Қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп

218 

қабілетін  қалыптастырып,  оларды  жүйелік  байланыстар  мен  заңдылықтарды  табуға  итеріп, 

нəтижесінде – өздерінің кəсіби потенциалдарының қалыптасуына жол ашады. 

Білім  берудің  саласында  "Электрондық  оқулықтарды"  пайдалану  оқушылардың,  танымдық 

белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылыкпен 

еңбек етуіне жағдай жасайды. Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын 

немесе  оқулықгы  пайдалану  казіргі  заман  талабын  канағаттандырмайды.  Сондықтан  қазіргі 

ақпараттандыру  қоғамында  бұл  оқулықтарды  пайдаланбай  алға  жылжу  мүмкін  емес.  Соның 

нəтижесінде оқушылардың пəнге деген қызығушылығы артып, шығармашылықпен жұмыс жасауына 

кең  мүмкіндік  ашылды.  Оқу  материалдарын  ұтымды  игерудегі  электронды  оқу  кұралдарының 

атқаратын  рөлі  зор.  Онда  пəндегі  теориялық  тақырыптар  кеңінен  беріліп  түсіндіріледі.  Теориялық 

материалдарды  графикалық  иллюстрация  түріндегі  əртүрлі  суреттер,  сұлба  тəсілдер  арқылы 

толықтырып  отырса,  онда  теориялық  білімді  оқып,  көзбен  көріп,  түйсініп  жəне  оны  мида  бекіту 

үрдістері бір уақытта өтіп отырады да материалды қорыту үрдісі ұғымды болады [4].  

Бүгінде  электронды  оқулық  дайындау  тəсілдері  көп.  Алайда  мұғалім  үшін  материалдарды  жиі 

алмастыру, тест тапсырмаларын жаңарту, есептерді деңгейлеп күрделендіру үшін бөлімдер бойынша 

электронды  оқулық  жасауда HTML-тілі  ыңғайлы  болғандықтан  да  ғылыми  жұмыста  осы  тіл 

мұғалімдерге  ұсынылды. HTML тілінде  формалар  құру,  гиперсілтемелерді  суретке  жəне  мəтінге 

қолдана  білуді,  көлденең  сызықтарды Web-парағына  қолдануды  жəне  сырғымалы  жолдарды 

ұйымдастыруды, сүзгілеуді Web-парағындағы мəтінге жəне суретке қолдануды оқып үйрену барлығы 

да материалдарда қамтылып, мысалдармен бекітілді.  

Қорыта  айтқанда  заман  талабына  сай  болу  үшін  асқан  жылдамдықпен  дамып  келе  жатқан 

инновациялық  технологиялардың  мүмкіндіктерін  оқу  үрдісінде  қолдана  отыра,  оқушылардың 

бойында  біліммен  қатар  тəрбие  үрдісін  қатар  алып  жүруде  мұғалімге  əрине  көмек  қажет.  Себебі 

мұғалім сол инновациялық технолгияны өзі толық игергенде ғана оның бар мүмкіндіктерін қолдана 

отыра оқу үрдісін тиімді ете алатындығы анық.  

Қазіргі мұғалімнің алдында тұрған мақсат - білім, ақпарат, экономика кеңістігіне шыға алатын, 

қатаң  бəсеке  жағдайында  өмір  сүруге,  еңбек  етуге  дағдыланған  тұлға  дайындау.  Оқушының 

ресурстарды  пайдалануын,  есінде  сақтауы  мен  есте  сақталған  білімін  қажет  болған  жағдайда 

пайдалануын,  оқу  мағынасын  ұғынып,  шынайы  өмір  арасындағы  байланысты  анықтауы  жəне 

нəтижесінде əлемді өзгеше қырынан қарастыруы сияқты санаттарды иеленуіне жəрдемші бола отыра 

əр  оқушының  бойындағы  бар  шығармашылық  көздерін  ашу,  жаңалыққа  деген  ұмтылыстарына  дем 

беріп отыру мұғалімнің міндеті. Осы бағытта дайындалған «Инновациялық технологиялар жəне Flash 

бағдарламасы  мен HTML тілі  интеграциясы  арқылы  математика  пəні  мұғалімдерінің  əдістемесін 

жетілдіру»  тақырыбындағы  ғылыми  жұмыс  келешекте  нормативтік  құжаттардың  өзгеруіне, 

инновациялық  технологиялар  мен  компьютерлік  бағдарламалардың  жетілдірілуіне  байланысты  оқу 

үрдісінің тиімділігін көтеру мен жаңа жетістіктерге жету жолында толықтырыла береді.   

 

Əдебиеттер : 

1.  ҚР  Президентінің  «Қазақстан-2050»  стратегиясы  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты»  атты 

Қазақстан халқына Жолдауы// http://www.inform.kz/kaz/article/2518877 

2.  Бидосов Э. Математиканы оқыту методикасы. Алматы: Мектеп, 1989. – 235 б.  

3.  Энди Андерсон Macromedia Flash MX.- М.: Наука, 2004. – 217 с. 

4.  Алленова Н. Учебник по HTML для чайников. Алматы: Мектеп, 1999. – 235 с. 

 

 

МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУДА ИНТЕРАКТИВТІ ТАҚТАНЫ ПАЙДАЛАНУ 

ЖОЛДАРЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 

 

Қосыбаева У.А., п.ғ.к

.

 доцент; Шегирова Д.К., доцент 

Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті, 

Қарағанды қ., Қазақстан Республикасы 

 

Мақалада  жалпы  білім  беретін  орта  мектептердің  математика  сабағында  интерактивті  тақтаны  қолдану 

тиімділігі сараланады. Білім беру үрдісіне қойылатын талаптарға сай болуы қарастырылады. 

Кілттік сөздер: əдістеме, интерактивті тақта, компьютерлік оқыту 

 

Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ə.Назарбаевтың 2030 жылға  дейінгі  бағдарламасын 

іске  асыруға  белсене  қатысатындар,  кең  байтақ  Қазақстанның  байлығына  ие  болатындар,  сол 

Ре

по

зи

то

ри

й К

ар

ГУ

219 

байлықты  өз  иелігіне  жұмсайтындар,  сөз  жоқ,  қазіргі  мектеп  қабырғасында  жүрген  біздің 

оқушыларымыз екеніне ешкім күмəн келтіре алмайды. Біздің де мұғалім ретінде алдымызға қойған 

мақсатымыз – оқушыларға  ұлттық  педагогикалық  тəрбие  мен  білім  берумен  қатар  олардың 

шығармашылық  қабілеттерін  арттыру.  Сол  себепті  сабақты  идеялық  жағынан  ғылыми  негізде, 

өмірмен  байланысты  ұйымдастыру  оқушының  қызығуын,  білім  құмарлығын  таныту,  əр  сабақта 

оқушыларды ойлануға, өздігінен ізденіс жасауға баулып, ойын ауызша, жазбаша жинақтап баяндай 

білуге, мəдениетті сөйлеуге үйрету арқылы дағдыландыру - əрбір ұстаздың абыройлы борышы.  

Қазақстан  Республикасының  тəуелсіздігімен  бірге  елімізге  енген  жаңашылдықтардың  бірі  оқу 

үрдісінде  жаңа  технологияларды  қолдану.  Жаңа  технологиялар  қоғамның  əр  саласына  енгізіліп, 

өзінің  жемістерін  беріп  келеді.  Сондай  оң  өзгерістердің  бірі  білім  беру  мекемелеріне  келген 

«Интерактивті  тақта»  қызметі.  Жалпы  ақпараттық – коммуникациялық  технология  электрондық 

есептеуіш  техникасымен  жұмыс  істеуге,  оқу  барысында  компьютерді  пайдалануға,  модельдеуге, 

электрондық  оқулықтарды,  интерактивті  құралдарды  қолдануға,  интернетте  жұмыс  істеуді, 

компьютерлік оқыту бағдарламаларын пайдалануға негізделеді. Ақпараттық əдістемелік материалдар 

коммуникациялық  байланыс  құралдарын  пайдалану  арқылы  білім  беруді  жетілдіруді  көздейді. 

Сондай-ақ  ақпараттық – коммуникациялық  технологияның  келешек  ұрпақтың  жан – жақты  білім 

алуына,  іскер  əрі  талантты,  шығармашылығы  мол,  еркін  дамуына  жол  ашатын  педагогикалық, 

психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.  

ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дəуірі, технологиялық мəдениет дəуірі, айналадағы дүниеге, 

адамның  денсаулығына,  кəсіби  мəдениеттілігіне  мұқият  қарайтын  дəуір.  Ғылыми-техникалық 

əлеумет  жəне  оның  өзін-өзі  дамытуға  қабілеттілігі  жалпыға  бірдей  бəсекелестік  жағдайында  басты 

фактор  ретінде  қарастырылуда.  Бұл  орайда  Қазақстанда  қарышты  қадаммен  жүзеге  асырылып 

отырған  ғарыштық  бағдарлама  экономикадағы  əр  тараптандыру  үдерісінің  қуатты  əрі  тиімді 

қозғаушы  күші  болары  сөзсіз.  Ақпараттық  технология – экономиканың  жəне  бүкіл  қоғам  мен 

мемлекеттің  “ілгерілеуінің”  белгісі.  Біздің  өркениетті  дамуымыздың  барлық  маңызды  өмірлік 

салалары  бүгінде  ақпараттық  технологиялармен  жəне  жасалымдармен  тікелей  байланысты  десек, 

асыра айтқанымыз емес. Осы заманғы экономикалық өсімнің басты факторлары микроэлектроника, 

сандық жəне ақпараттық жүйелер, бағдарламалық қамтамасыз ету, байланыс жəне коммуникация т.б. 

салалардағы инновациялық технологиялар болып отырғаны баршаға белгілі.  

Заманауи  ақпараттық  қоғамның  қалыптасуы  мен  дамуына  жаһандық  телефония,  Интернет 

желісіне  қол  жеткізудің  спутниктік  жүйелері,  тікелей  сандық  теле  жəне  радиохабар  тарату,  шұғыл 

корпоративтік жəне кең жолақты байланыс, навигация жəрдемдесіп отырғаны жасырын емес. Қазіргі 

кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі əлемдік бəсекелестікті күшейте түсуде. Елбасы Н. Ə. 

Назарбаев  Қазақстанның  əлемдегі  бəсекеге  қабілетті 50 елдің  қатарына  кіру  стратегиясы  атты 

жолдауында: «Білім беру формасы – Қазақстанның бəсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге 

мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі» деп атап көрсетті. Бүгінгі білім мазмұны мұғалім 

мен  оқушының  арасындағы  байланысты  субъективті  деңгейде  көтерудегі  демократиялық 

бастамалардың  барлығы мұғалімдер  арқылы  жүзеге  асырылады.  Бүгінгі  мұғалімге  тек  пəн  мұғалімі 

ретінде қабылдау олқылық көрсетеді. 

Білім  беру  үрдісін  ақпараттандыру – жаңа  инновациялық  технологияларды  пайдалану  арқылы 

дамыта  оқыту,  дара  тұлғаны  бағыттап  оқыту  мақсаттарын  жүзеге  асыра  отырып,  оқу - тəрбие 

үрдісінің  барлық  деңгейлерінің  тиімділігі  мен  сапасын  жоғарылатуды  көздейді.  Біріккен  ұлттар 

ұйымының шешімімен «ХХІ ғасыр – ақпараттандыру ғасыры» деп аталады. Қазақстан Республикасы 

да ғылыми - техникалық прогрестің негізгі белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне 

енді. 

Қазіргі кезде біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңіне көшіп келеді, бұл кезең ақпараттық кезең, 

яғни  компьютерлік  техника  мен  оған  байланысты  барлық  ақпараттық - коммуникативтік 

технологиялар  педагогтар  қызметінің  барлық  салаларына  кірігіп,  оның  табиғи  ортасына  айналып 

отыр. «Білім  берудегі  ақпараттық - коммуникативтік  технологиялар»  ұғымы  «оқытудың  жаңа 

инновациялық технологиялары», «қазіргі ақпараттық оқыту технологиялары», «компьютерлік оқыту 

технологиялары» жəне т. б., тіркестермен тығыз байланысты. 

Инновациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында 

компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті тақтаны қолдануға, 

интернетте  жұмыс  істеуге,  компьютерлік  оқыту  бағдарламаларына  негізделеді.  Ақпараттық 

əдістемелік  материалдар  коммуникативтік  байланыс  құралдарын  пайдалану  арқылы  білім  беруді 

жетілдіруді  көздейді.  Жедел  дамып  отырған  ғылыми  –техникалық  прогресс  қоғам  өмірінің  барлық 

салаларын  ақпараттандырудың  ғаламдық  процесінің  негізіне  айналды.  Ақпараттық  технологиялық 

Ре

по

зи

то

ри

й К

ар

ГУ

220 

дамуға  жəне  оның  қарқынына  экономиканың  жағдайы,  адамдардың  тұрмыс  деңгейі,  ұлттық 

қауіпсіздік, бүкіл дүниежүзілік қауымдастықтағы мемлекеттің рөлі тəуелді болады. 

Заман ағымына қарай ақпараттық технологияларды қолдану айтарлықтай нəтижелер беруде. Кез 

келген  сабақта  электрондық  оқулықты  пайдалану  оқушылардың  танымдық  белсенділігін  арттырып 

қана  қоймай,  логикалық  ойлау  жүйесін  қалыптастыруға,  шығармашылықпен  еңбек  етуіне  жағдай 

жасайды. Инновациялық технологияны бəсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға жəне 

оның мүмкіндіктерін əлемдік білімдік ортаға енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мəнге ие болып 

отыр. 

Инновациялық технологияны пайдалану жөніндегі қызметтің мақсаты: 

• үйренушінің шығармашылық əлеуметін дамыту; коммуникативтік əрекеттерге қабілетті болуды 

қамту; сараптамалық – зерттеу қызметі дағдыларын қалыптастыру; оқу қызметі мəдениетін дамыту; 

• оқу-тəрбие үрдісінің барлық деңгейлерін жеделдету, оның тиімділігі мен сапасын арттыру. 

Ақпараттық  мəдениетті,  сауатты  адам - ақпараттың  қажет  кезін  сезіну,  оны  тауып  алуға, 

бағалауға  жəне  тиімді  қолдануға  қабілетті,  ақпарат  сақталатын  дəстүрлі  жəне  автоматтандырылған 

құралдарын пайдалана білуі керек. Жаңа мыңжылдық – бұл күнтізбедегі жаңа уақыт өткелі емес. Ол- 

өткенді  таразылап,  өмірдің  мəнін  жаңаша  түсінуге,  болашақты  барынша  жете  дұрыс  анықтайтын 

уақыт.  Қоғамның  қарқынды  дамуы,  көбіне  оның  білімімен  жəне  мəдениетімен  анықталады. 

Сондықтан,  біздің  ойымызша,  білім  жүйесін  құру,  қоғамды  мына  күнде  дамып  отырған  əлемге 

дайындау – бүгінгі  күннің  ең  негізгі  жəне  өзекті  мəселесі.  Қазіргі  білім  жүйесінің  ерекшелігі – тек 

біліммен  қаруландырып  қана  қоймай,  өздігінен  білім  алуды  дамыта  отырып,  үздіксіз  өз  бетінше 

өрлеуіне  қажеттілік  тудыру.  Қорытындысында  білім  беру – адамға  үздіксіз  оқуға,  білім  алуға  жан-

жақты білім қызметін ұсынатын əлеуметтік институт болуы керек.  

Бүгінгі  таңда  біз  куə  болып  отырған  ақпараттық  қоғамның  негізгі  талабы – студенттерге 

ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық - құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық 

технологияны  өзіндік  даму  мен  оны  іске  асыру  құралы  ретінде  пайдалану  дағдыларын 

қалыптастырып, ақпараттық қоғамға бейімдеу. Олай болса, ақпараттық бірліктердің білімге айналуы 

əлемнің  жүйелік - ақпараттық  бейнесін  студенттердің  шығармашылық  қабілеттері  мен  құндылық 

бағдарларын дамыту арқылы қалыптастыруды көздейтін, адамның дүниетанымының құрамдас бөлігі 

болып табылатын интеллектуалды дамуды қалыптастырудың бір жолы. 

Күнделікті  өмірде  қарапайым  ұғымға  айналған  білім  берудегі  интерактивті  технологияны 

қолдану барысында студенттің топпен жұмыс жасауға қатыспауы мүмкін емес, топ студенттері бірін-

бір  толықтыратын,  сабақ  барысында  барлық  студенттердің  қатысуын  ұйымдастыратын  оқыту 

барысы.  

Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі жəне де дəріс берушіге 

ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал [1]. Бүгінгі күні оның түрлері 

көп. Олардың ішінде білім саласында қолданып жүргендеріне қысқаша шолу жасайық. 

ACTIVboard  құрылғысы  компьютер,  мультимедиялық  проектор  жəне  ақпараттарды  енгізуге 

арналған  активті  қаламнан  тұрады. Aктивті  қалам – бұл  меңзерді  басқару  құрылғысы  жəне 

компьютер мен тақта арасындағы байланысты іске асырушы құрылғы болып табылады.  

Бағдарламалық - техникалық  кешеннің  құрамына  кіретін  интерактивтік  тақтаны  оқытушыға 

сабақты  қызықты  жəне  динамикалық  түрде  мультимедиялық  құралдар  көмегімен  оқушылардың 

қызығушылықтарын  тудыратындай  оқуға  мүмкіндік  беретін  визулды  қор  деп  те  атауға  болады. 

Сабақты  түсіндіру  барысында  студент  тақта  алдында  тұрып,  бір  мезетте  мəтіндік,  аудио,  бейне 

құжаттарды DVD, CD-ROM жəне  Интернет  ресурстарын  қолдана  алады.  Бұл  кезде  оқытушы 

қосымшаны  іске  қосу, CD-ROM, Web- түйін  мазмұнын  қарастыру,  ақпарат  сақтау,  белгі  жасау 

тышқанды  ауыстыратын арнайы  қалам  арқылы  жазулар  жазу  жəне  т.  б.  əрекеттерді жеңіл  орындай 

алады [2]. 

Интерактивті  құралдарды  сабаққа  пайдаланғанда  дидактикалық  бірнеше  мəселелерді  шешуге 

көмектеседі : 

- пəн бойынша базалық білімді меңгеру ; 

- алған білімді жүйелеу ; 

- өзін - өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру; 

- жалпы оқуға деген ынтасын арттыру 

- оқушыларға оқу материалдарымен өздігінен жұмыс істегенде əдістемелік көмек беру. 

Бұл  технологияны  оқу  материалын  хабарлау  жəне  оқушылардың  ақпаратты  меңгеруін 

ұйымдастыру  арқылы,  көзбен  көру  жадын  іске  қосқанда  арта  түсетін  қабылдау  мүмкіндіктерімен 

қамтамасыз ететін əдіс деп қарауға болады. Оқушылардың көпшілігі естігенінің 5 % жəне көргенін 20 

Ре

по

зи

то

ри

й К

ар

ГУ

221 

% есте сақтайтыны белгілі. Аудио – жəне видеоақпаратты бір мезгілде қолдану есте сақтауды 40-50 

% дейін арттырады. Қазіргі кезде сабаққа дайындалу барысында оқытушы сабақ мазмұны оқушылар 

үшін  танымдылығы  жағынан  қызықты  əрі  жаңаша  өтуі  үшін  өзінің  бағалы  уақытын  қажетті 

материалды іздеу мен жүйелеуге жұмсайды. Ал жекелеген курс бойынша мəселелік – бағдарлы оқу 

бағдарламалары  пакетінің  болуы  оқытушыға  «оқытушы – студент»  жүйесінде  ақпаратты  беруді, 

өңдеуді жəне қайталауды жаңаша ұйымдастыруына мүмкіндік береді. Бірақ, мұның барлығы жүзеге 

асуы  үшін  мұғалім  компьютерлік  оқыту  технологиясы  бойынша  білімдер  мен  іскерліктерді  игеруі 

қажет.  Бұл  дайындық  диференциалды  болуы  тиіс.  Себебі,  əрбір  пəн  мұғалімдері  үшін  компьютерді 

оқыту үрдісінде пайдалану əр түрлі сипатқа ие [3]. 

Ғылым  ғасырының  мүмкіндіктерін  игеріп  отырған  қазіргі  таңда  компьютер  өмірдің  барлық 

саласына  кеңінен  енуде.  Сабақта  уақытты  үнемдеу,  демонстрациялық  материалдар  даярлау 

мақсатында  интерактивті  тақтаны  пайдаланған  тиімді.  Интерактивті  тақтаның  үш  режимінде  де 

жұмыс жасауға болады. Ақ тақта режимі – ең қарапайым режим. Ақ тақта режимін қолданғанда оны 

ақ бет қағазбен жұмыс жасағандай жəне тақырыпқа қажетті жерін белгілеулермен, негізгі ұғымдарын 

ерекшелеу  үшін  түрлі  түсті  қаламды  қолдануға  болады.  Ақ  беттің  артына  фон  ретінде  мазмұнды 

суретті пайдалануға болады. Тақтаның бұл қасиеті, мысалы географиядан, физика, биологиядан жəне 

т.б.  пəндерден  сабақ  жүргізгенде  ыңғайлы.  Фон  ретінде  географиялық  картаны,  физикалық 

аспаптардың суреттерін алуға болады жəне сабақ барысында қажет болса картаға белгі салуға, жазуға 

мүмкіншілік бар. 

Екінші  режим – Office режимі.  Бұл  режим  сабаққа  қажетті  дайындық  жұмыстарын,  яғни 

материалдар даярлауға ыңғайлы. Сабаққа дайындық жұмыстары Word мəтіндік редакторының, Excel 

электрондық кестесінің құжаттары, Power Point – презентациясы болуы мүмкін. Мысалы , Microsoft 

Word  құралдарымен  төрт  түрлі  мəтіндік  тапсырмаларды  қамтитын  құжат  əзірлеуге  болады.  Осы 

құжатта  тапсырмаларды  қайталап,  жауаптарының  дұрыс  нұсқаларын  немесе  амалдардың  дұрыс 

тізбегін  көрсету  керек.  Қайталанған  тапсырмаларды  сурет  салу  панелінің  «төртбұрыш» 

объектілерімен  жасырамыз.  Сабақта  қажет  кезде  бұл  құжатты  интерактивті  тақтаның Office 

режимінде  ашу  қажет.  Бұл  режим Microsoft Office – нің  барлық  мүмкіншілігін  ұсынады.  Сондай 

мүмкіншіліктерінің бірі арқылы құрылған құжатқа мəтінді қосуға болады, яғни экраннан түсірілген 

суретпен емес құжатпен тікелей жұмыс жасаймыз. Сонымен, оқытушы студентті тестілік тапсырмаға 

жазбаша жауап беруге тақтаға шығарып, оқушының жауабын дұрыс жауаптарымен салыстыра алады 

жəне  дайындалған  материалды  шаблон  ретінде  келесі  сабақтарды  пайдалану  үшін  сақтап  қоюға 

болады. 

Үшінші режим - тақтаның интерактивті режимдегі жұмысы. 

Сабақтарды  жүргізуде  өткен  материалды  қайталау  қажет,  сондай  жағдайда  интерактивті 

тақтаның сілтеме жасауға арналған компонентін қолдануға болады. Бұл компонент арқылы Microsoft 

Office  құралдары  арқылы  құрылған  құжаттарға,  графиктік  редакторлардың  немесе  программалау 

ортасының  көмегімен  құрылған  файлдарға,  интернет  беттеріне  сілтемелерді  ұйымдастыруға 

мүмкіншілік береді.  

Қазіргі уақытта «қоғамды ақпараттандыру», «білім беруді ақпараттандыру » деген сөз тіркестері 

біздің  сөздік  қорымызға  еніп  кетті.  Олай  болса  қоғамдық  ақпараттандыру  дегеніміз – ғылыми 

техникалық  прогресс  жетістіктерінің  күнделікті  тұрмысқа  ауқымды  енуінің  нəтижесі,  яғни  адам 

өміріне іс - əрекеттің интеллектуалды түрлерінің жан – жақты əсер етуі мен ролінің жоғарылауына 

байланысты объективті процесс. Қазіргі заман оқытушыдан тек өз пəнінің терең білгірі болуы емес, 

тарихи танымдық, педагогикалық – психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық білімділік жəне 

ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына сай білім беруде жаңалыққа жаны құмар, 

шығармашылықпен  жұмыс  істеп,  оқу  мен  тəрбие  ісіне  еніп,  оқытудың  жаңа  технологиясын  шебер 

меңгерген жан болғанда ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады [4]. 

Білім  беруді  ақпараттандыру – жаңа  технологияны  пайдалану  арқылы  дамыта  оқыту,  дара 

тұлғаны  бағыттап  оқыту  мақсаттарын  жүзеге  асырады.  Педагогикалық  технология – мұғалімнің 

кəсіби  қызметін  жаңартушы  жəне  сатыланып  жоспарланған  нəтижеге  жетуге  мүмкіндік  беретін  іс-

əрекеттер  жиынтығы.  Педагогикалық  технологиядағы  басты  міндет – оқушының  оқу-танымдық 

əрекетін  жандандыра  отырып,  алға  қойған  мақсатқа  толықтай  жету.  Ал  бұдан  педагогикалық 

технологияның тиімділігі шығады. 

Оқыту  үрдiсiнде  технологияны  қолдану  мұғалім  мен  оқушы  қарым - қатынасының  бұрынғы 

қалыптасқан  жүйесiн,  олардың  iс-əрекеттерiнiң  мазмұнын,  құрылымын  үлкен  өзгерістерге 

ұшыратады. Қалыпты бiлiм беру жүйесінде мұғалім – оқушы - оқулық түрінде құрылған үш жақты 

байланыс  бұзылып,  мұғалiм – оқушы - компьютер - оқулық  жүйесі  пайда  болды.  Мұндай  жүйеде 

Ре

по

зи

то

ри

й К

ар

ГУ

222 

бiлiм  беру  оқыту  процесінде  компьютерді  қолдану  бiлiм  мен  бiлiктiлiкке  қоятын  талаптарды  қайта 

қарап,  жетiлдiрiп,  жүйелеудi  талап  етедi.  Ақпараттандыруда  технологияның  негізгі  бағыты  ХХІ 

ғасырдың  талаптарына  сəйкес  қоғамды  дамытудың  жоғары  тиімділікті  технологияларына  сүйенген 

жаңа  білім  стратегиясына  көшу  болып  табылады.  Осыған  сəйкес  қазіргі  білім  жүйесінің 

ерекшеліктеріне – оның іргелілігі, алдын алу сипаты жəне оларға қол жеткізу мүмкіндіктері жатады. 

Оқу  процесінде  қолданылатын  технологиялық  құралдарын  орналастырудың  бірнеше  жолдары 

бар. Ең перспективтісі жəне мазмұндысы жіктелу критерийі ретінде тағайындау облысы болатын жол 

құрылымдық элементтері болып табылады. 

Жедел  дамып  отырған  ғылыми – техникалық  прогресс  қоғам  өмірінің  барлық  салаларын 

ақпараттандырудың ғаламдық үрдісінің негізіне айналады. Ақпараттық - технологиялық дамуға жəне 

оның  қарқынына  экономиканың  жағдайы,  адамдардың  тұрмыс  деңгейі,  ұлттық  қауіпсіздік,  бүкіл 

дүниежүзілік  қауымдастықтағы  мемлекеттің  ролі  тəуелді  болады.  Тұтас  дүние  қалыптастыру  мен 

қоғамдастықтар,  жеке  адам  мен  бүкіл  дүниежүзілік  қоғамдастықтың  өмір  сүруі  үшін  жаңа 

жағдайларды  қамтамасыз  етуде  ақпараттық - телекоммуникациялық  технологиялар  маңызды  роль 

атқарады.  Сондықтан  да осынау  үлкен бір  тұтас  үрдістің  бір  бөлшегі  ретінде  интерактивті  тақтаны 

қолдану қай қырынан алсақ та барынша тиімді.  

Студенттердің  интерактивті  құралдар  көмегімен  қалыптасатын  жəне  жүзеге  асырылатын  ойлау 

қабілеті бұрынғы технологиялар арқылы берілетін ойлау жүйесінен өзгеше болатындықтан, тек ойлау 

қабілеті түсінігі ғана емес, қабылдау, есте сақтау жоғарғы деңгейде болады. 

Интерактивті құралдардың келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады: 

1.Бормен  тақтаға  жазылған  кескінді  интерактивті  тақтадағы  түрлі – түсті  айқын,  ұқыпты 

кескінмен салыстыруға болмайды 

2.  Тақта  мен  бордың  көмегімен  əр  түрлі  қосымшалары  бар  жұмысты  түсіндіру  қиын,  кей 

жағдайда мүмкін. 

3. Слайдтарда, флипчартта қателер жіберілсе, тез арада түзетуге болад 

4. Сабақта ACTIVote тестілеу жүйесі арқылы тест алу мүмкіндігін қолдануға болады 

5. ACTIVwand указкасының  көмегімен  тақтаның  жоғарғы  бөлігіне  кішкентайларға  да  қол 

жеткізуге мүмкіндік береді. 

6. Сабақта көрнекілікті қолдану деңгейі артады. 

7. Сабақтың өнімділігі артады. 

8. Оқушылардың білім деңгейіне оң əсер етеді.  

Осылай  ойлау  қабілеті  жоғары,  тұлға  ретінде  жан-жақты  дамып  келе  жатқан  келешек  маман 

тəуелсіз  еліміздің  барлық  салаларында  аса  қажет  екендігін  бүгінгі  еңбек  нарығының  талаптары 

дəлелдеп келеді.  

 

Əдебиеттер: 

1.  Головина Н.Н. Информационные технологии как средство формирования интеллектуальных умений  у 

студентов колледжей. М.: Наука 2007. С.130.  

2.  Мансуров  З.А.  Современнные  тенденции  развития  информационных  технологий  в  высшем 

образовании // Информационные технологии в высшем образовании. – 2010. - №1. – С.56. 

3.  Мухлис  К.  Компьютерлік  технологияны  оқыту  процесінде  қолданылу  ерекшеліктері // Қазақ  тілі  мен 

əдебиеті. - 2006. - №8. – Б.52-56.  

4.   Сарбасова Қ.А. Жаңа педагогикалық технологияларды пайдалану // Бастауыш мектеп. - 2004. - №10. – 

Б.17-18. 

 

 

ЛИЧНОСТНЫЙ АСПЕКТ В СТРУКТУРЕ ПРОФЕССИОНАЛИЗМА БУДУЩЕГО 

СОЦИАЛЬНОГО РАБОТНИКА 

 

Кусаинова А.Т., магистрант; Кендирбекова Ж.Х., доцент;  

Абилов Д.К., ст. преподаватель 

Карагандинский государственный университет им. Е.А. Букетова 

г. Караганда, Республика Казахстан 

 

В  статье  рассматривается    профессиональное  и  личностное  развитие  будущего  социального  работника, 

особенности этого процесса. Исследованы стадии  профессионального развития личности. 

Ключевые  слова:  профессиональное  развитие,  ценностные  ориентации,  мотивационная  готовность, 

личностные качества. 

 

Ре

по

зи

то

ри

й К

ар

ГУ