Жоғары білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты

 

     Қазақстан Республикасы 

                       Үкіметінің 

             2016 жылғы «    » 

                  №       қаулысына 

                         4-қосымша 

 

Қазақстан Республикасы 

Үкіметінің 

2012 жылғы 23 тамыздағы 

№ 1080 қаулысымен 

бекітілген 

 

 

Жоғары білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты 

 

1. Жалпы ережелер 

 

1.  Осы  жоғары  білім  берудің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  стандарты 

(бұдан  әрі  –  стандарт)  «Білім  туралы»  2007  жылғы  27  шілдедегі  Қазақстан 

Республикасының  Заңына  сәйкес  әзірленді  және  білім  алушылардың  даярлық 

деңгейіне,  білім  беру  мазмұнына,  олардың  типтеріне,  түрлеріне  және  меншік 

нысандарына,  сондай-ақ  оқыту  тіліне  қарамастан,  жоғары  оқу  орындарында, 

оның  ішінде  әскери,  арнаулы  оқу  орындарында  (бұдан  әрі  –  ӘАОО)  білім 

алушылардың  оқу  жүктемелерінің  ең  кӛп  кӛлеміне  қойылатын  талаптарды 

айқындайды. 

Стандартта  «Білім  туралы»  Қазақстан  Республикасының  Заңына  сәйкес 

терминдер  қолданылады.  Оларға  қосымша  мынадай  терминдер  мен  олардың 

анықтамалары енгізілген: 

1)  жоғары  арнаулы  білім  –  нормативті  оқу  мерзімі  кемінде  4  жыл, 

теориялық  оқудың  кемінде  161  кредиті  және  кәсіби  практиканың  кемінде  

6  кредиті  міндетті  түрде  меңгерілетін,  тиісті  мамандық  бойынша  біліктілікті 

бере  отырып  мамандар  даярлауға  бағытталған  жоғары  білімнің  білім  беру 

бағдарламасы; 

2)  бакалавриат  –  білім  беру  бағдарламалары  тиісті  мамандық  бойынша 

«бакалавр»  дәрежесін  бере  отырып,  кадрлар  даярлауға  бағытталған  жоғары 

білім; 

3)  дескрипторлар  (descriptors)  –  студенттердің  жоғары  және  жоғары  оқу 

орнынан  кейінгі  білімнің  тиісті  деңгейінің  (сатысының)  білім  беру 

бағдарламаларын  аяқтағанда  игеріп  шығатын  білім,  білік,  дағды  және 

құзыретінің  деңгейлері  мен  кӛлемінің  сипаттамасы;  дескрипторлар  оқыту 

нәтижелеріне,  қалыптасқан  құзыреттерге,  сондай-ақ  кредиттерінің  жалпы 

санына (сынақ бірліктеріне) негізделеді; 

 

 

 

2 

4)  дипломдық  жұмыс  (жоба)  –  студенттің  және  курсанттың  (бұдан  әрі  – 

студент)  таңдалған  мамандық  саласындағы  ӛзекті  проблеманы  ӛз  бетінше 

зерделеу нәтижелерінің жинақталуы болып табылатын бітіру жұмысы; 

5)  жеке  оқу  жоспары  (бұдан  әрі  –  ЖОЖ)  –  үлгілік  оқу  жоспары  мен 

элективті  пәндер  каталогы  негізінде  эдвайзердің  кӛмегімен  студенттің  әр  оқу 

жылына арнап ӛзі құрастыратын оқу жоспары; 

6)  инклюзивті  білім  беру  –  ерекше  білім  беру  қажеттіліктері  мен  жеке-

дара  мүмкіндіктерін  ескере  отырып,  барлық  білім  алушылардың  білім  алуға 

тең қол жеткізуін қамтамасыз ететін процесс; 

7)  элективті  пәндер  каталогы  (бұдан  әрі  –  ЭПК)  –  зерттеу  мақсатын, 

қысқаша  мазмұнын  (негізгі  бӛлімдер)  және  зерттеуден  күтілетін  нәтижелерді 

(студенттердің  алатын  білімін,  іскерлігін,  дағдысы  мен  құзыреттерін)  кӛрсете 

отырып,  пәннің  қысқаша  сипаттамасын  қамтитын  таңдау  компоненттері 

бойынша барлық пәндердің жүйеленген аннотацияланған тізбесі; 

8) таңдау компоненті – жоғары оқу орны ұсынатын, пререквизиттері мен 

постреквизиттерін  есепке  ала  отырып  кез  келген  академиялық  кезеңде 

студенттердің  ӛздері  таңдай  алатын  оқу  пәндерінің  және  тиісті  кредиттердің 

(немесе академиялық сағаттардың) ең аз кӛлемінің тізбесі; 

9)  құзыреттер  –  студенттердің  оқыту  процесі  кезінде  алған  білімін, 

іскерлігін  және  дағдысын  кәсіптік  қызметте  практикалық  тұрғыдан  қолдана 

білу қабілеті; 

10) міндетті компонент – үлгілік оқу жоспарында белгіленген және білім 

беру бағдарламасы бойынша студенттер міндетті түрде оқитын оқу пәндерінің 

және тиісті кредиттердің ең аз кӛлемінің тізбесі; 

11) оқу жұмыс жоспары (бұдан әрі – ОЖЖ) – мамандық бойынша үлгілік 

оқу  жоспары  мен  студенттердің  жеке  оқу  жоспарлары  негізінде  білім  беру 

ұйымы дербес әзірлейтін оқу құжаты; 

12) үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – ҮОБ) – оқу мазмұнын, кӛлемін, 

ұсынылатын  әдебиетті  анықтайтын  және  білім  беру  саласындағы  уәкілетті 

орган 

бекітетін 

мамандықтың 

үлгілік 

оқу 

жоспарының 

міндетті 

компонентіндегі пәннің оқу құжаты; 

13) үлгілік оқу жоспары (бұдан әрі – ҮОЖ) – Қазақстан Республикасының 

жоғары  және  жоғары  оқу  орнынан  кейінгі  білім  мамандықтарының  жіктеуіші 

мен  осы  стандарт  негізінде  әзірленетін,  міндетті  компонент  пәндерінің  тізбесі 

мен кредиттердің ең аз кӛлемін және практиканың, қорытынды аттестаттаудың 

барлық  түрлерін  кӛрсете  отырып,  пәндер  циклі  бойынша  білім  беру 

бағдарламасының  құрылымы  мен  кӛлемін  регламенттейтін,  білім  беру 

саласындағы уәкілетті орган бекітетін оқу құжаты; 

14)  жоғары  оқу  орны  компоненті  (бұдан  әрі  –  ЖК)  –  мамандықтардың 

білім  беру  бағдарламасы  шеңберінде  игеру  үшін  ӘАОО  дербес  айқындайтын 

оқу пәндері мен кредиттердің тиісті кӛлемдерінің тізбесі; 

 

 

 

3 

15) кәсіптік құзыреттер – құқық қорғау органдары жүйесінде және тиісті 

лауазымда  кәсіби  қызметті  тиімді  жүзеге  асыру  үшін  қажетті  білімдер, 

шеберліктер мен дағдылар; 

16)  біліктілік  сипаттамалары  –  Қазақстан  Республикасы  Қорғаныс 

министрлігінің  жүйесінде  және  тиісті  лауазымда  кәсіптік  қызметті  тиімді 

жүзеге асыру үшін қажетті білімдер, шеберліктер мен дағдылар; 

17)  біліктілік  талаптары  –  ұлттық  қауіпсіздік  органдарының  жүйесінде 

және  тиісті  лауазымда  кәсіптік  қызметті  тиімді  жүзеге  асыру  үшін  қажетті 

білімдер, шеберліктер мен дағдылар. 

2.  Қазақстан  Республикасының  жоғары  оқу  орындары  (бұдан  әрі  – 

жоғары  оқу  орны)  жоғары  білімді  мамандар  (бакалаврлар  мен  дипломы  бар 

мамандар) даярлауды: 

1)  осы  стандартқа  және  жоғары  білім  мамандықтарының  үлгілік  оқу 

жоспарларына; 

2) Қазақстан Республикасының жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі 

білім мамандықтарының жіктеуішіне; 

3) академиялық күнтізбеге; 

4) студенттердің жеке оқу жоспарларына; 

5) мамандықтардың оқу жұмыс жоспарларына; 

6) пәндер бойынша оқу бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырады. 

ӘАОО бакалаврларды даярлауды: 

1)  ӘАОО-да  іске  асырылатын  білім  беру  бағдарламалары  бойынша 

мамандықтар мен біліктіліктер тізбесіне; 

2) осы стандартқа; 

3) мамандықтардың үлгілік оқу жоспарларына; 

4) пәндер бойынша үлгілік және оқу жұмыс бағдарламаларына; 

5) академиялық күнтізбеге сәйкес жүзеге асырады.  

3. Жоғары білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты: 

1) жоғары білім берудің және оқытудың мазмұнын айқындайды; 

2)  білім  алушылардың  оқу  жүктемесінің  ең  жоғары  кӛлеміне  және 

даярлау деңгейіне қойылатын талаптарды белгілейді. 

4. Стандарт талаптары: 

1) мамандықтардың үлгілік оқу жоспарларын; 

2) білім беру бағдарламаларын; 

3) мамандықтардың оқу жұмыс жоспарларын; 

4) студенттердің жеке оқу жоспарларын; 

5) пәндер бойынша оқу бағдарламаларын әзірлеу кезінде міндетті. 

5.  Жоғары  және  жоғары  оқу  орнынан  кейінгі  мамандықтар  жіктеуішіне 

сәйкес  азаматтар  бейіні  мамандықтар  тобында  мынадай  түрде  айқындалатын 

жоғары білім алады: 

1) «Білім» мамандықтар тобы бойынша – жоғары педагогикалық білім; 

2)  «Гуманитарлық  ғылымдар»  мамандықтар  тобы  бойынша  –  жоғары 

гуманитарлық білім; 

 

 

 

4 

3) «Құқық» мамандықтар тобы бойынша – жоғары заң білімі; 

4) «Ӛнер» мамандықтар тобы бойынша – жоғары ӛнертану білімі; 

5)  «Әлеуметтік  ғылымдар,  экономика  және  бизнес»  мамандықтар  тобы 

бойынша  –  жоғары  әлеуметтік-гуманитарлық  тиісінше  жоғары  экономикалық 

білім; 

6)  «Жаратылыстану  ғылымдары»  мамандықтар  тобы  бойынша  – жоғары 

жаратылыстану ғылыми білімі; 

7)  «Техникалық  ғылымдар  және  технологиялар»  мамандықтар  тобы 

бойынша – жоғары техникалық білімі; 

8)  «Ауылшаруашылық  ғылымдары»  мамандықтар  тобы  бойынша  – 

жоғары ауылшаруашылық білімі; 

9)  «Қызмет  кӛрсету»  мамандықтар  тобы  бойынша  –  қызмет  кӛрсету 

саласындағы жоғары білім; 

10) «Әскери іс және қауіпсіздік» мамандықтар тобы бойынша – әскери іс 

және қауіпсіздік саласындағы жоғары білім; 

11)  «Денсаулық  сақтау  және  әлеуметтік  қамсыздандыру  (медицина)» 

мамандықтар тобы бойынша – жоғары медициналық білім. 

6.  Жоғары  білімнің  білім  беру  бағдарламаларын  ведомстволық 

бағыныстылығына  және  меншік  нысанына  қарамастан,  бакалавриаттың  және 

жоғары  арнаулы  білімнің  тиісті  мамандықтары  бойынша  білім  беру  қызметін 

жүргізуге құқық беретін лицензиясы бар жоғары оқу орындары іске асырады. 

7.  «Білім  алушылардың  даярлық  деңгейіне  қойылатын  талаптар»  деген 

бӛлімде  оқытудан  күтілетін  нәтижелер  Дублин  дескрипторларының  бірінші 

деңгейі (бакалавриат) негізінде анықталады және құзыреттілік арқылы кӛрінеді. 

Оқыту  нәтижелері  бағдарламаның  барлық  деңгейінде,  сондай-ақ  жеке  пән 

модулінің деңгейінде сипатталады. 

Бірінші деңгейдегі дескрипторлар: 

1)  зерттеп  отырған  саладағы  алдыңғы  қатарлы  білім  элементтерін  қоса 

алғанда, осы сала бойынша білімі мен түсінігін кӛрсете білу; 

2) осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу; 

3)  дәйектемелер  құрастыру  және  зерттеп  отырған  саладағы 

проблемаларды шешу; 

4)  әлеуметтік,  этикалық  және  ғылыми  кӛзқарастарды  ескере  отырып, 

пайымдаулар  жасауға  қажетті  ақпарат  жинауды  және  интерпретациялауды 

жүзеге асыру; 

5)  ақпаратты,  идеяларды,  проблемаларды  және  шешімдерді  мамандарға 

да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын кӛздейді. 

8.  «Білім  беру  мазмұнына  қойылатын  талаптар»  деген  бӛлімде  жоғары 

білімнің мақсаты мен құндылығы, білім беру оқу бағдарламаларын меңгерудің 

нормативтік  мерзімдері,  типіне,  түріне  және  меншік  нысанына,  сондай-ақ 

оқыту тіліне қарамастан,жоғары оқу орындарында білім алушылардың міндетті 

меңгеруі тиіс мазмұн кӛлемі кӛрсетілген. 

 

 

 

5 

9.  «Оқу  жүктемесінің  ең  жоғары  кӛлеміне  қойылатын  талаптар»  деген 

бӛлімде  студенттің  оқу  жүктемесінің  кӛлемі  оның  оқу  жылы  ішінде  әр  пән 

немесе оқу жұмысының түрі бойынша игеретін кредиттерімен ӛлшенеді. 

10. Осы стандарт білім алушыларды даярлау деңгейіне және жоғары оқу 

орындарының  білім  беру  қызметіне  қойылатын  міндетті  талаптар  негізінде 

жоғары білімді ұсынуды кӛздейді. 

 

 

2. Білім алушыларды даярлау деңгейіне қойылатын талаптар 

 

11.  Жоғары  білім  беру  тиісті  мамандық  бойынша  «бакалавр»  дәрежесін 

және біліктілік бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған. 

ӘАОО-да  жоғары  білім  беру  тиісті  мамандық  бойынша  «бакалавр» 

дәрежесін және/немесе біліктілік бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған. 

12.  Жоғары  оқу  орны  бітірушісінің  негізгі  құзыреттері  жалпы 

білімділікке, 

әлеуметтік-этикалық 

құзыреттерге, 

экономикалық 

және 

ұйымдастыру-басқару  құзыреттеріне,  кәсіптік  құзыреттерге  қойылатын 

талаптар негізінде қалыптасады. 

ӘАОО-да 

оқыту 

нәтижелері 

кәсіби 

құзыретке 

(біліктілік 

сипаттамаларына, біліктілік талаптарына) сәйкес бітіруші құзыретінің моделіне 

сәйкес келуі тиіс.   

13.  Жалпы  білім  беретін  пәндер  (бұдан  әрі  –  ЖБП)  циклі  міндетті 

компонент пәндерінен тұрады және таңдау компоненттерін де қамтуы мүмкін. 

Базалық  пәндер  (бұдан  әрі  –  БП)  және  бейіндеуші  пәндер  циклдері  міндетті 

компонентжәне таңдау бойынша компонент пәндерін қамтиды. 

ӘАОО-да  ЖБП,  БП,  бейіндеуші  пәндер  циклдері  міндетті  және  жоғары 

оқу орны компоненті пәндерінен тұрады.   

14.  Міндетті  компонент  пәндерінің  тізбесі  үлгілік  оқу  жоспарымен 

айқындалады. Міндетті компонент пәндерінің кӛлемін азайтуға жол берілмейді.  

Бұл ретте техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білім 

базасында  жеделдетілген  оқыту  мерзімінде  қысқартылған  білім  беру 

бағдарламалары үшін рұқсат беріледі.   

15.  Таңдау  компоненті  нақты  ӛңірдің  әлеуметтік-экономикалық  даму 

ерекшелігі  мен  еңбек  нарығының  сұранысын,  нақты  жоғары  оқу  орнында 

қалыптасқан 

ғылыми 

мектепті, 

сондай-ақ 

білім 

алушының 

жеке 

қызығушылығын ескереді. 

Таңдау компоненті пәндерінің тізбесін жоғары оқу орны ӛзі анықтайды. 

ӘАОО-да  жоғары  оқу  орны  компоненті  кәсіби  құзыреттерге  (біліктілік 

сипаттамаларына,  біліктілік  талаптарына)  қойылатын  ӘАОО  талаптарының 

ерекшелігін, нақты ӘАОО-да қалыптасқан ғылыми мектептерді ескереді.  

16.  ЖБП  циклінің  кӛлемі  үлгілік  оқу  жоспарындағы  пәндердің  жалпы 

кӛлеміненкемінде  20  %-дан  аспайды  немесе  28  кредитті  құрайды.  Олардың                  

21  кредиті  міндетті  компонент  пәндеріне  тиесілі:  Қазақстанның  қазіргі  заман 

 

 

 

6 

тарихы, философия, қазақ (орыс) тілі, шетел тілі, ақпараттық-коммуникациялық 

технологиялар. 

Таңдау  компоненті  үлгілік  оқу  жоспарындағы  пәндердің  жалпы 

кӛлемінен  кемінде  9  кредитті  құрайды.  Мамандықтарға  байланысты  жоғары 

оқу орындары ӛз бетінше мына пәндерді қосады: экология және тұрақты даму, 

саясаттану,  әлеуметтану,  экономика  негіздері,  құқық  негіздері,  тіршілік 

қауіпсіздігі негіздері, мәдениеттану, ӛзін-ӛзі тану, психология.   

Бұл  ретте  жоғары  оқу  орындары  аталған  пәндер  бойынша 

интеграцияланған бағдарламалар әзірлей алады.  

Таңдау  компонентіндегі  пәндер  білім  алушылардың  бойында  ұлттық 

бірегейлік құзыреттіліктерін қалыптастыруға және «Мәңгілік ел» жалпыұлттық 

идеясын, жалпы мәдени дүниетанымды, қоғамдық қатынастарда әлеуметтенуді, 

сондай-ақ  ақпараттық-коммуникативтік,  креативті  және  инновациялық 

дағдыларды дамытуға бағытталуы қажет.  

ӘАОО-да  ЖБП  циклінің  кӛлемі  үлгілік  оқу  жоспарындағы  пәндердің 

жалпы  кӛлемінен  20  %-дан  аспайды  немесе  27  кредитті  құрайды.  Олардың 

кемінде  18  кредиті  міндетті  компонент  пәндеріне  және  жоғары  оқу  орны 

компонентіне  кемінде  9  кредит  тиесілі:  Қазақстанның  қазіргі  заман  тарихы, 

философия, қазақ (орыс) тілі, шетел тілі. 

17.  БП  цикліндегі  пәндер  кӛлемі  үлгілік  оқу  жоспарындағы  пәндердің 

жалпы кӛлемінің 55 %-ын немесе 69 кредитті құрайды, оның ішінде 20 кредит 

міндетті  компонент  пәндеріне  және  49  кредит  таңдау  компоненті  пәндеріне 

тиесілі. 

Бұл  ретте  таңдау  компоненті  кафедралардың,  жұмыс  берушілердің  және 

білім алушылардың ұсыныстары бойынша қалыптастырылады.  

ӘАОО-да  БП  циклі  пәндерінің  кӛлемі  үлгілік  оқу  жоспарындағы 

пәндердің  жалпы  кӛлемінің  55%-нан  аспайды  және  кемінде  70  кредитті 

құрайды, олардың ішінде кемінде 20 кредит міндетті компонент пәндеріне және 

кемінде 50 кредит жоғары оқу орны компонентіне тиесілі. 

18.  ӘАОО-ларды  қоспағанда,  БП  цикліндегі  міндетті  компонентке 

әрбіреуі  кемінде  2  кредит  кӛлемінде  «Кәсіби  қазақ  (орыс)  тілі»  және  «Кәсіби 

бағытталған шет тілі» пәндері енгізіледі.  

Кӛрсетілген  пәндер  бірлесіп  тілдік  және  тиісті  мамандық  бойынша 

бейінді кафедраларға жүктеледі. 

19.  Бейіндеуші  пәндер  цикліндегі  пәндер  кӛлемі  үлгілік  оқу 

жоспарындағы  пәндердің  жалпы  кӛлемінің  25%-ын  немесе  32  кредитті 

құрайды,  оның  ішінде 5 кредит  міндетті  компонент пәндеріне  және 27  кредит 

таңдау компоненті пәндеріне беріледі.  

ӘАОО-да  БП  циклі  пәндерінің  кӛлемі  үлгілік  оқу  жоспарындағы 

пәндердің  жалпы  кӛлемінің  кемінде  25%-ын  немесе  кемінде  32  кредитті 

құрайды, олардың ішінде кемінде 5 кредит міндетті компонент пәндеріне және 

кемінде 27 кредит жоғары оқу орны компонентіне беріледі.   

 

 

 

7 

20.  Оқытудың  қосымша  түрлері  міндетті  компоненттен  және  таңдау 

компонентінен тұрады. 

Міндетті компоненттің жалпы кӛлемі кемінде 14 кредитті құрайды және 

кӛлемі  8  кредит  «Дене  шынықтыру»  пәнінен  және  кемінде  6  кредит  кәсіби 

практикадан тұрады.  

Таңдау компонентінің кӛлемін білім алушылар мен жұмыс берушілердің 

ұсыныстары бойынша жоғары оқу орны ӛз бетінше анықтайды. 

ӘАОО-да  оқытудың  қосымша  түрлері  міндетті  компоненттен  және 

жоғары  оқу  орны  компонентінен  тұрады.  Міндетті  компонент  кӛлемі  кемінде 

14  кредитті  құрайды  және  кемінде  8  кредит  кӛлеміндегі  «дене  шынықтыру» 

пәнін  және  кемінде  6  кредит  кәсіби  практиканы  қамтиды.  Жоғары  оқу  орны 

компонентіне  әскери  тағылымдама  және/немесе  басқа  да  қосымша  оқыту 

түрлері  енгізіледі.  «Дене  шынықтыру»  пәнін  ОЖЖ-дағы  базалық  пәндер 

цикліне енгізуге жол беріледі.  

21.  Оқытудың  қосымша  түрлерінің  міндетті  компонентін  меңгеру 

мемлекеттік білім беру тапсырысы шегінде қамтамасыз етіледі. 

22.  «Ӛнер»,  «Әскери  іс  және  қауіпсіздік»,  «Ветеринария»,  «Денсаулық 

сақтау  және  әлеуметтік  қамсыздандыру  (медицина)»  топтары  бойынша 

жекелеген  мамандықтардың  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  осы  стандарттың 

79-тармағына  сәйкес  білім  беру  процесінің  аяқталғандығының  негізгі 

ӛлшемшарты  білім  алушылардың  теориялық  оқудың  129-дан  астам  кредитін 

меңгеруі болуы мүмкін.  

23.  Жоғары  білімнің  білім  беру  бағдарламасының  құрылымы  осы 

стандартқа 1-қосымшаға сәйкес келтірілген. 

ӘАОО-да  жоғары  білімнің  білім  беру  бағдарламасының  құрылымы  осы 

стандартқа 2-қосымшаға сәйкес келтірілген. 

24. Білім беру қызметін ұйымдастыру оқу процесін, білім беру мазмұнын 

жоспарлау,  оқу  сабақтарын  жүргізу  тәсілдерін,  студенттің  ӛзіндік  жұмысын, 

олардың  оқу  жетістіктерін  қорытынды  бақылау  нысандарын  таңдау  арқылы 

жүзеге асырылады. 

25.  Үш  тілде  білім  беру  бағдарламасын  енгізген  жоғары  оқу  орындары 

білім  беру  қызметін  жоспарлау  мен  ұйымдастыруды  үш  тілде:  оқыту  тілінде, 

екінші тілде және ағылшын тілінде жүзеге асырады.  

Бұл  ретте  оқу  пәндерінің  50  %-ын  оқыту  (қазақ  немесе  орыс)  тілінде,  

20  %-ын  екінші  тілде  (сәйкесінше  орыс  немесе  қазақ),  30  %-ын  ағылшын 

тілінде оқыту кӛзделуде.  

Үш тілде білім беру бағдарламасын енгізген ӘАОО-лар оқытуды үш тілде 

жүзеге  асырады:  қазақ,  орыс  және  ағылшын  тілдері.  Екі  тілде  білім  беру 

бағдарламасын  енгізген  ӘАОО-лар  оқытуды  екі  тілде  жүзеге  асырады:  қазақ 

және орыс тілдері. Бұл ретте әртүрлі тілдерде оқытылатын пәндердің пайыздық 

арақатынасын ӘАОО айқындайды. 

 

 

 

8 

26. Дуальді оқыту элементтерін енгізген жоғары оқу орындары білім беру 

қызметін  жоспарлау  мен  ұйымдастыруды  теориялық  оқыту  мен  ӛндірістегі 

практикалық дайындықты үйлестіру негізінде жүзеге асырады.  

Бұл  ретте  пәннің  оқу  материалының  40  %-ына  дейіні  тікелей  ӛндірісте 

(технологиялық 

процесс, 

шығармашылық 

қызмет 

процесі, 

қаржы-

экономикалық  процестер,  психологиялық-педагогикалық  процесс  және  т.б.) 

меңгерілуі тиіс екені кӛзделген.  

 

 

3. Білім беру мазмұнына қойылатын талаптар 

 

27.  Жоғары  білімнің  мақсаты  белгілі  бір  мамандық  бойынша  дербес 

жұмыс  жасау  үшін  жоғары  білімі  бар  мамандардың  сапасына  қойылатын 

заманауи  талаптарға  сай  келетін  білікті,  бәсекеге  қабілетті  кадрлар  даярлауды 

қамтамасыз ету болып табылады.  

28.  Кәсіптік  құзыреттер  ӘАОО-ны  қоспағанда,  жоғары  білімнің  әрбір 

мамандығы  бойынша  кәсіптік  стандарттар  негізінде  жұмыс  берушілердің 

талаптары мен қоғамның әлеуметтік сұранысын ескере отырып әзірленеді.  

29. Жоғары білім беру мазмұнында айқындалған негізгі құндылықтар: 

1) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік; 

2) құрмет; 

3) ынтымақтастық; 

4) ашықтық. 

30. Жалпы білімділікке қойылатын талаптар: 

1)  ойлау  мәдениеті  жоғары  және  дүниетанымы  кең  жоғары  білімді 

тұлғаның қалыптасуына ықпал ететін жаратылыстану ғылымдары (әлеуметтік, 

гуманитарлық, экономикалық) пәндері саласында базалық білімінің болуы; 

2)  заманауи  техниканы  қолдану  дағдысының  болуы,  кәсіби  қызмет 

саласында ақпараттық технологияларды қолдана білуі; 

3)  күнделікті  кәсіптік  қызметке  және  магистратурада  білім  алуды 

жалғастыруға қажетті жаңа білімді меңгеру дағдысының болуы. 

31. Әлеуметтік-этикалық құзыреттерге қойылатын талаптар: 

1) қоғамдық пікірге, дәстүрге, салтқа, қоғамдық нормаларға негізделетін 

әлеуметтік-этикалық  құндылықтарды  білу  және  ӛзінің  кәсіптік  қызметінде 

оларға сүйену; 

2)  іскерлік  этика  нормаларын  сақтау,  мінез-құлықтың  этикалық  және 

құқықтық нормаларын игеру; 

3) Қазақстан халқының дәстүрі мен мәдениетін білу; 

4)  әлемнің  басқа  халықтарының  дәстүрі  мен  мәдениетіне  толерантты 

болу; 

5) Қазақстанның құқықтық жүйесі мен заңнамасының негіздерін білу; 

6) ғылым және ғылыми ойлау туралы жалпы түсінігінің болуы; 

7) қоғамның әлеуметтік даму үрдістерін білу; 

 

 

 

9 

8) түрлі әлеуметтік жағдайларда саналы түрде дұрыс бағыт ұстана білу; 

9)  командада  жұмыс  істеуге  қабілетті  болу,  ӛзінің  кӛзқарасын  әдеппен 

дәлелдей алу, жаңа шешімдер ұсына білу; 

10) ортақ келісімге келе білу, ӛз пікірін ұжым пікірімен ұштастыра білу; 

11) кәсіби және тұлғалық тұрғыдан ӛсуге ұмтылу. 

32. Экономикалық және ұйымдастыру-басқару құзыреттеріне қойылатын 

талаптар: 

1)  экономикалық  білім  негіздерін  меңгеру,  менеджмент,  маркетинг, 

қаржы және т.с.с. жӛнінде ғылыми түсінігінің болуы; 

2)  экономиканы  мемлекеттік  реттеу  мақсаттары  мен  әдістерін, 

экономикадағы мемлекеттік сектордың рӛлін білу және түсіну. 

33. Ӛзгерістер мен белгісіздіктер серпінінің ӛсуі жағдайында әлеуметтік, 

экономикалық,  кәсіби  рӛлдердің  ауысуына,  географиялық  және  әлеуметтік 

ұтқырлыққа байланысты дайындыққа қойылатын талаптар: 

1)  заманауи  ақпараттық  ағынды  бағдарлай  білу  және  әлемдік 

экономикадағы  серпінді  түрде  ӛзгеріп  отыратын  құбылыстар  мен  процестерге 

бейімделе білу; 

2)  кәсіптік  қызметке  байланысты  түрлі  жағдайларда  икемді  және  ұтқыр 

болу; 

3)  белгісіздіктер  мен  қауіп-қатер  жағдайында  экономикалық  және 

ұйымдастыру сипатында шешімдер қабылдау дағдыларының болуы. 

34.  Жоғары  білім  мамандықтары  шеңберінде  жоғары  оқу  орны  Ұлттық 

біліктілік  шеңберіне,  кәсіптік  стандарттарға  сәйкес  және  Дублин 

дескрипторларымен  және  Еуропалық  біліктілік  шеңберімен  келісілген  әртүрлі 

білім беру бағдарламаларын ӛз бетінше әзірлейді.  

Білім беру бағдарламалары оқытудың нәтижесіне бағдарлануы тиіс. 

35.  Білім  беру  мазмұнының  құрылымы  білім  берудің  есептеу-ӛлшем 

құралдары: оқу жоспарлары мен бағдарламаларына, оқу жүктемесінің кӛлеміне, 

академиялық  кезеңдердің  ұзақтығына,  академиялық  сабақ  түрлеріне,  оқу 

материалының кӛлеміне қойылатын талаптарға сәйкес айқындалады. 

36. Білім беру қызметін жоспарлау мен ұйымдастыру оқу жоспарларының 

негізінде жүзеге асырылады. 

Оқу  жоспарлары  үлгілік  (ҮОЖ),  жеке  (ЖОЖ)  және  жұмыстық  (ОЖЖ) 

болып бӛлінеді. 

ӘАОО-да  оқу  жоспарлары  үлгілік  (ҮОЖ)  және  жұмыс  (ЖОЖ)  болып 

бӛлінеді.  

37.  ҮОЖ  осы  стандарт  негізінде  жоғары  білімнің  нақты  мамандықтары 

бойынша әзірленеді және оны білім беру саласындағы уәкілетті орган бекітеді. 

ҮОЖ-да  міндетті  компоненттің  әрбір  оқу  пәнінің  еңбекті  қажетсінуін 

және әрбір оқу қызметінің түрі (практика, мемлекеттік емтихандар, дипломдық 

жұмысты  жазу  және  қорғау)  кредитпен  айқындалады,  ал  оқу  пәндерінің  әр 

циклі бойынша таңдау компоненті кредиттердің жалпы санымен кӛрсетіледі. 

 

 

 

10 

ӘАОО-да  ҮОЖ-ны  білім  беру  саласындағы  уәкілетті  органмен  келісу 

бойынша  тиісті  мемлекеттік  органның  басшысы  бекітеді.  ҮОЖ-да  міндетті 

компоненттің  әрбір  оқу  пәнінің  еңбекті  қажетсінуі  және  оқу  қызметінің  әрбір 

түрі  (практикалар,  мемлекеттік  емтихандар,  диплом  жұмысын  жазу  және 

қорғау)  кредитпен  айқындалады,  ал  оқу  пәнінің  әрбір  циклі  бойынша  жоғары 

оқу орны компоненті кредиттердің жалпы санымен кӛрсетіледі.  

38. ӘАОО-ны қоспағанда,ҮОЖ-ға қосымша жыл сайын жоғары оқу орны 

таңдау компонентіндегі барлық пәндердің жүйеленген, аннотацияланған тізбесі 

болып табылатын элективті пәндер каталогын (ЭПК) әзірлейді. 

ЭПК-де әр оқу пәнінің пререквизиттері мен постреквизиттері кӛрсетіледі. 

ЭПК  студенттерге  элективті  оқу  пәндерін  баламалы  таңдау  мүмкіндігін 

қамтамасыз етуі тиіс. 

39.  Мамандық  бойынша  ҮОЖ  мен  ЭПК  негізінде  студент  эдвайзердің 

кӛмегімен  ЖОЖ  құрады.  ӘАОО-ларды  қоспағанда,  ЖОЖ  әрбір  студенттің 

жеке білім алу траекториясын айқындайды. 

ЖОЖ-ға  ҮОЖ-дан  міндетті  компонент  пәндері  және  оқу  қызметінің 

түрлері  (практикалар,  мемлекеттік  емтихан,  дипломдық  жұмысты  (жобаны) 

жазу және қорғау) және ЭПК-дан таңдау компоненті пәндері кіреді. 

40.  ӘАОО-ны  қоспағанда,ОЖЖ  оқу  жылына  мамандықтардың  ҮОЖ-ы 

мен  студенттердің  ЖОЖ-ы  негізінде  әзірленеді  және  оны  ғылыми  кеңестің 

шешімі негізінде білім беру ұйымының басшысы бекітеді. 

ӘАОО-ларда  ЖОЖ  оқу  жылына  мамандықтардың  ҮОЖ-ы  негізінде 

әзірленеді. 

ОЖЖ-да  оқу  жылында  оқытылатын  пәндер  тізбесі  және  олардың 

кредитпен  санағандағы  еңбекті  қажетсінуі,  оқытылу  реті,  оқу  сабақтарының 

түрлері  мен  бақылау  нысандары,  сондай-ақ  оқу  қызметінің  басқа  да  түрлері 

(практикалар,  мемлекеттік  емтихандар,  дипломдық  жұмысты  (жобаны)  жазу 

және қорғау) айқындалады. 

41.  ЭПК,  ЖОЖ  және  ОЖЖ-ның  нысанын,  құрылымын,  әзірлеу  және 

бекіту тәртібін жоғары оқу орны ӛзі айқындайды. 

ӘАОО-ларда  ОЖЖ  әзірлеу  және  бекіту  нысанын,  құрылымын,  тәртібін 

ӘАОО белгілейді. 

42.  Барлық  оқу  пәндерінің  мазмұны  үлгілік  және  оқу  жұмыс 

бағдарламаларымен (силлабус) айқындалады. 

43.  Үлгілік  оқу  бағдарламалары  (ҮОБ)  міндетті  компонент  пәндері 

бойынша  әзірленеді  және  оларды  білім  беру  саласындағы  уәкілетті  орган 

бекітеді. 

ӘАОО-ларда  ҮОЖ-ны  тиісті  мемлекеттік  органдардың  басшылары 

бекітеді.  

44.  Оқу  жұмыс  бағдарламалары  (силлабустар)  оқу  жоспарының  барлық 

пәндері бойынша әзірленеді және оларды жоғары оқу орны дербес бекітеді. Бұл 

ретте  оларды  міндетті  компонент  пәндері  бойынша  әзірлеу  ҮОБ  негізінде 

жүзеге  асырылады.  Оқу  жұмыс  бағдарламаларының  (силлабустардың) 

 

 

 

11 

нысанын,  құрылымын,  әзірлеу  және  бекіту  тәртібін  жоғары  оқу  орны  ӛзі 

айқындайды. 

45. Міндетті минимум мен жоғары оқу орны ұсынатын оқу жүктемесінің 

кӛлемі  шеңберінде алынған білім деңгейі бақылаудың әртүрлі  түрлері  арқылы 

қамтамасыз етіледі. 

46.  Студенттердің  оқу  жетістіктерін  бақылауды  және  олардың  оқу 

пәндері немесе модульдер бойынша білімін бағалауды оқу процесінің межелік 

кезеңдерінде  (әр  академиялық  кезең  мен  оқу  жылы  аяқталған  кезде)  Тіркеу 

(бӛлім,  сектор)  кеңсесі  ұйымдастырады  және  бақылау  мен  бағалау  оқытудың 

қорытынды нәтижесіне бағытталуы тиіс. 

47. Тіркеу кеңсесі білім алушылардың оқу жетістіктерінің тарихын есепке 

алады, ол студенттердің белгіленген үлгідегі транскриптінде кӛрсетіледі. 

Транскрипт  білім  алушыға  білім  алудың  кез  келген  кезеңінде  оның 

жазбаша ӛтініші негізінде беріледі. 

48.  Бітірушілердің  білімін,  іскерлігін,  дағдысын  және  құзыреттерін 

бақылау оларды қорытынды аттестаттау кезінде жүзеге асырылады. 

49. Жоғары оқу орны бітірушілерін қорытынды аттестаттау академиялық 

күнтізбеде  және  мамандықтардың  оқу  жоспарларында  кӛзделген  мерзімде 

ӛткізіледі. 

50. Қорытынды аттестаттаудың мақсаты бітірушінің теориялық деңгейін, 

қалыптасқан  кәсіби  құзыреттерін,  кәсіптік  мәселелерді  шешуге  дайындығын 

және  оның  дайындығының  білім  беру  бағдарламасы  мен  кәсіптік 

стандарттардың талаптарына сәйкестігін бағалау болып табылады. 

51.  Қорытынды  аттестаттау  мамандық  бойынша  мемлекеттік  емтихан 

тапсыру және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғау түрінде немесе мамандық 

бойынша  және  қосымша  екі  бейіндеуші  пән  бойынша  мемлекеттік  емтихан 

тапсыру түрінде жүзеге асырылады.  

Дипломдық  жұмысты  (жобаны)  қорғау  дипломдық  жұмысты  (жобаны) 

жазудан  және  қорғау  рәсімінен  тұрады.  Бұл  ретте  дипломдық  жұмыс  (жоба) 

бітірушінің  талдау  және  зерттеу  қабілеттерін  анықтау  және  бағалау  мақсатын 

кӛздейді. 

ӘАОО-ларда  қорытынды  аттестаттау  мамандық  бойынша  кешенді 

мемлекеттік  емтихан  тапсыру  және  дипломдық  жұмысты  (жобаны)  қорғау 

түрінде  немесе  мамандық  бойынша  және  қосымша  екі  базалық  және/немесе 

бейіндеуші пәндер бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру түрінде жүргізіледі. 

Дипломдық  жұмысты  (жобаны)  қорғау  дипломдық  жұмысты  (жобаны) 

жазудан  және  қорғау  рәсімінен  тұрады.  Бұл  ретте  дипломдық  жұмыстың 

(жобаның) мақсаты – бітірушінің талдау және зерттеу қабілеттіліктерін анықтау 

және бағалау. 

52. Жоғары оқу орны білім алушылардың теориялық дайындығының, оқу 

жетістіктерінің  деңгейін,  оқу  нәтижелерін  және  зерттеу-талдау  қабілеттерін 

ескере отырып, олардың қорытынды аттестаттау нысанын дербес айқындайды: 

мамандық  бойынша  мемлекеттік  емтихан  тапсыру  және  дипломдық  жұмысты 

 

 

 

12 

(жобаны) қорғау немесе мамандық бойынша және қосымша екі бейіндеуші пән 

бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру. 

ӘАОО  білім  алушылардың  мамандықтарын,  теориялық  дайындық 

деңгейлерін,  оқу  жетістіктерін,  оқыту  нәтижелерін  және  зерттеу-талдау 

қабілеттерін  ескере  отырып,  олардың  қорытынды  аттестаттау  нысанын дербес 

айқындайды:  мамандық  бойынша  мемлекеттік  емтихан  тапсыру  және  диплом 

жұмысын  қорғау  немесе  мамандық  бойынша  және  қосымша  екі  базалық 

және/немесе бейіндеуші пәндер бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру. 

53. Білім беру мазмұнын жоспарлауды, оқу процесін ұйымдастыру және 

жүргізу  тәсілін  жоғары  оқу  орны  кредиттік  оқыту  технологиясы  негізінде  ӛз 

бетінше жүзеге асырады. 

ӘАОО  оқыту  технологиясы  тиісті  уәкілетті  мемлекеттік  орган  бекіткен 

Әскери, арнаулы оқу орындарында оқу процесiн, оқу-әдістемелік және ғылыми-

әдістемелік  қызметті  ұйымдастыру  және  жүзеге  асыру  қағидаларымен  және 

Әскери,  арнаулы  оқу  орындарында  білім  беру  технологияларын  қолдана 

отырып оқу процесін ұйымдастыру қағидаларымен айқындалады. 

54.  Оқу  процесін  жоспарлау  кезінде  жоғары  оқу  орны  осы  стандартқа                  

3-қосымшаға  (бакалавриат  үшін)  және 4-қосымшаға  (жоғары  арнаулы  білім 

үшін),  ӘАОО  –  5-қосымшаға  сәйкес  бакалавриаттың  білім  беру 

бағдарламасының компоненттерін бӛлу нормаларын басшылыққа алады. 

55.  Білім  беру  бағдарламаларының  құрылымы  білім  беру  мазмұнын 

айқындайтын оқу жұмыстарының түрлерінен қалыптастырылады. 

56. Бакалавриаттың білім беру бағдарламасы: 

1)  жалпы  білім  беретін,  базалық  және  бейіндеуші  пәндер  циклдерін 

меңгеруден тұратын теориялық оқытуды; 

2)  оқытудың  қосымша  түрлері  –  кәсіптік  практиканың  түрлерін,  дене 

шынықтыруды, әскери дайындықты және т.б.; 

3) аралық және қорытынды аттестаттауды қамтиды. 

Бұл  ретте  бакалавриаттың  білім  беру  бағдарламалары  модульді  оқыту 

қағидаты бойынша құрылады. 

57.  Оқу  жұмысының  еңбекті  қажетсінуін  есепке  алу  оқытылатын 

материалдың  кӛлемі  бойынша  жүзеге  асырылады  және  оқытудың  нақты 

нәтижелеріне  қол  жеткізуге  қажетті  студенттер  мен  оқытушылардың  еңбек 

шығынының ӛлшем бірлігі болып табылатын кредиттермен ӛлшенеді. 

Кредиттер  білім  беру  бағдарламасының  жекелеген  пәндерінің 

және/немесе  модульдерінің  (элементтерінің)  шартты  «бағасын»  кӛрсетеді. 

Жалпы  еңбекті  қажетсіну  ұғымына  лекциялық,  практикалық  (семинарлық), 

зертханалық,  студиялық  сабақтар,  студенттердің  ӛзіндік  жұмысы,  курстық, 

есептік-графикалық 

жұмыстар 

(жобалар), 

кәсіптік 

практиканың, 

тағылымдамалардың барлық түрлері, қорытынды аттестаттауға дайындық және 

одан ӛту кіреді. 

58.  Теориялық  оқытудың  жалпы  еңбекті  қажетсінуі  оқытылатын  оқу 

пәндерінің тізбесімен анықталады. 

 

 

 

13 

59.  Оқу  процесін  кредиттік  оқыту  технологиясы  бойынша  ұйымдастыру 

кезінде әр оқу пәнінің кӛлемі кредиттің бүтін санын құрауы тиіс. Бұл ретте пән, 

әдетте, кемінде 3 кредит кӛлемімен бағаланады. 

Ерекше жағдайда пәнді 2 кредитпен бағалауға жол беріледі.  

ӘАОО-ларда  әрбір  пән  кӛлемі  кредиттердің  тұтас  санын  құрайды  және 

пәндерді 1 кредитке бағалауға жол беріледі.  

60.  Дене  шынықтыруды,  тілдік  пәндерді  қоспағанда,  әрбір  оқу  пәні 

қайталанбайтын бір атауға ие болуы тиіс.  

ӘАОО-ларда  пәндерді  бірнеше  академиялық  кезеңдер  ішінде  меңгеруге 

жол беріледі.  

61.  Білім  алушылар  әрбір  оқу  пәнін  бір  академиялық  кезеңде  меңгеріп, 

оны  аяқтаған  соң  емтихан  нысанындағы  қорытынды  бақылауды  тапсырады. 

Кәсіби  практиканың  барлық  түрлері,  курстық  жұмыстар  (жобалар)  бойынша 

қорытынды  бақылау  білім  алушылардың  оқу  жұмысының  аталған  түрлерін 

қорғау түрінде ӛткізіліп, белгіленген бағалар шкаласы бойынша бағаланады. 

ӘАОО-ларда  курсанттар  әрбір  пәнді  оқуды  аяқтағаннан  кейін  емтихан 

нысанында  қорытынды  бақылау  тапсырады.  Егер  пән  екі  және  одан  да  кӛп 

академиялық  кезеңнен  тұрса,  әрбір  академиялық  кезең  аяқталғаннан  кейін 

емтихан  нысанында  аралық  бақылау  ӛткізіледі.  Кәсіби  практикалардың, 

курстық  жұмыстардың  (жобалардың),  әскери  тағылымдамалардың  барлық 

түрлері қорғау арқылы бағаланады.  

62. Оқу жоспарларының барлық нысандарында оқу жоспарындағы әрбір 

пәнге  тиісті  әріптік  және  сандық  таңбалар  түрінде  кодтың  берілуін 

қарастыратын пәндерді кодтаудың бірыңғай жүйесі қолданылады. 

63.  Жоғары  оқу  орындарының  білім  беру  бағдарламалары  мен  оқу 

жоспарларына  қолданыстағы  заңнаманың  нормаларын  іске  асыратын  пәндер 

міндетті түрде кіреді.  

64.  Бакалавриатта  білімді  меңгерудің  нормативтік  мерзімі  4  жылды, 

жоғары арнаулы білім беруде (мамандық) – 5 жылды құрайды. 

ӘАОО-ларда  жоғары  білімді  меңгерудің  нормативтік  мерзімі  кемінде  

4 жылды құрайды.  

65.  Жоғары  білімнің  білім  беру  бағдарламасын  меңгерген  және  

қорытынды  аттестаттаудан  табысты  ӛткен  тұлғаларға  осы  стандартқа  

6-қосымшаға  сәйкес  тиісті  мамандық  бойынша  «бакалавр»  дәрежесі  немесе 

біліктілік  және  қосымшасы  (транскрипт)  бар  мемлекеттік  үлгідегі  диплом 

беріледі. 

Жоғары  оқу  орны  бітірушіге  дипломға  жалпыеуропалық  қосымша 

(Diploma Supplement) бере алады. 

ӘАОО-ларда  жоғары  білімнің  білім  беру  бағдарламасы  бойынша  оқуды 

бітірген  адамдарға  «бакалавр»  дәрежесі  және/немесе  біліктілік  және 

қосымшасы (транскрипт) бар мемлекеттік үлгідегі диплом беріледі.  

ӘАОО  бітірушіге  дипломға  жалпыеуропалық  қосымша  (Diploma 

Supplement) бере алады. 

 

 

 

14 

4. Оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар 

 

66. Студенттің оқу жүктемесінің кӛлемі оның оқу жылы ішінде әрбір оқу  

пәні  немесе  оқу  жұмысының  түрі  бойынша  меңгеретін  кредит  санымен 

ӛлшенеді. 

ӘАОО-ларда  курсанттың  ӛзіндік  жұмысы  оқытушының  жетекшілігімен, 

оның ішінде аудиториялық сабақтар түрінде жүргізіледі.  

67. ОПҚ-ның оқу жүктемесін жоспарлау кредитпен немесе аудиториялық 

оқу сабақтарының кестесі бойынша немесе оқу жұмысының басқа түрлері үшін 

жеке  бекітілген  график  бойынша  оқытушының  студентпен  байланыс 

жұмысының уақытын білдіретін академиялық сағаттармен жүзеге асырылады. 

68.  Аудиториялық  жұмыстың  бір  академиялық  сағаты  50  минутқа  тең. 

Студиялық, зертханалық, сондай-ақ дене шынықтыру сабақтары бұдан ӛзгеше, 

онда  бір  академиялық  сағат  тиісінше  студиялық  сабақтар  үшін  –  75  минутқа 

немесе  зертханалық  сабақтар  мен  дене  тәрбиесі  сабақтары  үшін  100  минутқа 

тең. 

Практиканың,  студенттерді  қорытынды  аттестаттаудың  барлық  түрлері 

үшін бір академиялық сағат 50 минутқа тең. 

ӘАОО-ларда барлық оқу сабақтарының түрлеріне, практикалардың және 

қорытынды  аттестаттаулардың  барлық  түрлеріне  қатысты  бір  академиялық 

сағат кемінде 40 минутты құрайды. 

69. Оқу жұмысының кӛлемін жоспарлау кезінде бір кредит: 

1)  семестр  түріндегі  академиялық  кезең  бойында  студенттің 

аудиториялық жұмысының; 

2) кәсіптік практика кезеңіндегі студенттің оқытушымен жұмысының; 

3) студенттің дипломдық жұмысты (жобаны) жазу және қорғау бойынша 

жұмысының; 

4)  студенттің  мамандық  бойынша  мемлекеттік  емтиханға  дайындық  пен 

оны тапсыру бойынша жұмысының 15 академиялық сағатына тең екенін ескеру 

қажет. 

70.  Студенттің  оқу  жүктемесі  академиялық  сағаттардың  ұзақтығымен 

және оқу жұмыстарының түрлері үшін академиялық сағатпен ілесе жүретін оқу 

сағаттарының кӛлемдерімен (50 минуттық байланыс сағаттары) анықталады. 

Аудиториялық  жұмыстың  бір  академиялық  сағаты  40,  50,  75  немесе  

100  минутқа  тең  болуы  мүмкін.  Студенттің  аудиториялық  жұмысының 

академиялық  сағаттары  тиісті  СӚЖ  сағаттарының  санымен  толығады, 

осылайша бір кредитке студенттің семестр түріндегі академиялық кезеңінің бір 

аптасындағы жиынтық оқу жүктемесі 3 сағатқа тең болады. 

Дәрістермен  практикалық  (семинар)  сабақтар  кезіндегі  студенттің 

оқытушымен  жұмысының  байланыс  сағаттары  жиынтығында  әр  байланыс 

сағаты 2 сағат СӚЖ-бен қамтамасыз етіледі. 

Дене шынықтыру сабақтары қосымша СӚЖ сағаттарымен қамтылмайды. 

 

 

 

15 

Практиканың  әрбір  академиялық  сағаты  (оқу  практикасынан  басқа) 

студенттің  қосымша  жұмысының  тиісті  оқу  сағаттарымен  толықтырылады: 

педагогикалық практика үшін – 1 сағат, ӛндірістік практика үшін – 4 сағат. 

Қорытынды аттестаттаудың әр академиялық сағаты дипломдық жұмысты 

(жобаны)  жазу  және  қорғау  бойынша  студенттің  оқытушымен  байланыс 

жұмысының  немесе  мемлекеттік  емтиханға  дайындық  және  оны  тапсыру 

бойынша  студенттің  оқытушымен  жұмысының  бір  сағаты  (50  минут)  болып 

табылады.  Студентті  қорытынды  аттестаттаудың  әрбір  академиялық  сағаты  

6 сағаттық СӚЖ-бен қамтамасыз етіледі. 

71.  Оқу  жылы  академиялық  кезеңдерден,  аралық  аттестаттау  кезеңінен, 

практикалардан,  тағылымдамалармен  каникулдан  тұрады.  Соңғы  курста  оқу 

жылына қорытынды аттестаттау кезеңі қосылады. 

72. Оқу жылының жалпы ұзақтығы 36 аптадан кем болмауы тиіс. 

73.  ӘАОО-ны  қоспағанда,  академиялық  кезең  ұзақтығы  15  апта болатын 

семестрден,  немесе  ұзақтығы  10  апта  болатын  триместрден,  немесе  ұзақтығы  

7-8 апта болатын тоқсаннан тұрады. 

Жоғары  оқу  орны  академиялық  кезеңнің  нысанын  және  оған  қоса  оны 

ұйымдастырудың біріктірілген нысанын да дербес анықтайды. 

74.  Әрбір  академиялық  кезең  ұзақтығы  1  аптадан  кем  болмайтын 

студенттерді аралық аттестаттау кезеңімен аяқталады. 

75.  Аралық  аттестаттау  кезеңінде  барлық  оқытылған  пәндер  бойынша 

қорытынды  бақылау  жүргізіліп,  ағымдағы  үлгерім  бағалары  (ағымдағы  және 

межелік  бақылаулар  нәтижелері  бойынша  орташа  арифметикалық  бағалар) 

ескеріле отырып, пәндер бойынша қорытынды бағалар шығарылады. 

Пән  бойынша  қорытынды  бағада  ағымдағы  үлгерім  бағасының  үлесі  

60 %-дан, ал қорытынды бақылау бағасының үлесі 30 %-дан кем болмауы тиіс. 

ӘАОО-ларда  пән  бойынша  қорытынды  бағада  ағымдағы  үлгерімді 

бағалау  үлесі  кемінде  60  %-ды,  ал  қорытынды  бақылауды  бағалау  үлесі  

кемінде 40 %-ды құрауы тиіс. 

76.  Бітіруші  курсты  қоспағанда,  студенттерге  оқу  жылы  ішінде  кемінде 

екі рет жалпы ұзақтығы кемінде 7 аптаны құрайтын каникул беріледі.  

ӘАОО-ларда  курсанттарға  каникулдар  бітіруші  курсты  қоспағанда,  оқу 

жылының  ішінде  кемінде  2  рет  беріледі,  оның  жалпы  ұзақтығы  кемінде  

6 аптаны құрауы тиіс. 

77. 

Кәсіптік 

практика 

жоғары 

білім 

берудің 

кәсіптік 

оқу 

бағдарламасының 

міндетті 

компоненті 

болып 

табылады.  Ол 

оқу, 

педагогикалық, ӛндірістік, дипломалды және т.б. болып бӛлінеді. 

Практикалардың  ұзақтығы  студенттің  практика  кезіндегі  30  сағатқа  тең 

апта  бойғы  (5  күндік  жұмыс  аптасы  кезінде  күніне  6  сағат)  нормативті 

жұмысын  есепке  ала  отырып,  аптамен  анықталады.  Апта  санын  шығару  үшін 

практиканың  кредитпен  есептелген  кӛлемі  тиісті  практика  түрінің  оқу 

сағатымен  есептелген  еңбек  қажетсінуіне  кӛбейтіледі  және  студенттің  апта 

бойғы жұмысының ұзақтығына, яғни 30 сағатқа бӛлінеді. 

 

 

 

16 

Практиканың  1  кредитінің  еңбекті  қажетсінуі  оқу  практикасы  үшін  

15  сағатты  (50  минуттан),  педагогикалық  практика  үшін  30  сағатты  

(50  минуттан),  ӛндірістік  практика  үшін  75  сағатты  (50  минуттан)  құрайды.  

1 кредитке келетін практиканың ұзақтығы аптамен есептегенде оқу практикасы 

үшін 0,5 аптаны, педагогикалық практика үшін 1 аптаны, ӛндірістік практика, 

тағылымдамалар үшін 2,5 аптаны құрайды. 

78.  Студенттерді  қорытынды  аттестаттауды  аптамен  жоспарлау  

54  сағатқа  тең  студенттің  апта  бойғы  жұмысының  нормативті  уақытына  

(6 күндік жұмыс аптасы кезінде СӚЖ-ді қоса есептегенде күніне 9 сағат) қарай 

анықталады. 

Қорытынды аттестаттаудың 1 кредиті 105 (15х7) сағатқа тең, яғни 2 апта. 

Олардың ішінде 15 сағаты студент пен оқытушының байланыстағы жұмысына, 

ал 90 сағаты СӚЖ-ге арналады. 

Мамандық  бойынша  мемлекеттік  емтиханға  дайындалуға  және  оны 

тапсыруға 1 кредит, яғни 2 апта бӛлінеді. 

Дипломдық  жұмысты  (жобаны)  жазуға  және  қорғауға  2  кредит,  яғни 

тиісінше 4 апта бӛлінеді. Бұл ретте 2 кредитке дипломдық жұмысты (жобаны) 

ресімдеу мен қорғау кіреді. Дипломдық жұмысты (жобаны) орындау процесінің 

ӛзі  алдын  ала  кәсіптік  практика  барысында  және  теориялық  оқытудың  соңғы 

кезеңінде жүзеге асырылады. 

79.  Білім  алушылардың  (бітіруші  курсты  қоспағанда)  қосымша  оқу 

қажеттіліктерін  қанағаттандыру  үшін,  оқу  жоспарларындағы  академиялық 

қарызды  немесе  айырмашылықты  жою  үшін,  игерген  кредиттерін  ӛз  жоғары 

оқу орнында міндетті түрде қайта тапсыра отырып басқа жоғары оқу орнында 

оқу  пәндерін  оқып-үйрену,  үлгерімнің  орташа  балын  (GPA)  кӛтеру  үшін,  екі 

дипломды  білім  беру  шеңберінде  аралас  мамандықты  меңгеру  үшін  ұзақтығы 

кемінде 6 апта жазғы семестр енгізілуі мүмкін. 

Бұл  ретте  академиялық  қарызды  немесе  оқу  жоспарларындағы 

айырмашылықты жою және қосымша оқу ақылы негізде жүзеге асырылады

. 

ӘАОО-ларда (бітіруші курсты қоспағанда) курсанттардың қосымша оқуға 

қажеттіліктерін  қанағаттандыру,  академиялық  қарыздарын  немесе  оқу 

жоспарларындағы  айырмашылықтарды  жою,  оқу  пәндерін  басқа  жоғары  оқу 

орнында  оқу,  үлгерімнің  орташа  балын  жоғарылату  үшін  ұзақтығы  кемінде  

4 апта жазғы семестр енгізілуі мүмкін.   

80.  Бакалавриат  бағдарламалары  бойынша  оқудың  аяқталуының  негізгі 

ӛлшемшарты  білім  алушының  теориялық  оқу  бойынша  кемінде  129  кредитін, 

сондай-ақ практиканың кемінде 6 кредитін игеруі болып табылады. 

Жекелеген  мамандықтардың  ерекшеліктеріне  қарай  (жоғары  арнаулы 

білім  беру  бағдарламаларын  қоса  алғанда)  білім  беру  процесінің 

аяқталғандығының негізгі ӛлшемшарты ретінде студенттің: 

1) «Ӛнер» тобы бойынша – теориялық оқудың 160-180 кредитіне дейін; 

2)  «Әскери  іс  және  қауіпсіздік»  тобы  бойынша  –  теориялық  оқудың  

170-190 кредитіне дейін; 

 

 

 

17 

3)  «Ветеринария»  тобы  бойынша  –  теориялық  оқудың  160  кредитіне 

дейін; 

4) «Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамсыздандыру (медицина)» тобы 

бойынша – теориялық оқудың 190-224 кредитіне дейін игеруі болып табылады. 

Бұл  ретте  жоғары  оқу  орны  іске  асырылатын  білім  беру 

бағдарламаларының  ерекшеліктеріне  қарай  игеруге  қажетті  кредиттер кӛлемін 

арттыра алады. 

Бакалавриаттың  білім  беру  бағдарламасын  мерзімінен  бұрын  меңгеріп, 

оған  қойылатын  талаптарды  орындаған  жағдайда,  студентке  оқу  мерзіміне 

қарамастан «бакалавр» дәрежесі беріледі. 

81. Техникалық және кәсіптік немесе орта білімнен кейінгі немесе жоғары 

білім  негізінде  жылдамдатылған  оқу  мерзіміндегі  қысқартылған  білім  беру 

бағдарламалары  бойынша  оқуға  түскен  білім  алушылар  үшін  кредиттер  саны 

мен  білім  беру  бағдарламасының  қажетті  кӛлемін  жоғары  оқу  орны  білім 

туралы  құжат  иегерінің  алдыңғы  білім  деңгейінің  бейінін,  негізгі  және  кәсіби 

құзыреттерін ескере отырып дербес анықтайды. 

82. Техникалық және кәсіптік немесе орта білімнен кейінгі немесе жоғары 

білім  базасында  жылдамдатылған  оқу  мерзіміндегі  қысқартылған  білім  беру 

бағдарламалары бойынша білім алушы: 

1)  жоғары  оқу  орны  есептеп,  транскриптіне  міндетті  түрде  енгізетін 

алдыңғы білімде меңгерген пререквизиттеріне қарай ӛзінің жеке оқу жоспарын 

құрастырады;  

2)  тиісті  мамандық  бойынша,  бірақ  алдыңғы  білім  деңгейін  ескере 

отырып,  қолданыстағы  білім  беру  бағдарламасы  негізінде  жоғары  оқу  орны 

дербес  анықтайтын  жеке  оқу  мерзіміне  және  білім  беру  бағдарламасының 

кӛлеміне ие болады.  

83.  Семестр  түрінде  ұйымдастырылған  бір  академиялық  кезең  ішінде 

күндізгі  оқыту  нысанында  білім  алушы  18-21  кредитті  меңгереді.  Сырттай 

немесе  кешкі  оқыту  нысанының  білім  алушысына  жоғары  оқу  орны  ең  аз 

кредит  кӛлемін  белгілейді,  бұл  ретте  тиісінше  оның  оқу  мерзімі  кӛбейеді. 

Сырттай оқу нысаны техникалық, кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары 

білім беру негізінде ғана жүзеге асырылады. 

ӘАОО-ларда  семестр  түрінде  ұйымдастырылған  бір  академиялық  кезең 

ішінде күндізгі оқу нысанының курсанты бітіруші курсты қоспағанда, кемінде 

18 кредитті меңгереді. Кешкі немесе сырттай оқу нысанындағы білім алушыға 

ӘАОО кредиттердің аз санын белгілейді, бұл ретте оның оқу мерзімі тиісінше 

кӛбейеді.  

84. Жоғары оқу орны білім беру қызметін тиісті материалдық-техникалық 

базамен,  білікті  профессорлық-оқытушылық  құраммен,  кітапхана  қорымен, 

Интернетке және басқа да ақпараттық ресурстарға қол жеткізумен, қаладан тыс 

жерлерден  келген  студенттерді  жатақханамен  және  студенттерді  қолдаудың 

басқа да қызметтерімен қамтамасыз етеді. 

 

 

 

18 

85. Жоғары оқу орнының материалдық-техникалық базасы қолданыстағы 

санитариялық қағидаларға сәйкес болуы тиіс.   

86.  Жоғары  оқу  орны  әрбір  студентті  мамандығының  бейініне  сәйкес 

кәсіптік практикалар базасымен қамтамасыз етеді. 

87.  Жоғары  оқу  орнының  кадрлық  құрамына  қойылатын  талаптар  білім 

беру  қызметін  лицензиялау  кезінде  қойылатын  біліктілік  талаптарымен 

айқындалған. 

Жоғары  оқу  орнының  оқытушысы  оқу  жоспарлары  мен  оқу 

бағдарламаларының талаптарын сақтай отырып, оқу сабақтарын ұйымдастыру 

мен ӛткізудің тәсілдері мен нысандарын еркін таңдауға құқылы. 

88.  Ақпараттық  және  оқу-әдістемелік  қамтамасыз  етуге  қойылатын 

талаптар: 

Жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыру әрбір студенттің 

ақпараттық  ресурстар  мен  кітапхана  қорына  еркін  қол  жеткізуі,  барлық 

модульдер,  пәндер,  оқу  жұмысының  барлық  түрлері  –  практикумдар,  курстық 

және  дипломдық  жобалау,  кәсіптік  практика,  студенттің  ӛзіндік  жұмысы 

бойынша әдістемелік құралдар мен ұсынымдардың, сондай-ақ кӛрнекі құралдар 

мен аудио - және бейнематериалдардың болуы арқылы қамтамасыз етіледі. 

Жоғары 

оқу 

орны 

студенттердің 

электронды 

кітапханаларда 

орналастырылған  халықаралық  дереккӛздерін  қоса  алғанда  оқу,  ғылыми, 

ақпараттық базаларға қол жеткізуін қамтамасыз етеді. 

89. Білім алушылардың зерттеу қызметіне қойылатын талаптар. 

Студенттердің  зерттеу  жұмыстары  оқу  процесінің  жалғасы  және 

тереңдетілуі  болып  табылады  және  тікелей  кафедраларда,  зертханаларда, 

ғылыми,  конструкторлық  және  жоғары  оқу  орындарының  жобалық 

бӛлімшелерінде, 

студенттердің 

ғылыми-техникалық 

бірлестіктерінде 

(конструкторлық  және  ӛзге  де  бюролар,  орталықтар,  ғылыми-зерттеу 

институттары және т.б.) ұйымдастырылады. 

 

______________________________________