1
Қазақстан Республикасы
Білім жəне ғылым министрлігі
Балалардың құқықтарын қорғау комитеті
Кəмелетке толмағандар арасындағы
қадағалаусыздық пен панасыздық,
құқық бұзушылық мəселелері бойынша
ƏДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ
Астана 2011
2
УДК 34.7.6. (075)
ББК 67.404.4 я 7
К 54
Қазақстан Республикасы
Білім жəне ғылым министрлігі
Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің
тапсырысы бойынша дайындалған
К 54
Кəмелетке толмағандар арасындағы қадағалаусыздық пен
панасыздық, құқық бұзушылық мəселелері бойынша əдістемелік
құрал. – Астана: «Тау-Самал» ЖК, 2011 – 324 б.
Жоба жетекшісі: Əбішев А.Қ.
Рецензенттер: педагогика ғылымдарының докторы, доцент, əл-
Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті философия жəне
саясаттану факультетінің жалпы жəне этникалық педагогика
кафедрасының меңгерушісі Мыңбаева А.Қ.;
педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Қасен Г.А.
Жауапты редактор: «Балалық шақтың шегі жоқ» қоғамдық
бірлестігінің бағдарламалар үйлестірушісі Копылова А.Е.
ISBN 978-601-7059-20-0
Əдістемелік құралда қазіргі таңда өзекті мəселеге айналып отырған
кəмелетке толмаған балалар арасындағы қадағалаусыздық пен
панасыздық, құқық бұзушылық проблемасы қарастырылған.
Бұл құрал балалардың құқықтарын қорғау мəселелерімен
айналысатын білім беру органдары мен ұйымдарының мамандарына
арналған.
УДК 34.7.6. (075)
ББК 67.404.4 я 7
© «Тау-Самал» ЖК, 2011
© Қазақстан Республикасы
Білім жəне ғылым министрлігі
Балалардың құқықтарын
қорғау комитеті, 2011
ISBN 978-601-7059-20-0
3
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ..............................................................................................5
1-тарау.
Қазақстандағы
балалардың
қадағалаусыздығы,
панасыздығы жəне кəмелетке толмағандар арасындағы құқық
бұзушылық жағдайының жай-күйі ................................................7
2-тарау. Балалардың қадағалаусыздығы мен панасыздығы,
кəмелетке толмағандардың арасында құқық бұзушылық жəне
балалардың құқықтарын қорғау саласындағы ҚР заңнамасына
талдау ..............................................................................................17
3-тарау. Кəмелетке толмағандар арасындағы қадағалаусыздықпен
жəне панасыздықпен профилактикалық жұмыстың негізгі бағыт
тары..................................................................................................30
3.1. Кəмелетке толмағандардың істері жəне олардың құқықтарын
қорғау жөніндегі комиссия..............................................................31
3.2. Кəмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары...............33
3.3. Қамқоршылық жəне қорғаншылық органдары........................38
4-тарау.
Кəмелетке
толмағандар
арасындағы
құқық
бұзушылықтардың профилактикасы ...........................................43
5-тарау. Профилактикалық жұмысты ұйымдастыру бойынша
аймақтың оң тəжірибесі ................................................................52
5.1. Петропавл қаласының əкімдігі жанындағы Кəмелетке
толмағандардың iстерi жəне олардың құқықтарын қорғау жөнiндегi
комиссияның жұмыс тəжірибесі...................................................52
5.2. Павлодар облысы Кəмелетке толмағандарды бейімдеу
орталығының «Мен жəне Əлем» атты кəмелетке толмағандарды
əлеуметтік бейімдеу қызметінің моделі..........................................61
5.3. «Қауіп тобындағы» балалар мен жасөспірімдермен жұмыс
жасаудың инновациялық формалары мен əдістері («Балалық
шақтың шегі жоқ» ҚБ-нің тəжірибесі негізіyде).........................69
6-тарау. Кəмелетке толмағандар арасындағы қадағалаусыздық
пен панасыздықтың профилактикасын ұйымдастыру бойынша
ұсынымдар......................................................................................75
6.1. «Қауіп тобындағы» балалар мен отбасыларды анықтау бойынша
профилактикалық жұмыстар.........................................................76
6.2. Балалардың қадағалаусыз қалуының профилактикасы
бойынша қауіп тобындағы отбасылармен əлеуметтік жұмыс-
тар....................................................................................................83
6.3. Қауіп тобындағы балалармен профилактикалық жұмыс-
4
тар....................................................................................................84
6.4. Қадағалаусыз жəне панасыз қалған балаларды анықтау.....88
7-тарау. Кəмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының
əлеуметтік бейімделуді қажет ететін балалар мен
жасөспірімдермен жұмысты ұйымдастыру бойынша ұсыным-
дар....................................................................................................91
7.1. Кəмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының
жұмыстарын ұйымдастыру............................................................91
7.1.1. КТБО қызметкерлерінің кəмелетке толмағандарды
қабылдау жұмысы бойынша бағдары (медициналық бақылау,
тіркеу, балалардың КТБО-на қабылдануы жайлы ата-аналарын
хабардар ету, т.б.) ...........................................................................91
7.1.2. Кəмелетке толмаған баланы Орталықта күтіп-ұстау
(жағдайы, мерзімі)..........................................................................94
7.1.3. Жасөспірімдерге əлеуметтік жəне психологиялық көмек
көрсету жөніндегі профилактикалық жұмыстарға байланысты
Орталықтың шарала.................................................................97
7.2. Кəмелеттік жасқа толмаған балаларды оқу-ағарту
орталықтарына орналастыру жəне өз отбасына жеткізу
жұмыстары ...................................................................................100
7.2.1. Кəмелеттік жасқа толмаған балаларды оқу-ағарту
орталықтарына орналастыру........................................................100
7.2. Əлеуметтік патронаж жəне жасөспірімнің отбасына көмек
көрсету...........................................................................................102
7.2.3. Отбасыларға қызмет көрсету шаралары, отбасыларға
жəне жасөспірімдерге əлеуметтік-құқықтық қызмет ...............104
7.2.4. Жастар арасындағы қадағалаусыздық жəне панасыздық,
сондай-ақ əлеуметтік жетімдікпен профилактикалық түрде
айналысушы ұйымдармен ынтымақтастық .............................106
7.2.5. Орталықтағы жасөспірімдердің құқықтары ...................108
8-тарау. Кəмелетке толмағандар арасындағы қадағалаусыздық
пен панасыздық, құқық бұзушылық профилактиакасы мен
олардың құқықтарын қорғау мəселелері бойынша нормативтік
құқықтық база ..............................................................................126
Глоссарий .....................................................................................320
Достарыңызбен бөлісу: |
