Бағдарламасы алматы, 2016 «мемлекет және бизнес»

 

 

 

 

 

ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ 

 

Әлеуметтік-экономикалық  жоспарлаудың  теориялық-әдістемелік 

негіздері 

Әлеуметтік-экономикалық  жоспарлау  теориясының  пәні  Әлеуметтік 

нарықтық  шаруашылық  мемлекеттік  реттеудін,  сонымен  қатар  әлеуметтік 

экономикалық  болжау  мен  жоспарлаудың  объектісі  ретінде.  Әлеуметтік-

экономикалық  проблемаларды  шешуде  мемлекеттің  рөлі.  Экономиканың 

мемлекеттік  басқарудың  түрлері.  Әлеуметтік-экономикалык  болжау  мен 

жоспарлау  мемлекеттік  басқарудың  бір  формасы  ретінде.  Нарықтық 

жағдайдағы әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлаудың объективті 

қажеттілігі  мен  мүмкіндігі.  Жоспарлаудың  түсінігі.  Болжау  мен  әлеуметтік-

экономикалық жоспарлау" оқу курсының мақсаты - студенттерге "Мемлекеттік 

және  жергілікті  басқару"  мамандығы  бойынша  әртүрлі  дәрежедегі 

экономикалық  жүйедегі  әлеуметтік-экономикалық  жоспарлауды  құруды, 

теория,  әдістеме  саласы  турасында  толыкқанды  мәлімет  беру,  сонымен 

қатар  әлеуметтік-экономикалық  дамуды  қамтамасыз  ететін  жоспарлық 

көрсеткіштер  мен  түрлі  іс-шараларды  жасауды  тәжірибе  жүзінде  үйрету. 

Әлеуметтік-экономикалық  жоспарлау  жалпы  алғанда  табиғат  пен  қоғамның 

дамуы  мен  функцияларының  заңдылықтарына  сүйенетін  және  жеке  түрде 

қоғам  дамуында  экономикалық  заңдарға  сүйенетін  қоғамдық  білімнің  бір 

саласы ретінде қарастырылады. 

Стратегиялық жоспарлаудың әдістемелік негіздері 

Стратегиялық  жоспарлаудың  пайда  болуы.  Шет  елдегі  негізгІ 

стратегиялардың  мектептері.  Стратегя  туралы  түсінік.  Базалық  және 

функционалдық  стратегиялар.  Стратегиялық  балама-Стратегияны  жүзеге 

асыру  кезенІ  ретінде  стратегиялық  жоспарлау  және  стратегиялық  басқару. 

Аймақтык  стратегялық  жоспарлардың  тиімділігің  анықтау.  Косіпорьшның 

стратегялық жоспарының тиімділігінің көрсеткіштері. 

Стратегиялық 

жоспарлардың 

тиімділігін 

анықтаудың 

әдістемелік негіздері 

Стратегиялык  жоспарлаудың  мәні  және  негізгі  мақсатгары. 

Басқарушылық  шешімдердің  тиімділігің  анықтаудың  негізгі  қадамдары. 

Әлеуметтік-экономикалық жүйенің тиімді қызмет етуінің негізгі факторлары. 

Стратегиялық  жоспарлау  мен  баскарудың  тиімділігін  бағалаудын 

критерийлары.  Стратегиялык,  жоспарлардың  жүзеге  асыру  тиімділігінің 

интегралдық  корсеткіші.  Аймақтық  стратегиялық  жоспардың  тиімділігің 

анықтау.  Кәсіпорындардың  стратегиялық  жоспарларының  тиімділігің 

сипаттайтын көрсеткіштер. 

Қоғамның әлеуметтік дамуының стратегиялық жоспарлау 

Мемлекеттің  әлеуметтік  саясаты  қоғамның  әлеуметтік  проблемаларын 

реттеудің  басты  құралы.  Қоғамның  әлеуметтік  саясатын  әзірлеудің  негізгі 

принциптері. 

 

 

 

 

 

Халықтың  өмір  сүрү  деңгейін  стратегиялық  жоспарлау.  «Халықтың  әл-

аукаттылығы»  категориясының  мазмұны  жөне  оның  «өмір  сүру  жағдайы», 

«өмір  сүру  деңгейі»,  «өмір  сүрудың  сапасы»  сияқты  түсініктермен 

байланысы. Өмір сүру деңгейін болжауда қолданылатын көрсеткіш жүйесі. 

Халық  кірісінің  негізгі  түрлері  және  оларды  есептеудін  әдістемесі. 

Халықтың кірістері мен шығындарының баланстық схемасы. Халықтың күн 

көру  минимумың  есептеудің  әдістері.  Кедейшілік  проблемасы  және  оны 

жоспар негізінде шешудің мүмкіндіктері. 

Ғылыми-техникалық прогресті стратегиялық жоспарлау 

Ғылыми-техникалық 

прогресс 

(ҒТП) 

қоғамдык-экономикалық 

заңцылық  ретінде  және  оның  маңыздылығы.  ҒТП  -  ның  мерзімделуі 

(периодизация).  Нарықтык  экономикада  зерттеу  және  өңдеу  жүйесін 

кұрудағы  негізгі  модельдер.  Дамыған  мемлекеттердің  ғылыми-техникалық 

саясаттарының  маңызды  факторлары:  өндірсі  компанияларының  жоғары 

инновациялық белсенділігі, бәсекеге қабілетті фирмалардың болуы, елдердің 

әлемдік  нарықта  бәсекеге  қабілетті  дәрежеге  бағытталуы;  экономикалык 

өмірдің аса маңызды аймақтарын мемлекеттік реттеу. 

Ұлттық 

экономиканың 

құрылымын, 

пропорциясын 

және 

қарқынының стратегиялық жоспарлау 

Қоғамның  экономикалық  потенциалының  түсінігі.  Нарықтық 

экономика  жағдайында  қоғамның  экономикалық  потенциалын  қолданудың 

тиімділігін  арттыру  және  оның  негізгі  аспектілері.  Экономикадағы 

пропорцияның түрлері: жалпы экономикалық; салааралық; ішкі салалык; ішкі 

өндірістік.  Пропорциялардың  жиынтығы  ретінде  экономикалық  кұрылым 

туралы  түсінік.  Экономика  құрылымының  түрлері:  өндірістік,  әлеуметтік, 

салалық, аймақтық.Біртектілік дәрежесіне қарай тиімділікті көрсетудің тобы: 

тиімділіктің  қорытынды  көрсеткіштері,  еңбек  тиімділігінің  көрсеткіштері; 

өндірістік  қорлар  мен  капитал  енгізулердің  тиімділік  көрсеткіштері; 

материалды  ресурстар  тиімділігі  көрсеткіштері.  Жаңа  техниканың 

тиімділік  көрсеткіштері;  сыртқы  экономикалык  байланыстардың 

тиімділік  көрсеткіштері.Й.  Шумптердің  экономиканы  циклдық  жаңарту 

теориясы.  Н.  Кондратьевтің,  П.  Милюковтың,  М.  Туган-Барановскийдің 

экономиканың өзгеруінің циклдылығы туралы ілімдері. 

Аймақтық дәрежеде стратегиялық жоспарлау 

Аймақтық  стратегиялық  жоспар  туралы  түсінік.  Аймақтыі 

стратегиялық  жоспарларды  әзірлеудің  негізгі  қаұидалары.  Аймақтьи 

стратегиялық  жоспардың  қүрылымы:  аймақтың  казіргі  олеуметтік 

экономикалық  жағдайына  баға  беру,  аймақтың  жоспарланған  кезеңдег 

миссиясы  мен  дамуының  басты  мақсаты,  экономикалық  даму,  әлеуметтік 

даму,  күтілетін  нәтижелер.  Стратегиялык  міндеттерді  орындауда  талдауды 

колдану.  SWОТ-талдауды  жүргізудің  кезектілігі  талдаудың  негізгі 

нәтижелері. 

Мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттырудағы орта  

мерзімді жоспарлаудың ролі