Ұлттық апталық Газет 005 жылдың қаңтарынан шыға бастады

Jas qazaq: Мейрамбек Оңғарұлы, сіз күрделі 

мамандықты игеріп қана қоймай, з ісіңіздің 

кәсіби білгірісіз. Хирургия саласында тынбай 

еңбек етіп келесіз. Алғаш рет бұл мамандықты 

таңдауыңызға қандай себеп әсер етті?

. : Бала арманым осы кәсіптің 

иесі болуыма жетеледі десем қателеспеймін. 

Кішкентай кезім болатын. Дәл қанша жаста 

екенім есімде жоқ. Қолымды абайсызда ит 

тістеп алып, анам мені дәрігерге апарды. 

Біз шалғай ауылда тұратынбыз. Ал аурухана 

аудан орталығында болатын. Дәрігер менің 

жарақатымды емдеп берген еді. Ауылға 

қайтар сәтте анам маған балмұздақ әперді. 

Сол балмұздақтың дәмі әлі күнге дейін есімде 

қалды. «Егер дәрігер болсам, орталықта 

тұрамын. Күнде балмұздақты да жеймін» деген 

балалық арман пайда болды. Осылайша дәрігер 

мамандығын таңдауыма балмұздақтың тәтті 

дәмі әсер етті. Есейе келе де ойымды зертпей 

дәрігер боламын деп шештім. Оқуымды 

аяқтағаннан кейін Алматы қаласындағы 

С.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ-ға оқуға 

түстім. Дәрігер біліктілігін алғаннан бастап 

хирургия саласын таңдадым.

Jas qazaq: Қазір дәрігер науқасты емдеуден 

блек әрдайым ізденісте болуы керек. Бұл – 

уақыт талабы. Осы орайда біліктілігіңізді қалай 

арттырып жүрсіз?

. : Дәрігер күнде оқып 

отырмаса, әр түрлі әдебиеттермен таныспаса 

болмайды. Қазір қолданған әдіс он жылдан 

кейін ескіріп кетуі мүмкін. Университет 

бітіргеннен кейін №4 қалалық ауруханаға 

травматолог болып орналастым. 5з кәсібім 

бойынша білімімді Мәскеуде шыңдадым. 

Сондай-ақ тәжірибе жинақтау мақсатында 

Оңтүстік Корея, Германия елдерінде білім 

алдым. Ал Еуропа елдерінде жыл сайын 

ортопед, хирург мамандарының конференциясы 

ұйымдастырылады. Мүмкіндігінше жылда 

барып қатысып тұруға тырысам. 

Jas qazaq: Ауруханаға күрделі жағдаймен 

түскен науқас қандай жағдайда тегін ем ала 

алады? Электрондық порталдан блек қандай 

жеңілдік бар?

. : Еліміздің кез келген 

азаматы, кез келген ауруханада жоспарлы 

түрде тегін ем алуға құқығы бар. 

Біздің ауруханаға келген емделуші 

квота жасата алады. Олар кез келген 

отаны тегін жасауға мүмкіндігі бар. 

№4 ауруханада травматологиялық, 

ортопедиялық бағытқа басымдық берілген. 

Кп салалы аурухана болғанымен де 

травматология кбірек жүреді. Сол үшін бұл 

орталықта бірнеше травматологиялық блімше 

бар. Олар: ортопедиялық хирургия, буын 

алмастыру, политравма алу, күйік жарақатын 

емдеу, іріңді хирургиялық блімшесі бар. 

Ал осы іріңді хирургиялық жолмен емдейтін 

блімше оңтүстік аймақ бойынша осы 

ауруханада ғана бар. 

Jas qazaq: Аурухананы дәрі-дәрмекпен қамту 

мәселесі қалай жүзеге асырылуда?

. : Бізге кбінесе ауру сезімін 

басатын дәрілер қажет. Ал отада қолданатын 

медициналық құрал-сайманның жні блек. 

Мысалы, адамның тізесіне қажет жасанды 

буындар. Құралдар те қымбат тұрады. Қажетті 

құрал-жабдықтарды мемлекеттің кмегімен 

тапсырыс арқылы аламыз. Тізе, жамбас буынын 

айырбастауға, сынықтарды бекітуге арналған 

құралдар науқастарға тегін қолданылады. 

Құрылғы қанша адамға қажет болса, мемлекетке 

сонша тапсырыс бере аламыз.

Jas qazaq: Отандық медицинаның даму 

қарқыны жаман емес. Дегенмен әлі де болса 

жетілдіру үшін не істеуіміз қажет?

. : Медицинаның әрі қарай 

дамуы үшін медицинасы қарқынды дамыған 

мемлекеттердің тәжірибесін алуымыз керек. 

Біздің аурухана сол бағытта жұмыс істеп 

жатыр. Қазіргі оталар дамыған мемлекеттердің 

әдісімен жасалады. Ал бір жағынан 

медицинамызды дамыту үшін экономикамыз 

да дамуы керек. Бизнес дамыса, медицина да 

ілгері жылжиды. Медицинаны дамытуға да кп 

қаржы блінеді. Оның барлығы қаржыға келіп 

тірелетін нәрсе. Бизнеспен байланыстырған 

себебім, науқасқа қажетті құрал-жабдықпен 

қамтамасыз ететін бизнесмендер. Егер олар 

кбейсе, олардың бәсекесі де артады. Есесіне, 

шетелден жоғары сапалы құрал-жабдықтар 

әкелінеді.

Jas qazaq: Дәрігерге деген халықтың 

сенімін арттырып, қоғамдық пікірді дұрыс 

қалыптастыру үшін не істеу керек?

. : Халықтың арасында 

дәрігерге деген әр түрлі пікір қалыптасқанын 

білеміз. Кейбірі дәрігерлерге сене бермейді. 

Ол сенімді арттыру үшін дәрігер зін үнемі 

дамытып отыру керек. Мысалға айтатын 

болсам, қандай да бір отадан кейін науқаста 

асқынулар болуы мүмкін. Ал енді халықтың 

сенімін ояту үшін мұндай асқынуларды мүлдем 

болдырмау қажет. Қалалық ауруханаларда 

барлық құрал-жабдықтар бар. Ал аудандық, 

ауылдық аурухананың деңгейі әлі де тмен. 

Осы аймақтарда тұрып жатқан халық бұған 

кінәлі емес қой. Сол үшін ол жақтың да 

медицинасын дамытқан жн. Денсаулық 

сақтау министрі Елжан Біртанов дәрігерлердің 

құқын қорғайтын мәселе ктеріп жүр. Оқыс 

жағдайларда, болмаса алғашқы кмек крсету 

кезінде науқас оқыстан қайтыс болып кетеді. 

Осындай жағдайларда дәрігерді кінәлап, 

сотқа сүйреп жатамыз. Сондықтан дәрігер 

құқығы да қорғалу керек деп ойлаймын. 

Қазір адамдар жай ғана ауруханаға келіп УДЗ 

болсын, басқасы болсын, кезекке тұрып қалса 

да дәрігерлерді кінәлап, тиісті орындарға 

қоңырау шалып жатады. Ал шетелді алатын 

болсақ, Испания мен Германияда адамдар 

УДЗ-ға бір ай бұрын жазылады. Сондай-

ақ дәрігердің бақылауына да бір ай бұрын 

жазылады. Кейбір адамдар қол-аяғы сынған 

жағдайда сынықшыға барып салдырады. Ал сол 

сынықшы науқасқа дұрыс кмек крсетпей, 

мүгедек болып келіп жатқандар бар. Дұрыс 

салынбай, аяқ-қолы қисық болып қалатындар 

да кездеседі. Бізге жедел жәрдеммен келіп 

тұрып, сынықшыға салдырамын дейтіндер 

бар. Бір мысал келтірейтін. Сынықпен түскен 

бір науқас біздің кмегімізді қабылдамай, 

сынықшыға жүгінді. Ал сынықшы қолын 

дұрыс салмай нерв жүйесін үзіп жіберген. Енді 

ол адамның қолы жарамайды. Осыған ұқсас 

оқиғалар кп кездеседі. 

Jas qazaq: Бұл ауруханада цифрландыру жағы 

қалай жүзеге асуда?

. : Біздің № 4 қалалық аурухана 

медициналық құжаттарды цифрландыру 

жүйесіне кшіру бойынша нақты жұмыс 

жүргізуде. Қазіргі кезде аурухана қажетті 

тахникалық құралдармен, интернет жүйесімен 

толық қамтылған. Бұл жүйе дәрігер уақытын 

үнемдеп, науқастарға сапалы әрі жылдам қызмет 

крсетуге те қолайлы. Еліміздің денсаулық 

сақтау саласын дамытуға мемлекет тарапынан 

қолдау крсетілуде. Бұл халқымыздың 

денсаулығы үкіметті бей-жай қалдырмайды 

деген сз. Сондай-ақ Елбасының Жолдауында 

айтылған бағдарламалар еліміздің денсаулық 

сақтау саласын жақсартуға арналған тың 

бастама.

Jas qazaq: Жастардың медицина 

саласына қызығушылығы қаншалықты деп 

ойлайсыз? 5зіңіз бағыт-бағдар нұсқап жүрген 

шәкірттеріңіз бар ма?

. : Біздің кезімізде медициналық 

оқу 7 жыл болатын. Қазіргі студенттер 10 жыл 

оқиды. Біз мысалы бір жыл хирургияны оқыдық 

та бірден практикаға еніп кеттік. Бұл жаңадан 

келе салған студентке практикаға ену қиын. 

Ал енді қазіргі медициналық университеттерде 

жалпы медицинаны оқығаннан кейін, үш жыл 

қатарынан зі таңдаған саланы практикамен 

байланыстырып оқиды. Бұл резидентура 

деп аталады. Ол маман кез келген отаны 

жасауға дайын болады. Біз отаны кемінде 

3 адам жасаймыз. Оның біреуі операцияны 

жасайтын негізгі адам, 

ал жанындағы екеуі – 

ассистенті. Ол отаның 

қалай жасалып жатқанын 

кріп тұрады. Ал менің 

шәкірттеріме айтатыным 

сендер менің істегенімді 

қайталамаңдар деймін. 

Себебі кзбен кріп ота 

жасауға болмайды. Ол 

үшін осы отаны қалай 

жасауға болатыны 

туралы кітаптарды қарап, 

әдебиеттерді ақтарып, 

салыстырып дұрыс 

жолын алыңдар деп 

кеңес беремін. Мысалы, 

бір ауруды бірнеше 

әдіспен емдеуге болады. 

Сол әдістердің қайсысы 

қолайлы, қайсысын дұрыс қолдануға болады 

қайсысының нәтижесі жақсы соған назар аудару 

керек.

  

 

№23 (699) 22 маусым 2018 жыл

E-mail: 

E-mail: 

jas_qazaq@mail.ru

jas_qazaq@mail.ru

8

8

ww

www.ja

w.jasqazaq.kz

sqazaq.kz

а

Біздің сұхбат

Мейрамбек ОҢҒАРҰЛЫ:

Медицина – жауапкершілігі мол, 

жүгі ауыр саланың бірі. Сондықтан 

кез келген адам біліктілік пен аса 

шыдамдылықты талап ететін жауапты 

мамандықты жоғары деңгейде меңгеру 

оңай емес екендігін мойындайды. Бұл 

саланың маңыздылығы сол, дәрігердің 

жұмыс барысында ешқашан 

қателесуіне болмайды. Сол себепті 

дәрігер үнемі тәжірибелік білімін 

жетілдіріп, ізденіс үстінде болып, ем 

жүргізудің барлық тәсілін жетік меңгеруі 

тиіс. 

Бүгінде адал еңбегімен абырой 

тұғырына көтеріліп, өз міндетін 

жауапкершілікпен атқарып жүрген 

№4 Алматы қалалық ауруханасының 

ортохирургия бөлімінің меңгерушісі, 

жоғары санаттағы дәрігер Мейрамбек 

Жұмағұловпен әңгімелесудің сәті түсті.

ДӘРІГЕР ҮНЕМІ ІЗДЕНІСТЕ 

БОЛУЫ КЕРЕК 

БОЛУЫ КЕРЕК 

Елбасының 

биылғы Жолдауын 

жүзеге асыру 

мақсатында 

«Халықтың денсаулығы мен денсаулық 

сақтау жүйесі туралы» жаңа жүйе 

әзірленген болатын. Бұл жүйе еліміздегі 

медицина саласын цифрландыруға 

бағытталған. Қарағанды облысына 

қарасты Балқаш қаласында орналасқан 

№1 диагностикалық орталыққа бас 

сұққанымызда, емханадағы оң 

өзгерістерді байқадық.

Орталық балқаштықтарға ғана емес, сол 

маңдағы зге де елді мекеннің тұрғындарына 

қызмет крсетеді екен. Ал қазір бұл аймақта 

шамамен 150 мыңнан астам халық тұрады. 

Соңғы озық технологиямен жабдықталған 

флюорографиялық аппарат, лор-комбайн 

және УДЗ қатерлі дертті дер кезінде 

анықтауға мүмкіндік береді. 

Қазірдің зінде жаңа 

қондырғыларға қаралу үшін 

ауыл-аймақтан келіп 

жатқан жұрттың қарасы 

қалың. Орталықта 

науқастарды қабылдау 

ауылдық емхана 

мамандарының 

бағыттамасы арқылы 

немесе азаматтардың 

з тініші бойынша 

жүргізіледі. 

Медициналық 

қызметтің кешенді 

түрі орталыққа келген 

әрбір науқасқа тегін 

крсетіледі. Кешенде окулист, 

лор, кардиолог, пульмонолог, 

нефролог, ревматолог, эндокринолог, 

функционалды және эндоскопиялық 

диагностика дәрігерлері бар. Орталықта 

жоғары сыныпты УДЗ аппараты, кз және 

тыныс жолдары органдарының патологиясын 

анықтайтын аппарат бар. Бұл аппараттар 

науқастың дертін тез арада анықтап, оларды 

уақытында емдеуге мүмкіндік береді. 

Бүгінгі таңда науқастардың электронды 

тіркеуі, емдеуге жатқызу порталы және емханаға 

бекітілетін халықтың тіркеуін әзірлеу жұмыстары 

жолға қойылған.

Серікбол Түсіпбеков, Балқаш қаласы №1 

диагностикалық емханасының басшысы: 

«Цифрландыру бағдарламасы денсаулық сақтау 

жүйесін, үйге жедел жәрдем мен дәрігерді 

шақырудан бастап бүкіл профилактикалық, 

диагностикалық және емдік медициналық 

қызметтерді толық қамтуы тиіс. Бұл ретте осы 

қызметтердің барлығы зара байланысып, 

бірыңғай ақпараттық жүйеге біріктірілді. 

Осыны ескере келе, Елбасы тапсырғандай, 

денсаулық сақтау саласын цифрландыру 

арқылы медициналық кмектің қолжетімділігі 

мен сапасын арттырып, халық үшін қолайлы 

медициналық қызмет жасаудамыз. Бұл орталық 

Қарағанды облысы бойынша ең ірі емхана. Ал 

емханадағы цифрландыру жүйесі 2016 жылдан 

бері пилотты режімде 

жұмысын бастаған 

болатын. Ал қазір 

жүйе толықтай 

цифрландырылды. 

Медициналық 

орталық қала 

тұрғындарынан блек, 

Ақтоғай, Приозерск, 

Сарышаған, Шет 

аудандарының халқына 

медициналық қызмет 

крсетеді. Қарағанды облысы 

денсаулық сақтау саласындағы 

жаңалықтарды орындауда кшбасшы 

аймақ болып келеді. 

Мұнда шалғай ауылдарға дейін кешенді 

медициналық кмек жұмыс істейді. Қазіргі 

уақытта біздің барлық дәрігерлер, сонымен 

қатар қала тұрғындары «ДамуМед» смартфон 

қосымшасын пайдаланады. Осы қосымша 

арқылы дәрігерге кезекке жазылып, қажетті 

анализінің қорытындысын кре алады. Қазір 

біздің ауруханада қағазға толтыру деген атымен 

жоқ. Құжаттардың барлығы электрондық жүйе 

арқылы жүргізіледі». 

Электронды денсаулық паспорты арқылы 

дәрігерлер науқастың денсаулығына қатысты 

барлық ақпаратты алатын болады. Сол сияқты 

емделушілер де аталған 

ақпаратпен танысып, 

медициналық қызметті 

бағалай алады. 

Базада электронды 

денсаулық сақтау 

паспорты, науқастың 

және дәрігердің жеке 

кабинеті ашылып, ол 

жерде қажетті ақпарат 

алмасуға мүмкіндіктер 

бар. Жүйенің 

артықшылығы сол, 

дәрігерлердің есеп тапсыруы да электронды 

түрде жүзеге асырылады. Қазір мен блмемнен 

шықпай-ақ әр дәрігердің кімді қабылдап 

отырғанын, кімге қандай бағыттама бергенін 

бақылай аламын. Қажетті есепті да қарай 

аламын. Бұрын қалай болатын? Мен белгілі бір 

есепті алу үшін барлық дәрігерді жинайтынмын, 

қажетті есептерді әрқайсысына бліп 

тапсыратынмын. Ал қазір ешкімді шақырмай-ақ 

күнделікті есепті бақылай аламын. Алғашқы 

кезде тұрғындар электронды жүйеге үйрене 

алмады. Себебі қарт адамдар қағазбастылық, 

құжат толтыру сынды мәселелерден 

біразға дейін арыла алмай жүрді. Енді қала 

тұрғындары бұл жүйеге біртіндеп үйреніп 

келеді. Жастар жағы әр уақытта да жаңа 

нәрсені тез қабылдайды. Бұрынғыдай 

емхананың ішінде кезек күтіп, шаршап-

шалдығып тұрған адам жоқ.

Қазір сандық технологиялар жылдам 

дамып жатыр. Бір-екі жылдан кейін бұл 

жүйе де кез келген медициналық ұйымда 

күнделікті үрдіске айналады. 

Медицинадағы цифрландыруға біз 

мақсатты түрде біртіндеп кшіп жатырмыз. 

Цифрландырудың ең тиімді тұсы – дәрігердің 

де, науқастың да уақыты тиімді жұмсалады.

 ,

  

Х

Қызмет

а

а

қ

к

ш

с

қ

С

ж

ү

ж

т

ә

с

ж

к

б

ә

С

«Халықтың өмір сүру 

ұзақтығының өсуіне және 

медициналық технологиялардың 

дамуына байланысты медициналық 

қызмет көрсетуге деген сұраныс 

көлемі арта түсетін болады. Қазіргі 

денсаулық сақтау ісі қымбатқа түсетін 

стационарлық емге емес, негізінен 

аурудың алдын алуға бағытталуға тиіс. 

Саламатты өмір салтын насихаттай 

отырып, қоғамдық денсаулықты 

басқару ісін күшейту керек»

(Елбасы Н.Назарбаевтың «Қазақстанның 

үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге 

қабілеттілік» Жолдауынан)



ЦИФРЛАНДЫРУ – ҚОЛАЙЛЫ ЖҮЙЕ

к

к

а

қ

б

т

к

н

е

ш

д

ж

к

м

Ц

д

«Біз цифрлық 

технологияны қолдану 

арқылы құрылатын жаңа 

индустрияларды өркендетуге 

тиіспіз. Бұл – маңызды кешенді 

міндет.

Елде 3D-принтинг, онлайн-

сауда, мобильді банкинг, 

цифрлық қызмет көрсету 

секілді денсаулық сақтау, білім 

беру ісінде қолданылатын 

және басқа да перспективалы 

салаларды дамыту керек»

(Елбасы Н.Назарбаевтың 

«Қазақстанның үшінші жаңғыруы: 

жаһандық бәсекеге қабілеттілік» 

Жолдауынан)