26 Атыс қаруына шолу
№ 29 тақырыптық баяндама
Флоркин, Әбен және Каримова
Ашық аспандағы қара бұлттар 27
ие болу және оны ұстауға жарамды рұқсатты көрсету қажет (ҚР, 2000a, r.
86
).
Рұқсат алғаннан кейін қару иелері, төмендегі шарттарды орындауы
тиіс:
• қаруды алғаш рет алған болса, ІІМ әзірлеген бағдарламаға сәйкес атыс
қаруын ұстау бойынша жаттығудан өтуі (ҚР, 1998, 15.4 бабы);
• қаруларын ІІМ жүргізетін ресми дерекқорда тіркеу;
• қаруларды сейфтік жәшікке, металдан жасалған шкафқа немесе
лицензияланған қаруға басқа адамдар қол жеткізе алмайтын өзге сақтау
құралына қою (ҚР, 2000a, r. 91);
• иелігіндегі қарулардың ұрлануы немесе жоғалуы туралы хабарлау (ҚР,
2000
a, r. 101); және
• рұқсат қағаздарын уақытында жаңартып отыру
29
.
Қазақстан заңы азаматтарға қысқа оқпанды бытыралы мылтықтарға
30
;
автоматты оқ жаудыруға арналған қару-жарақтарға; басқа зат сияқты
жасырылған қаруларға; бронядан өтетін, өртегіш немесе жарылатын
оқтарға, сондай-ақ бас жағында қуысы бар оқ-дәрілерге
31
; және қауіпсіздік
талаптарына сай келмейтін патрондарға ие болуға тыйым салады (ҚР,
1998
, 7-бап)
32
. Жоғарыда айтылғандай автоматты қару-жарақтарға тыйым
салынғанымен, жартылай автоматты рұқсат берілетіні не берілмейтіні
түсініксіз, дегенмен бұл қару түрі қару-жарақ дүкендерінде кездеседі
33
.
Коллекция жиюшылар иелігіндегі қарулар істен шығарылуы тиіс (ҚР,
2000
a, r. 47). Қару-жарақ иесі атыс қаруын түрлендірсе, ол лицензиядан
айырылуы мүмкін (ҚР, 1998, 19-бап).
Құқық қорғау және қару-жарақтарды жинау
Қазақстан үкіметі соңғы он жылда атыс қаруы мен жеңіл қару-жарақтардың
орасан санын жинады. БҰҰ-ның іс-әрекеттер бағдарламасын қолдану
аясында Қазақстанның ұлттық есептерінде берілген ақпаратқа сәйкес
құқық қорғау органдары 60 мың-ға жуық қару-жарақ жинап, 20 мың-нан
астамын 2003–2009 жылдар аралығында жойған (4-ші кестені қараңыз).
Елдегі халықтың қолындағы қару-жарақ саны аз болғанын ескергенде бұл
28 Атыс қаруына шолу
№ 29 тақырыптық баяндама
Флоркин, Әбен және Каримова
Ашық аспандағы қара бұлттар 29
4-ші
к
ест
е
БҰҰ
Іс-әреке
ттер
бағдар
лам
асын
орындауға
қатысты
ұлттық
есептер
де
хабар
ланған
Қа
зақстандағы
қар
у-ж
арақ
жинау
шаралары
, 2003–2009
Ме
мл
еке
т қо
лданған
шаралар
Қар
у-ж
арақ түрі
Жыл
Жылдар
дың
бар
лығы
есептелгенде
2003
2004
2005
2006
2007
2009
Тәркіл
енген және
жиналған қар
у-ж
арақтар
ҰҚК
ІІМ
ҰҚК
ІІМ
Ав
тома
ттық
қар
у-
жарақт
ар
9
27
13
15
Құрама
қар
у-жарақт
ар
42
33
50
Га
з
қар
у-жарақт
ары
1
549
1
118
1
1
249
Үйде
жағдайларында
жасалған
қар
у-жарақт
ар
354
344
4
244
Аңшы
және
шо
лақ
қар
у-
жарақт
ар
137
Пист
оле
тт
ер
мен
рев
ольв
ер
лер
22
467
372
2
354
Иір
ойықты
қар
у-
жарақт
ар
(түрі
б
еймәлім)
18
10
Мылтықт
ар
мен
карабиндер
706
532
435
Тегіс
ойықты
қар
у-
жарақт
ар
10
400
7
195
21
6
231
Тәркіл
енген және
жиналған қар
у-
ж
арақтар
дың жиынтығы
13
731
9
607
8
616
жоқ
2
305
34
259
Ерікті түр
де
тапсырылған қар
у-
ж
арақтар
Га
з
қар
у-жарақт
ары
1
270
989
761
Үй
жағдайларында
жасалған
қар
у-жарақт
ар
95
82
82
Иір
ойықты
қар
у-
жарақт
ар
717
618
636