28
4 Қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімі
4.1
Ғылыми-зерттеу зертханасында жұмыс істеу кезіндегі
қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау
Нұсқауларды
цехтар,
бөлімшелер,
қондырғылар,
бөлімдер,
зертханалар, шеберханалар және т.б. басшылары әзірлейді, еңбекті қорғау
және қауіпсіздік техникасы қызметімен, сондай-ақ кәсіпорында немесе
ұйымда белгіленген тәртіпке сәйкес басқа қызметтермен келісіледі және
кәсіподақ комитеті мен бас инженер (директордың ғылыми жұмыс жөніндегі
орынбасары) бекітеді. Цехтердің, бөлімшелердің, қондырғылардың,
бөлімдердің, зертханалардың, шеберханалардың және т.б. жұмыс
орындарында нұсқаулықтардың болуын олардың басшылары қамтамасыз
етеді.
Оқыту орындарында бақылау-оқыту машиналарын пайдалана отырып
білімін тексеру кезінде комиссия құрамы 2 адамнан құралған оқу
бағдарламасының әдіскері және цехтың, бөлімшенің, қондырғының,
зертхананың, шеберхананың немесе басқа да өндірістік учаскенің өкілі болуы
мүмкін. Білімді машинамен тексеруге арналған бақылау бағдарламаларына
еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы қызметінің басшысы және цех,
бөлім, зертхана, шеберхана және т. б. бастығы (бастықтың орынбасары) қол
қояды.
Осы зертхананың қызметкерлері үшін мышьяк қосындыларымен
жұмыс істеу қауіпсіздігі бойынша тұрақты нұсқаулық міндетті. Еңбекті
қорғау органдарымен келісілген нұсқаулық көрінетін жерде ілінуі тиіс.
Негізгі міндеті қызметкерлердің, осы қызмет —қауіпсіздік техникасы
бойынша инженерлер — жүргізу болып табылады ескерту, ұсыным және
бақылау шараларын, ықпал ететін мәселелерді шешу. Олар кәсіпорынның
барлық объектілерін тәуліктің кез келген уақытында тексеруге, өндіріс,
цехтар, зертханалар бастықтарына қауіпсіздік техникасы ережелерін бұзудың
орын алған кемшіліктерін жою туралы нұсқамалар мен нұсқаулар беруге,
жұмыскерлердің өміріне немесе денсаулығына қауіп төнген жағдайда
цехтардың (қондырғылардың, аппараттардың) жұмысын тоқтатуға құқылы.
Қауіпсіздік техникасы қызметі басшысының немесе қауіпсіздік техникасы
жөніндегі инженердің нұсқамалары кәсіпорынның бас инженері ғана
жойылуы немесе өзгертілуі мүмкін.
Химиялық зертхананың үй - жайларында отты қолдана отырып жөндеу
жұмыстарын (газ және Электрмен дәнекерлеу жұмыстары) тек қана
әкімшіліктің рұқсатымен ғана меңгерушінің келісімі бойынша жүргізуге
болады. күзет бастығы, еңбекті қорғау бөлімінің бастығы немесе техника
қауіпсіздігі жөніндегі инженер.
29
4.2 Өндірістік үй-жайлар мен жұмыс орындарына қойылатын
жалпы санитариялық-гигиеналық талаптар
Стандарт микроклимат көрсеткіштеріне және жұмыс аймағының
ауасындағы зиянды заттардың рұқсат етілген мөлшеріне қойылатын жалпы
санитарлық-гигиеналық талаптарды белгілейді. Жұмыс аймағының ауасында
зиянды заттардың рұқсат етілген құрамына қойылатын талаптар олардың
орналасуына қарамастан жұмыс орындарына (өндірістік үй-жайларда, тау-
кен қазбаларында, ашық алаңдарда, көлік құралдарында және т.б.)
қолданылады.
Табиғи жарықтандырусыз және биологиялық әсері бойынша табиғи
жарықтандыруы жеткіліксіз өндірістік ғимараттарды, үй-жайларды және
олардың жекелеген аймақтарын (учаскелерін) жобалау кезінде мынадай
қосымша санитарлық-гигиеналық талаптарды қарастыру керек.
Сонымен қатар, өндірістік процестердің ерекшелігін, өрт қауіпсіздігін
және жарықтандыруға қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптарды есепке
ала отырып, жарықтандырудың ең жақсы жағдайларын қамтамасыз ету,
еңбек өнімділігін арттыру, қызмет көрсету ыңғайлылығын қамтамасыз ету
мақсатында жүргізілуі тиіс.
4.3 Техникалық іс-шараларды орындау дәйектілігі
Жұмыс орнын дайындау кезінде көрсетілген тәртіппен мынадай
техникалық іс-шараларды орындау қажет:
- қажетті ажыратуларды жүргізу және коммутациялық аппаратураның
қате немесе өздігінен қосылуына кедергі келтіретін шаралар қабылдау;
- қол жетектерінде және коммутациялық аппаратураны қашықтықтан
басқару кілттерінде тыйым салатын плакаттарды ілу. Қажет болған жағдайда
ток өткізгіш бөліктерді қоршау керек;
- тасымалды жерге қосу;
- жерге қосу керек ток өткізгіш бөліктердегі кернеудің болмауын
тексеру.
Егертасымалды жерге тұйықтауды жұмыс орнының аймағына
кірмейтін ток өткізгіш бөліктерге жақын қою жоспарланса, онда олардың
қоршауын кернеу мен жерге тұйықтаудың болмауын тексергенге дейін
орнату керек;
- жерге тұйықтау құралдарын орнату (жерге тұйықтау пышақтарын
қосу, сөндірілген ток өткізгіш бөліктерге тасымалды жерге тұйықтау)
кернеудің болмауын тексергеннен кейін және ажыратушы коммутациялық
аппараттардың жетектерінде "жерге тұйықтау" плакаттарын ілу;
- қажет болған жағдайда жұмыс орындарын немесе кернеу астында
қалған ток өткізгіш бөліктерді қоршау және қоршауларда қауіпсіздік
плакаттарын ілу. Жергілікті жағдайларға байланысты ток өткізгіш бөліктер
