Среднесрочной и долгосрочной основе методические рекомендации

6. 
Құжаттама 
1.  Психологиялық-педагогикадық  қолдау  қызметінің  болжалды  жұмыс 
жоспары. 
2.  Психологиялық-педагогикалық  қолдауға  мұқтаж  мүмкіндіктері  шектеулі 
балалар туралы мәліметтер. 
3.    Мүмкіндіктері шектеулі балалардың жеке даму картасы. 
4.   Серіктес ұйымдармен ынтымақтастық туралы шарттар. 
5. Психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің  жеке бағдарламалары, 
оқытудың жеке бағдарламалары (қажет болған жағдайда). 
6.    Мүмкіндіктері  шектеулі  балаларды  білім  беру  үдерісіне    қосу  барысы 
туралы статистикалық және сапалы есептер. 
7. Мүмкіндіктері шектеулі балалардыПсихологиялық-педагогикалық қолдау 
жүйесі бойынша әдістемелік және ақпараттық материалдар. 
8.  Жыл бойғы жұмыстың талдамасы. 
 
Нұсқаулықпен таныстырылды _______________________  қолы, дата 
 
№ ... жалпы білім беру мектебінің дефектолог мұғаліміне лауазымдық 
нұсқаулық    
1.  
Жалпы ережелер 
1.1. 
Осы  лауазымдық нұсқаулық  ҚР «Білім туралы» заңына,  ҚР Еңбек 
кодексіне  сәйкес  мектепке  дейінгі  тәрбиелеу  мен  оқыту,  жалпы  орта  және 
қосымша  білім  беру  жүйесінің  педагог  қызметкерлерінің  лауазымдарының 
үлгілік  біліктілік  сипаттамаларына  (ҚР  БҒМ  2009  жылғы  шілдедегі 
қосымшалармен  және  өзгерістермен  №338  бұйрығы),  Даму  мүмкіндіктері 
шектеулі  балаларға  психологиялық-педагогикалық  қолдауды  ұйымдастыру 
бойынша әдістемелік ұсынымдарға (ҚР БҒМ  2011 жылғы 12 желтоқсандағы № 
524 
бұйрығы) сәйкес әзірленген. 
 
1.2. 
Дефектолог 
мұғалім 
(олигофренопедагог, 
сурдопедагог, 
тифлопедагог)  қызметке  №  ...  ОБМ-інің  басшысының  бұйрығымен 
тағайындалатын және босатылатын мамандар санатына жатады.   
 
1.3. 
Дефектолог 
мұғалімПсихологиялық-педагогикалық 
қолдау  
қызметінің  аясында  (ары  қарай  ППҚ)  тікелей  инклюзивтік  білім  беруді 
үйлестірушіге немесе Қолдау қызметінің басшысына бағынады. 
 
1.4.
Дефектолог 
мұғалім 
Психологиялық-педагогикалық 
қолдау 
қызметінің  қызметкері  болып  табылады  және  онда  пәнаралық  негізде  жұмыс 
істейді.  
1.5. 
Дефектолог  мұғалім  қызметіне  «Дефектология»   мамандығы 
бойынша жоғары педагогикалық білімі бар маман тағайындалады.   
1.6. 
Дефектолог мұғалім   өз қызметінде  мына құжаттарды басшылыққа 
алады:    
-  
Баланың құқығы  туралы концепция; 
39 
 

- 
ҚР «Баланың құқығы туралы» заңы; 
- 
ҚР  «Даму  мүмкіндіктері  шектеулі  балаларға  психологиялық-
педагогикалық қолдау туралы» заңы;   
-  
ҚР  «Білім туралы заңы»; ҚР әлеуметтік және инклюзивтік білім беру 
мәселелері бойынша заңнамасы; 
- 
№ ... ОБМ-інің  жарғысы;  
- 
№  ...  ОБМ-інің  ішкі  еңбек  тәртібінің  ережелері;  №  ...  ОБМ-інің   
басшылығының бұйрықтары мен үкімдері; 
- 
еңбекті қорғау, қауіпсіздік ережелері және өрттен сақтану ережелері мен 
нормалары; 
- 
осы лауазымдық нұқсаулық; 
- 
еңбек шарты. 
1.7.  
Дефектолог мұғалім төмендегі мәселелерді білуі керек:  
- 
Қазақстан Республикасының Конституциясын; 
 
- 
БҰҰ балалар құқығы туралы конвенциясын; 
-  
Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»,  Кемтар  балаларды 
әлеуметтiк  және  медициналық-педагогикалық  түзеу  арқылы  қолдау  туралы», 
«Қазақстан  Республикасындағы  балалар  құқығы  туралы»  заңдарды  және 
инклюзивтік білім беру мәселелері бойынша басқа да нормативтік актілерді; 
- 
№  ...  ОБМ-інің  білім  беру  үдерісін  ұйымдастыруды  реттейтін  жарғы 
мен жергілікті актілерді; 
- 
кәсіптік және практикалық әрекеттер мәселелері бойынша нормативтік 
және әдістемелік құжаттар; 
- 
арнайы педагогика мен арнайы психологияны; 
- 
дефектологияның анатомиялық-физиологиялық клиникалық негіздерін; 
- 
дамуында   мәселелері бар балаларға  әр түрлі түзету көмегін көрсету 
бойынша заманауи әдіс-тәсілдерді; 
- 
баланың  зерделік,  сенсорлық  және  жүйкелік-психикалық  дамуындағы 
ауытқушылықтардың алдын алу мен түзетудің әдіс-тәсілдерін; 
- 
зерделік,  сенсорлық  дамуында  ауытқушылықтары  бар  балалармен 
жұмыс бойынша бағдарламалық-әдістемелік әдебиетті; 
- 
дефектологиялық ғылым мен практикадағы жаңа жетістіктерді. 
1.8. 
Дефектолог  мұғалімнің    жалақысы   оның  білімі  мен  біліктілік 
деңгейіне сәйкес есептеледі. 
1.9. 
Дефектолог  мұғалім  №  ...  ОБМ-інің   басшысының  бекіткен  18 
сағаттық  жұмыс  аптасынан  құрылатын  қалыпты  жұмыс  күні  түзімінде  кесте 
бойынша жұмыс істейді. 
2. 
Қызметтері 
 
Дефектолог мұғалімге   төмендегі қызметтер жүктеледі: 
2.1. 
Мүмкіндіктері  шектеулі  оқушылардың  зерделік  және  сенсорлық 
дамуындағы  ауытқушылықтардың  алдын  алуға,  өтеуге  және  түзетуге 
бағытталған түзете дамыту үдерісіне қатысу. 
40 
 

2.2. 
Мүмкіндіктері  шектеулі  балалардың  зерделік  және  сенсорлық 
дамуының  деңгейін,  әр  түрлі  генезді  ерекше  бұзылыстар  мен  кемшіліктердің 
құрылымын анықтау  үшін оларды тереңдете тексеру. 
2.3. 
Органикалық  мүмкіндіктері  бар  оқушылармен  жұмыста  сенсорлық, 
зерделік,  сөйлеу  тілдің  дамуындағы  ауытқушылықтарды  жеңу  мен  бұзылған 
атқарымды  өтеу  бойынша  апробацияланған  түзете  дамыту  әдістемелерін 
практикалық пайдалану. 
2.4. 
Балалардың дамуындағы ауытқушылықтар, оқушылардағы  зерделік, 
сенсорлық бұзылыстарды саралай диагностикалау және мүмкіндіктері шектеулі 
оқушыларға  көмек көрсетудің әдіс-тәсілдері  мәселелері бойынша ата-аналарға 
(олардың орындағы тұлғаларға), педагогтарға әдістемелік көмек көрсету және 
кеңес беру. 
 
3. 
Лауазымдық міндеттері 
 
 
Дефектолог мұғалімнің   міндеттері: 
 
3.1. 
Кәсіптік әрекетін өзінің құзыреттілігінің аясында жүргізу 
 
3.2. 
Мүмкіндіктері  шектеулі  оқушыларға  психологиялық  жайлы  және 
қауіпсіз  жағдай  тудыруға  көмектесу.  Түзете  білім  беру  үдерісінде 
оқушылардың өмірі мен денсаулығын сақтаумен қамтамасыз ету. 
 
3.3. 
Мүмкіндіктері шектеулі оқушыларды тексеру, олардың дамуындағы 
ауытқушылықтарының  құрылымы  мен  байқалу  айқындығын  анықтау,  тексеру 
нәтижелері  бойынша  тұжырымдама  жасау  және  оларды  рұқсат  етілетін 
көлемде  ата-аналарына және педагогтарға (оқушылар дамуындағы мәселелерде 
және оларды жеңуде  бағдарлау мақсатында) жеткізу. 
 
3.4. 
Түзету  жұмысының  міндеттерін,  формасын,  тәсілдерін  анықтау, 
бастапқы  зерделік  немесе  сенсорлық  бұзылыстардың  салдарынан  туындауы 
мүмкін  туынды  бұзылыстардың  алдын  алу,  оқушылардың  дамуындағы 
жүйкелік-психикалық  ауытқушылықтарды  жеңу,  зерделік  және  сенсорлық 
бұзылыстарды  барынша  түзетуге  бағытталған  жеке  даму  бағдарламасы 
аясындағы түзете дамыту жұмысын жүргізу. 
 
3.5. 
Балаларды  ПМПК-ке,  психологиялық,  медициналық  орталықтарға 
(қажет болған жағдайда) жіберу. 
 
3.6. 
Сабақ  өткізу  үшін  мүмкіндіктері  шектеулі  оқушыларды 
психофизикалық,  сенсорлық  және  зерделік  жағдайын,  олардың  жас  шамасын 
есепке ала отырып,  топтарды жинақтау. 
 
3.7. 
№  ...  ОБМ-інде  жүргізілетін  қолдау  үдерісі  мен  түзете  білім  беру 
үдерісінің  барлық  субъектілерінің  (әкімшілік,  педагогтар  ұжымы,  ата-аналар) 
және оқушылардың арасында делдал болу. 
 
3.8. 
Мүмкіндіктері  шектеулі  оқушылардыңзамануи  білім  беру 
кеңістігінде бейімделу жобаларын  жүзеге асыру саласындағы № ... ОБМ-інің 
болжалдық мүмкіндіктерін талдау. 
3.9. 
Болжау, жоспарлау және ұйымдастыру: 
41