Кабель ортасында болат арқаны орналасады 3. Оны кабельді төсеу кезінде
пайдаланады. Сыртқы жағынан кабель болат орағышпен қорғалады 4 жəне
созылмалы полимерлі жабынмен саңыраусыздандырады 5. Талшықпен
жарық сəулесін тарату жарық жүргізу желінің қабырғасынан ішкі сəуленің
толық көріну принципына негізделген, оның салдарынан сигналдың
минималды басылуы қамтамасыз етіледі.
Оптикалық-талшықты кабель бойынша таратылатын сəулелену
көздері жарықты диодтар немесе жартылай өткізгішті лазер болып
табылады. Сəулеленудің қабылдағышы – фотодиод, ол жарықты
сигналдарды электрға түрлендіреді. Ақпаратты кодтау жарық сəулесінің
ұқсас, цифрлы немесе импульсті модуляциясы арқылы жүзеге асырылады.
Оптикалық-талшықты бірігу шуды басуға кепілдік жəне жоғары
ақпараттық қауіпсіздік береді. Оптикалық талшықпен тарату кезінде
қателік жасаудың мүмкіндігі 1 • 10
-10
кем, бұл көп жағдайларда
хабарламалардың толықтығын бақылауды қажетсіз етеді. Оптикалық-
талшықты байланыс сызықтар 10 МГц-дан 110 ГГц-ға дейін жиілік
диапазонында жұмыс істейді, бұл радиожиілік арналар жағдайына
қарағанда алты қатарға көбірек (бұл өткізгіштік қабілеттілікті 50 000
Гбит/c қамтамасыз етеді). Бір қалық магистралды оптикалық-талшықты
кабельге бірмезгілде байланыстың бірнеше жүз мың телефонды, бірнеше
мың
бейнетелефонды
жəне
оншақты
теледидар
каналдарын
ұйымдастыруға болады.
Бір канал арқылы таратылатын ақпараттың сомалық ағынын
еселеп көбейту үшін (100 реттен аса) тарату каналдарын спектрлі тығыздау
технологиясы жасалды WDM —
Wavelength Division Multiplexing).
WDM
технологиясы толқын ұзындықтары түрлі (түрлі түсті) жарық пучка
компоненттерінің тəуелсіз сигналының бір талшығы бойынша бірмезгілде
тарату болып есептеледі. толқындардың анықталған ұзындығымен əрбір
компонент өзінің қабылдағышы мен хабарлағышымен ақпаратты
таратудың жеке оптикалық каналды ұсынады. Жаңа каналды байланыс
сызығына қоса отырып, толқынның бос ұзындығына жарық пучкасының
жаңа компонентін енгізуге келтіріледі жəне сигналдарды таратудың
қолданыстағы каналдарының жұмысына тимейді. Әрбір каналдар
бойынша ақпаратты тарату үшін аналогты жəне цифрлы сингалдар, түрлі
хаттамалар мен тарату жылдамдықтары пайдаланады.
Жылдамдықты КС сымсыз радиоканалдарының негізінде
ұйымдастырылады.
Радиоканал
— бұл эфир арқылы өткізілетін сымсыз байланыс
каналы. Радиоканалды қалыптастыру үшін радиоқабылдағыш пен
радиохабарлағыш пайдаланылады. Радиоканал бойынша деректерді
таратудың
жылдамдығы
қабылдағыш-жібергіш
аппаратуралардың
өткізгіштік жолағымен шектеледі.
279
8.1.-кесте. Радиотолқындардың диапазоны мен оған тиісті жиілік
жолақтар
Толқындардың ішкі диапазон атауы Толқындар ұзындығы, м Ауытқу жиілігі, Гц
Аса ұзын
Ұзын
1 • 10
4
артық
1 • 10
4
...1 • 10
3
1 • 10
3
...1 • 10
2
1 • 10
2
... 10
10 ... 1
1 ... 0,1
0,1 ... 00,1
00,1 ... 000,1
1 • 10
-3
…5•10
-5
3 • 10
4
кем
3 • 10
4
… 3•10
5
Орта
3 • 10
5
… 3•10
6
Қысқа
Метрлі
3 • 10
6
… 3•10
7
3 • 10
7
… 3•10
8
Дециметрлі
3 • 10
8
… 3•10
10
Сантиметрлі
3 • 10
10
… 3•10
11
Миллиметрлі
3 • 10
11
… 6•10
12
Субмиллиметрлі
—
Радиотолқынды диапазон жиілік жолдарымен деректерді тарату үшін
пайдаланылатын электромагнитті спектрмен анықталады. 8.1-кестеде
радиотолқындардың диапазоны мен оған тиісті жиілік жолақтар
ұсынылған.
Коммерциялық телеуоммуникациялық жүйелер үшін жиі 902 ...
928 МГц и 2,40 ... 2,48 ГГц диапазоны қолданылады.
Сымсыз байланыс каналдарының керегіден қорғанысы жаман,
алайда максималды мобильді жəне жедел реакциямен пайдаланушыны
қамтамасыз етеді.
Телефон желісі дыбысты жəне факсимильді хабарламаларды
таратуды жүзеге асырады.
Аналогты телефон желістерде телефонды микрофон АТС
абоненттік желісі бойынша таратылатын аналогты электр сигналына
дыбыстық ауытқуды айналдырады. Адам дауысын татару үшін қажтті
жиілік жолы шамамен
3 кГц (300 Гц ... 3,3 кГц диапазон) құрайды.
Шақыру сигналын тарату сөйлеу таратудағы каналмен жүргізіледі.
Цифрлы байланыс каналдарда енгізу алдындағы аналогты сигнал
дискреттеледі – цифрлы нысанға түрленеді: əрбір 125 мкс сайын
(дискретизациялау жиілігі 8 кГц тең) аналогты сигналдың ағымдағы
мағынасы 8-разрядты екілік кодпен көрсетіледі. Деректерді негізгі
каналмен тарату жылдамдығы 64 Кбит/с. аса жылдамдықты каналдарды
құру
үшін
бірнеше
каналдар
өзара
біреуге
біріктіріледі
–
мультиплекстенеді. Мультиплекстенетін, мысалы 32 негізгі каналдардың
өткізгіштік қабілеттілігі 2 048 Кбит/с қамтамасыз етеді. Негізгі немесе
мультиплекстенген цифрлы каналдар заманауи магистралды жүйелердің
барлық жерлерінде, сондай-ақ олармен цифрлы АТС кеңселеріне қосу
үшін пайдаланады.
280
Цифрлы абоненттік мүмкіндік даму үстінде. Бұл ретте, дыбыс
сигналын дискретизациялау абоненттік телефонды жүйеде
орындалады, ол интерфейсті цифрлы адаптерді құрайды.
Цифрлы коммуникациялардың аналогтылармен салыстырғанда
негізгі артықшылықтары беріктік, байланыс каналдарының
толықтығы, оның шифрлеуіне негізделген деректерді қорғау
механизмін тиімді енгізу мүмкіндігі болып табылады.
8.2.
ЖЕРГІЛІКТІ ЖЕЛІЛЕР МЕН ЖЕЛІЛІ
АППАРАТТЫҚ ҚҰРАЛДАР
Жергілікті желі (Local Area Network
— LAN) бірнеше ДК
аппараттық жəне бағдарламалық жасақтама арқылы қосуды
ұсынады. «Жергілікті» термині желімен біріктірілген барлық ДК
шағын қашықтықта дистанцияланғанын білдіреді, яғни əдеттегідей,
бір немесе көрші ғимараттарда орналасады.
Компьютер қалалықтан
Metropolitan Area Network) ғаламдыққа
(Global Area Network) дейін
барлық желі құрамында жұмыс істей
алады. ДК кеңінен таратылған аясы жергілікті желі болып
табылады. ДК ашық сəулеті арқасында желіге қосылу үшін
мүмкіндігі бар.
Жергілікті желінің компоненті əдетте кеңейту картасы арқылы
желіге қосылған ДК болып табылады. Желіге біріктірілген ДК
арасында файлды сервер (немесе қарапайым сервер) бөлінеді –
барлық желінің орталық компьютері, ол барлық қалғандарымен
байланысқан жəне жұмыс стансасы деп аталады. Файлды сервер
ретінде шеткері дамыған өте қуатты ДК пайдаланады.
Жұмыс стансалары желілі карта арқылы желіге қосылады, ол
аналық тақшаның бос слотының бірінде орнатылған жəне CPU
шинасы мен RAM серверлері немесе жұмыс стансасы жүйесіне
деректерді тарату үшін қызмет етеді. Желілі карта меншікті
процессор жəне жадымен жабдықталған, олар түрлі компьютерлік
сəулеттер, желінің айрықша типі, хаттама жəне тасымалдағыш үшін
орындала алады.
Топологиялық желі
— компьютерлер мен желіні біріктіру
тəсілі; оның конфигурациясын, тезəрекеттігін жəне сервисті
мүмкіндіктерін анықтайды.
281
Достарыңызбен бөлісу: |
