brownish-pink soils; steppe xerophytic grass-fescue-steppe;grass wormwood desert in steam and open
soils; Salt wormwood in the desert. The soils of the steppe zone, which occupies this area, belong to the black-brown
soils. The steppe zone is rich in grassy plants, and not other zones. It is dominated by gray, bachelor, shooting, male
grass, stupor and ivory. The peculiarity of animals is that all animals in the natural zones of Kazakhstan are present in
this region.
Сарыарқа алабының
топырақ-өсімдік жамылғысының басты ерекшелігі төмендегідей
ландшафтысы өзгеше бірнеше подзоналардан тұруында. Олар төмендегідей болып бөлінеді:
кәдімгі қара топырақтағы қоңыржай-қуаң аралас шөпті селеулі дала; оңтүстік қара топырақтағы қуаң
аралас шөпті-селеулі дала; қоңыр-қызғылт топырақтардағы құрғақ селеулі-бетегелі дала; қызғылт
топырақтағы ксерофитті -аралас шөпті-бетегелі-селеулі дала; құба және ашық-құба топырақтардағы
астық тұқымдас шөпті-жусанды шөлейт; ашық-құба сортаң топырақтағы жусанды-сораңды
шөл.Аймақты алып жатқан дала зонасының топырағы қара және қызыл қоңыр топырақ типіне
жатады. Оңтүстікке қарай топырақтағы шірінді кеми түседі де, бірте-бірте куаң далаға тән қызғылт
күрең топырақка айналады. Бұл арада сортаң топырақты жерлер көбірек кездеседі, олар арнаулы
тыңайтқыштар мен ерекше күтімді кажет етеді. Қызғылт күрең топырақтың құнарлы жерлері егін
шаруашылығы үшін жарамды[1, 123б].
Дала зонасы басқа зоналадан гөрі шөптесін өсімдіктерге өте бай. Мұнда боз, бетеге, атқонақ,
еркек шөп, кермек, қаңбақ басым өседі. Ойпаң және ылғалды жерлерде, әсіресе өзен
жайылымдарында шалғынды өсімдіктер тараған. Шалғынды өсімдіктерден бидайық, қылқансыз
арпабас, шалғынды қоңырбас басым, аса ылғалды жерлерде қияқ пен құрақ өседі. Бидайық
шалғындарынан мол пішен алынады. Даланың оңтүстік бөлігінде негізгі өсімдіктермен қатар
жусанның кейбір түрлері өседі. Кей жерлерде бұлар тұтас үлескілерді алып жатады. Дала
өсімдіктерінің арасында дәрі-дәрмектік өсімдіктер де бар. Мысалы, жанаргүл, шайшөп, итмурын,
дәрілік валериан кездеседі. Жаз бойы даланың түрі үнемі өзгеріп отырады. Дала көктемде ғана қысқа
мерзімде алуан түрге бөленіп құлпырады. Шілдеде шөп қурап,сарғайып кетеді.
Қарқаралы аумағында Кешубай жотасынан Қалақтас аңғарымен бөлінген Қызылсораң тауы
жатыр. Солтүстіктен онтүстікке қарай 10 км-ге созылған, енді жері 7-8 км. Оңтүстікке қарай
біртіндеп аласаратын аласа тау жұрнағынан тұрады, абсолюттік биіктігі 1320 м. Қызылсораң ( Сурет
1) шөбі шүйгін мал жайылымы, атырабында Қарамола мен Қалақтас кыстаулар бар өлке. Қызыл
қоңыр топырағында мысыққұйрық, селеу т. б. шөптер, қараған, тобылғы сияқты бұталар өседі, ойпаң
жерлерінде тал аралас кайың кездеседі.
