ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ
ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
170
жасалған адам саудасының құрбандарының
(40,8%) және еңбекпен (37,5%) қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандары көптеген бөлігі сонымен бірге
секс-жұмыскерлермен және мигранттармен
жұмыс істейтін Үкіметтік емес ұйымдардың
көмегімен анықталған және сауалнамаға жауап
берген. Жыныстық
қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандары соны-
мен бірге Арнайы тері-венерологиялық диспан-
серлерде (15,5%) және ЖИТС орталықтарында
(14,1%), анықталған, ал еңбекпен қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандары осы жерлерде анықталмаған.
Жыныстық қанаушылық мақсатымен
жасалған
адам саудасының құрбандарының және
еңбекпен қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының
құрбандарының аздаған
бөлігі сонымен бірге Кәмелетке толмағандарды
бейімдеу орталықтарында және ішкі істер
бөлімдерінде (полиция учаскелері) анықталған.
ЖЫНЫСТЫҚ ЖӘНЕ ЕңБЕКПЕН
ҚАНАуШЫЛЫҚ МАҚСАТЫМЕН ЖАСАЛҒАН
АДАМ САуДАСЫНЫң ҚҰрБАНДАрЫНЫң
АрАСЫНДАҒЫ ДЕМОГрАФИЯЛЫҚ
МӘЛіМЕТТЕр БОйЫНША
АйЫрМАШЫЛЫҚТАр
17-кесте жыныстық қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандарының
негізінен орыс (36,6%), қазақ (21,1%), өзбек
(15,5%) және басқа ұлт (12,7%) өкілдері болғанын
көрсетеді, ал еңбекпен қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандары
негізінен өзбек (37,5%), қазақ (25,0%) және
орыс (18,8%) ұлттарының өкілдері болған. Басқа
этникалық топтар да жыныстық және еңбекпен
қанаушылық
мақсатымен жасалған адам
саудасының құрбандарының ішінде болған,
бірақ олардың үлесі аз болған.
Сонымен бірге 17-кесте жыныстық және
еңбекпен қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының құрбандарының жас топтарын
көрсетеді. Жыныстық қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандарының
көптеген бөлігі 15 – 17 жаста (31,0%) және 18 – 21
жаста (46,5%) болған, ал еңбекпен қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
16-кесте. Адам саудасының құрбандарына сауалнама жүргізілген қала және орын
Жыныстық қанаушылық
мақсатымен жасалған
адам саудасының
құрбандары
Саны=71
Еңбекпен қанаушылық
мақсатымен жасалған
адам саудасының
құрбандары
Саны=32
Саны
%
Саны
%
Сауалнама жүргізілген қала
Астана
14
19,7
9
28,1
Алматы
24
33,8
12
37,5
Карағанды
8
11,3
1
3,1
Шымкент
11
15,5
9
28,1
Өскемен
10
14,1
0
0,0
Атырау
0
0,0
1
3,1
Көкшетау
4
5,6
0
0,0
Сауалнама жүргізілген орын
Үкіметтік емес ұйымдар құрған адам саудасының
құрбандарына арналған паналар
13
18,3
16
50,0
Үкіметтік емес ұйымдар
29
40,8
12
37,5
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу
орталықтары
2
2,8
3
9,4
Арнайы тері-венерологиялық диспансерлер
11
15,5
0
0,0
ЖИТС орталықтары
10
14,1
0
0,0
Ішкі істер бөлімдері, полиция учаскелері
6
8,5
1
3,1
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
171
құрбандарының жасы ересек жастар арасын-
да, бірақ олардың көптеген бөлігі 18 -21 жаста
(21,9%) және 22 -25 жаста (31,3%) болған.
17-кесте. Жыныстық және еңбекпен
қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының құрбандарының
демографиялық мәліметтері
Жыныстық
қанаушылық
мақсатымен
жасалған адам
саудасының
құрбандары
Саны=71
Еңбекпен
қанаушылық
мақсатымен
жасалған адам
саудасының
құрбандары
Саны=32
Саны
%
Саны
%
Ұлты
Қазақтар
15
21,1
8
25,0
Қырғыздар
6
8,5
1
3,1
Тәжіктер
2
2,8
2
6,3
Өзбектер
11
15,5
12
37,5
Орыстар
26
36,6
6
18,8
Украиндар
2
2,8
1
3,1
басқа
9
12,7
2
6,3
Жас топтары
7-10 жас
0
0,0
3
9,4
11-14 жас
1
1,4
3
9,4
15-17 жас
22
31,0
5
15,6
18-21 жас
33
46,5
7
21,9
22-25 жас
8
11,3
10
31,3
26+ жас
7
9,9
4
12,5
Білім деңгейі
Аяқталмаған
орта білім (< 9
сынып)
19
27,9
12
41,4
Аяқталған орта
білім
29
42,6
11
37,9
Жоғары білім
20
29,5
6
20,7
Сөз соңында, 17-кесте
жыныстық қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандарымен (27,9%)
салыстырғанда,
еңбекпен қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының құрбандарының (41,4%)
аяқталмаған орта білімді (<9 сынып) болу
ықтималдығы жоғарырақ болғанын көрсетеді.
Алайда әрбір жыныстық қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандарының
төртіншісі аяқталмаған орта білімді болған.
Еңбекпен қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының құрбандарымен (сәйкесінше
37,9% және 20,7%) салыстырғанда, жыныстық
қанаушылық мақсатымен жасалған адам
саудасының құрбандарының аяқталған орта
білімді (42,6%) және жоғары білімді (29,5%) болу
ықтималдығы сәл жоғары болған.
ЖЫНЫСТЫҚ ЖӘНЕ ЕңБЕКПЕН
ҚАНАуШЫЛЫҚ МАҚСАТЫМЕН ЖАСАЛҒАН
АДАМ САуДАСЫНЫң ҚҰрБАНДАрЫНЫң
АрАСЫНДАҒЫ үйДЕН КЕТу ТурАЛЫ
ШЕШіМ БОйЫНША АйЫрМАШЫЛЫҚТАр
18-кесте жыныстық және еңбекпен қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандарының арасындағы үйден кеткен
кездегі жасына қатысты айырмашылықтарды
көрсетеді. Еңбекпен қанаушылық мақсатымен
жасалған адам саудасының құрбандарымен
салыстырғанда, жыныстық қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандарының (22,4%) үйден 11-14 жаста
және 15-17 жаста (53,1%) кету ықтималдығы
жоғарырақ болған. Жыныстық қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандарына қарағанда, еңбекпен қанаушылық
мақсатымен жасалған адам саудасының
құрбандары үйден әртүрлі жастарда кеткен, ал
еңбекпен қанаушылық мақсатымен жасалған
адам саудасының құрбандарының 14,3% үйден
7-10 жаста кеткенін, ал олардың 23,8%– 15-
17 жаста және 38,1% – 18-21 жаста кеткенін
мәлімдеген.
18-кесте. Жыныстық және еңбекпен
қанаушылық мақсатымен жасалған адам
саудасының құрбандарының үйден кет-
кен кездегі жасы және кедейлік деңгейі
Жыныстық
қанаушылық
мақсатымен
жасалған адам
саудасының
құрбандары
Саны=71
Еңбекпен
қанаушылық
мақсатымен
жасалған адам
саудасының
құрбандары
Саны=32
Саны
%
Саны
%
Үйден кеткен кездегі жасы
7-10 жас
0
0,0
3
14,3
11-14 жас
11
22,4
2
9,5
15-17 жас
26
53,1
5
23,8
18-21 жас
9
18,4
8
38,1
22-25 жас
2
4,1
1
4,8
26-29 жас
0
0,0
1
4,8
30+ жас
1
2,0
1
4,8
Кедейлік
жағдайында
өскен және
өмір сүрген
42
59,2
17
53,1
